Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (SAD), είναι ένας τύπος κατάθλιψης που σχετίζεται με τις αλλαγές των εποχών και αρχίζει και τελειώνει περίπου την ίδια εποχή κάθε χρόνο. Αν είστε σαν τους περισσότερους ανθρώπους με SAD, τα συμπτώματα είναι πολύ πιθανό να εμφανίζονται το φθινόπωρο και να συνεχίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες, απορροφώντας την ενέργειά σας και κάνοντάς σας να αισθάνεστε «κάπως».
Τα συμπτώματα αυτά συχνά υποχωρούν κατά τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Λιγότερο συχνά, η SAD προκαλεί κατάθλιψη την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού και επιλύεται κατά τους φθινοπωρινούς ή χειμερινούς μήνες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, όπως ήδη διαβάσατε, τα συμπτώματα της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής εμφανίζονται στα τέλη του φθινοπώρου ή στις αρχές του χειμώνα και υποχωρούν κατά τη διάρκεια των πιο ηλιόλουστων ημερών της άνοιξης και του καλοκαιριού. Σε κάθε περίπτωση, τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινούν ήπια και σταδιακά, να γίνονται πιο έντονα.
Τα σημάδια και τα συμπτώματα της SAD μπορεί να περιλαμβάνουν αίσθημα ατονίας, θλίψης ή κατάθλιψης το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και σχεδόν για κάθε μέρα. Επίσης, εμφανίζεται μία απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε σας άρεσαν, χαμηλή ενέργεια, αίσθημα υποτονικότητας, ανάγκη για ύπνο, έντονη επιθυμία για υδατάνθρακες, υπερκατανάλωση τροφής, αύξηση βάρους, δυσκολία συγκέντρωσης, αίσθημα απελπισίας και σκέψεις ότι δεν θέλετε να ζήσετε.
Η αιτία της εποχικής συναισθηματικής διαταραχής παραμένει άγνωστη. Ορισμένοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν την καθημερινότητά σας, είναι:
Το βιολογικό σας ρολόι (κιρκαδιανός ρυθμός): Το μειωμένο επίπεδο ηλιακής ακτινοβολίας το φθινόπωρο και το χειμώνα μπορεί να προκαλέσει την εμφάνιση SAD το χειμώνα. Αυτή η μείωση του ηλιακού φωτός μπορεί να διαταράξει το εσωτερικό ρολόι του σώματός σας και να οδηγήσει σε αισθήματα κατάθλιψης.
Τα επίπεδα σεροτονίνης: Η πτώση της σεροτονίνης, μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου (νευροδιαβιβαστής) που επηρεάζει τη διάθεση, μπορεί να παίζει ρόλο στη SAD. Το μειωμένο ηλιακό φως μπορεί να προκαλέσει πτώση της σεροτονίνης που μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη.
Επίπεδα μελατονίνης: Η αλλαγή της εποχής μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των επιπέδων μελατονίνης του σώματος, η οποία παίζει ρόλο στα πρότυπα ύπνου και στη διάθεση.
Πώς θα αντιμετωπίσεις την εποχική κατάθλιψη
Σηκωθείτε από το κρεβάτι νωρίτερα. Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη απάντηση που θα πάρετε από ψυχοθεραπευτές, γυμναστές και άλλους ειδικούς στον τρόπο ζωής. Και είναι λογικό. Ξυπνάς νωρίς, άρα έχεις περισσότερες ώρες μπροστά σου για να περάσεις στον ήλιο.
Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή δεν μπορεί να εξαφανιστεί με μερικές μαγικές λέξεις, υποστηρίζει ο T.L. Robinson, ειδικός σε θέματα τραύματος και κατάθλιψης και τονίζει τη σημασία της αποκήρυξης της «τοξικής θετικότητας».
Όπως λέει, «ανοησίες όπως “μόνο καλά vibes”, “ξεπέρασέ το” ή “όλα είναι στο μυαλό σου” είναι πολύ επικίνδυνες». Για την αντιμετώπιση της εποχικής κατάθλιψης, οι Σκανδιναβοί έχουν βρει τη λύση: ζεστασιά, κουβέρτες, αρωματοθεραπεία και δείπνο με φίλους.
Μια κοινωνιολογική μελέτη του περασμένου έτους έδειξε ότι οι απομακρυσμένες πόλεις της Νορβηγίας είναι στην πραγματικότητα οι καλύτερες στο να «νικούν» τον χειμώνα. Γνωρίζοντας ότι η εποχή έτσι κι αλλιώς έρχεται κάθε χρόνο, την αγκαλιάζουν. Γι’ αυτό και τα κεριά, τα χιονοπέδιλα και οι μπύρες φορώντας μόνο μποξεράκια. Εντάξει, το τελευταίο ίσως δεν χρειάζεται. Η τακτική άσκηση, όμως, χρειάζεται.
Πότε πρέπει να επισκεφτείς έναν ειδικό
Σύμφωνα με την κλινική Mayo, είναι φυσιολογικό να έχετε κάποιες μέρες που αισθάνεστε πεσμένοι. Αν όμως αισθάνεστε πεσμένοι για πολλές μέρες και δεν έχετε κίνητρο να κάνετε δραστηριότητες που συνήθως σας ευχαριστούν, επισκεφθείτε έναν ειδικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν έχουν αλλάξει οι συνήθειες του ύπνου και η όρεξή σας, αν στρέφεστε στο αλκοόλ για παρηγοριά ή χαλάρωση, αν αισθάνεστε απελπισμένοι ή σκέφτεστε την αυτοκτονία.
