Όλο και περισσότεροι αθλητές τα τελευταία χρόνια ανακοινώνουν πως παλεύουν με το "τέρας" της κατάθλιψης, αποδεικνύοντας πως τα χρήματα και η δόξα δεν μπορούν να σταματήσουν καμία ψυχική ασθένεια. Πλέον η αντιμετώπιση σε τέτοια ζητήματα έχει αλλάξει, με την κοινωνία να δείχνει μεγαλύτερη κατανόηση, κάτι που δεν συνέβαινε παλιότερα. Κάπως έτσι γράφτηκε και με μαύρα γράμματα η ιστορία του Ρόμπερτ Ένκε, οποίος έβαλε τέλος στη ζωή του σε ηλικία 32 ετών, επτά μήνες πριν το Μουντιάλ του 2010.
Ο θάνατος του πρώην διεθνή τερματοφύλακα της Γερμανίας συγκλόνισε τους πάντες στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο, με τον ίδιο να μην μιλάει ποτέ για τα προβλήματα που αντιμετώπιζε, για το πως βίωνε καθημερινά την πίεση και τις αποτυχίες στο ποδόσφαιρο, αλλά και για την πιο δύσκολη στιγμή που βίωσε στη ζωή του, την ημέρα που έφυγε από τη ζωή η κόρη του.
Ένα ντροπαλό παιδί που κυνηγούσε το όνειρο
Από μικρή ηλικία οι φίλοι και η οικογένειά του τον χαρακτήριζαν ως ένα ήσυχο και ντροπαλό παιδί, το οποίο μερικές φορές ήταν και απόμακρο. Το άθλημα που τον τράβηξε ήταν το ποδόσφαιρο και από πολύ νεαρή ηλικία ξεκίνησε να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα, φορώντας κοντά σορτσάκια. Το 1985 η Καρλ Τσάις Ιένα, η οποία είχε ως έδρα τη γενέτειρα του Ένκε τον εντόπισε και τον ένταξε στο δυναμικό της.
Παρότι κατάφερε να αγωνιστεί μόλις τρεις φορές στην πρώτη ομάδα ήρθε η πρόταση από τη Μπορούσια Μενχενγκλάντμπαχ και σε ηλικία 19 ετών βλέπει την πόρτα της Bundesliga να του ανοίγει. Στη Γκλάντμπαχ έμεινε μέχρι το 1999, καταγράφοντας 32 συμμετοχές, ενώ στη συνέχεια ήρθε η πρόταση από τη Μπενφίκα, την οποία αποδέχτηκε και έγινε κάτοικος Λισαβόνας. Όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος τα χρόνια στην Πορτογαλία και στους "αετούς" ήταν από τα καλύτερα στην καριέρα του, φτάνοντας στο σημείο να πάρει και το περιβραχιόνιο του αρχηγού.
*Η πρώτη χρονιά του Ρόμπερτ Ένκε στη Μπενφίκα
Μάλιστα, τον πρώτο χρόνο που βρισκόταν στη Μπενφίκα είχε προπονητή τον Γιουπ Χάινκες, οποίος στο βιβλίο που γράφτηκε στη μνήμη του Ένκε, A Life Too Short: The Tragedy of Robert Enke, είχε πει: «Αν κάποιος με ρωτήσει μετά από 30 χρόνια στη δουλειά ποιος πιστεύω ότι είναι ο ιδανικός επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, λέω πάντα τον Φερνάντο Ρεντόντο και τον Ρόμπερτ Ένκε. Και οι δύο δεν ήταν απλώς ξεχωριστοί ποδοσφαιριστές, αλλά και ξεχωριστοί άνθρωποι, με σεβασμό, κοινωνικοί και έξυπνοι».
Τα δύσκολα χρόνια στη Μπαρτσελόνα, τα πρώτα σημάδια κατάθλιψης και… ο θάνατος της κόρης του
Οι εξαιρετικές του εμφανίσεις με τους "αετούς" δεν πέρασαν απαρατήρητες από τις μεγάλες ομάδες της Ευρώπης και η Μπαρτσελόνα είδε στο πρόσωπό του τον βασικό τερματοφύλακα των επόμενων χρόνων. Δυστυχώς για τον Ένκε η εμπειρία του στη Βαρκελώνη δεν εξελίχθηκε όπως είχε ονειρευτεί.
Το ντεμπούτο του με τους "μπλαουγκράνα" έγινε στο Κύπελλο Ισπανίας απέναντι στην άσημη Νοβέλδα, η οποία απέκλεισε τους Καταλανούς με 3-2 και τον Γερμανό γκολκίπερ να δέχεται έντονη κριτική για την απόδοσή του, ακόμα και από τον συμπαίκτη του Φρανκ ντε Μπουρ, με τον Ολλανδό να τοποθετείται ανοιχτά κατά του Ένκε.
Ο τότε προπονητής της Μπαρτσελόνα, Λουίς φαν Χάαλ, δεν στήριξε ποτέ τον Γερμανό και τα πρώτα σημάδια της κατάθλιψης έκαναν την εμφάνισή τους, με τον παίκτη να κλείνεται ακόμα περισσότερο στον εαυτό του, ασκώντας σκληρή αυτοκριτική για τα λάθη που έκανε. Στη Βαρκελώνη δεν κατάφερε ποτέ να θυμίσει τον παίκτη της Μπενφίκα και ακολούθησε ο δανεισμός στη Φενερμπαχτσέ, αλλά το αποτέλεσμα ίδιο, καθώς τρεις μήνες μετά επιστρέφει στη Μπαρτσελόνα.
*Ο Ένκε με τη φανέλα της Μπαρτσελόνα
Τον Ιανουάριο του 2004 η Τενερίφη που αγωνιζόταν στη δεύτερη κατηγορία του ισπανικού ποδοσφαίρου εκφράζει το ενδιαφέρον για τον Ένκε, με τον ίδιο να βλέπει μια ευκαιρία να φύγει από τα φώτα της δημοσιότητας και την πίεση που ένιωθε στους "μπλαουγκράνα". Λίγους μήνες μετά το δανεισμό του στη Τενερίφη μαθαίνει πως η σύζυγός του, Τερέζα, ήταν έγκυος, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι της ίδια χρονιάς να επιστρέψει στη Γερμανία, με το Ανόβερο να του προσφέρει την ευκαιρία να γυρίσει στη Bundesliga.
Κατά τη διάρκεια όμως της εγκυμοσύνης της συζύγου του, το παιδί τους διαγνώστηκε με σοβαρό πρόβλημα στην καρδιά, με τους γιατρούς να προτείνουν στο ζευγάρι να μην γεννηθεί, αλλά ο Ένκε και η Τερέζα αποφάσισαν να το φέρουν στη ζωή και στα τέλη του 2004 γεννήθηκε η κόρη τους, Λάρα. Παρότι η επέμβαση στην καρδιά του παιδιού ήταν πετυχημένη, η Λάρα αντιμετώπιζε σημαντικά προβλήματα υγείας, χάνοντας μέχρι και την ακοή της. Δύο χρόνια μετά, το 2006, η Λάρα φεύγει από τη ζωή.
Παρόλο που το 2008 ο Ένκε διαγνώστηκε και επίσημα με κατάθλιψη δεν τα παράτησε με το ζευγάρι να αποφασίζει να υιοθετήσει ένα κορίτσι, την Λέιλα. Ο ερχομός του νέου μέλους στην οικογένεια είχε ανανεώσει το ζευγάρι, με τον Γερμανό να καταφέρνει να διακριθεί με το Ανόβερο, κερδίζοντας μάλιστα και μια θέση στο ρόστερ της Εθνικής Γερμανίας πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2010.
*Ο Ένκε με την κόρη του Λάρα
Το αντίο με ένα φιλί και ένα σημείωμα
Στην πραγματικότητα όμως ο Ένκε δεν είχε ξεπεράσει ποτέ το θάνατο της κόρης του και μια λοίμωξη στο στομάχι του, που τον άφησε εκτός αγωνιστικής δράσης για δύο μήνες, τον βύθισε πάλι στην κατάθλιψη. Οι σκέψεις ότι εκείνος ήταν υπεύθυνος για το θάνατο της Λάρα επέστρεψαν και στις 10 Νοεμβρίου του 2009 αποχαιρέτησε την γυναίκα του και την οκτώ μηνών Λέιλα με ένα φιλί στο μέτωπο.
Μετά από πολύωρη οδήγηση σταμάτησε δίπλα από τις ράγες ενός τρένου, πέφτοντας στις ρόδες της αμαξοστοιχίας, βάζοντας τέλος στη ζωή του. Το αυτοκίνητό του βρέθηκε ξεκλείδωτο και στη θέση του συνοδηγού υπήρχε ένα σημείωμα, στο οποίο μεταξύ άλλων ζητούσε συγνώμη από τη γυναίκα του και τους γιατρούς που τον φρόντιζαν, γράφοντας χαρακτηριστικά: «Ήταν απαραίτητο να συνεχίσω τον σχεδιασμό της αυτοχειρίας μου».
Η Τερέζα σε μια κατάθεση ψυχής μετά το θάνατο του συζύγου της δήλωσε: «Προσπάθησα να είμαι εκεί για εκείνον και του εξήγησα ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι τα πάντα. Υπάρχουν πολλά όμορφα πράγματα σε αυτή τη ζωή. Δεν είναι μάταιη. Είχαμε τη Λάρα, και τώρα την Λέιλα. Πάντα ήθελα να τον βοηθήσω να το ξεπεράσει. Δεν ήθελε να πει τίποτα επειδή φοβόταν. Τρόμαζε στην ιδέα ότι θα έχανε και την Λέιλα».
*Ο Ρόμπερτ Ένκε με τη σύζυγό του Τερέζα
Η αυτοκτονία του Ρόμπερτ Ένκε άλλαξε για πάντα τον τρόπο αντιμετώπισης σε αθλητές με ψυχικές ασθένειες, με τοΑνόβερο, τη Γερμανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (DFB) και τη Γερμανική Ποδοσφαιρική Λίγκα (DFL) να ιδρύουν το Ίδρυμα Ρόμπερτ Ένκε, για να βοηθήσουν ανθρώπους που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα όπως Ένκε.
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου A Life Too Short: The Tragedy of Robert Enke, Ρόναλντ Ρενγκ, στον επίλογο του βιβλίου γράφει χαρακτηριστικά: «Όταν ο Ρόμπερτ έπασχε από κατάθλιψη, υπήρχε η αίσθηση "Τι να κάνω τώρα; Που να πάω;" Αυτό είναι κάτι που δεν επιτρέπεται να υπάρχει στο ποδόσφαιρο. Πλέον υπάρχει ένα δίκτυο βοήθειας στη Γερμανία, οπότε εάν ένας παίκτης είναι έτοιμος να ζητήσει θεραπεία και βοήθεια τότε θα τη βρει αμέσως. . . και πολύ καλή θεραπεία από ειδικούς, αθλητικούς ψυχιάτρους γιατί πλέον υπάρχει ένα δίκτυο 70 αθλητικών ψυχιάτρων στη Γερμανία».
Το τέρας της κατάθλιψης δεν είναι μόνο στο ποδόσφαιρο αλλά παντού γύρω μας. Οι ψυχικές ασθένειες πλέον δεν είναι δακτυλοδεικτούμενες και πρέπει όλοι μας να αγκαλιάζουμε τον κάθε άτομο που παλεύει με αυτές, ώστε να μην υπάρξει ξανά κανένας Ένκε.