Μία σημαντική πρωτοβουλία του Υπουργείου Πολιτισμού φέρνει στο φως ένα ξεχωριστό κεφάλαιο της νεότερης ελληνικής ιστορίας... Οι συλλογές του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου ψηφιοποιούνται και γίνονται πλέον προσβάσιμες στο ευρύ κοινό, μέσω της νέας διαδικτυακής πύλης «Συλλογές Τατοΐου: Ξεκλειδώνοντας τον υλικό πολιτισμό και την ιστορία ενός αιώνα». Η νέα ψηφιακή πλατφόρμα περιλαμβάνει πάνω από 70.000 αντικείμενα, τα οποία ανασύρθηκαν τα τελευταία πέντε χρόνια από τις αποθήκες του κτήματος και ψηφιοποιήθηκαν από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων.
Τα εκθέματα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα υλικού πολιτισμού:
Σπάνια έργα τέχνης
Πορσελάνες και μεταλλοτεχνήματα
Ενδύματα και προσωπικά αντικείμενα
Έπιπλα, τεκμήρια και κοσμήματα
Αντικείμενα αθλητισμού και υπαίθριων δραστηριοτήτων
Λατρευτικά κειμήλια από Ευρώπη και Άπω Ανατολή
Πέρα από την αισθητική ή συλλεκτική τους αξία, τα αντικείμενα αυτά αναδεικνύουν κοινωνικές, πολιτιστικές και ιστορικές πτυχές της εποχής, αποτελώντας πηγή γνώσης για ερευνητές, φοιτητές και το ευρύτερο κοινό. Η επίσημη παρουσίαση της πλατφόρμας πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, η οποία επισήμανε τη σημασία της πρωτοβουλίας για την προστασία, την προβολή και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μάλιστα, προ ημερών, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, παρουσιάστηκε το έργο «Συλλογές Τατοΐου: Ξεκλειδώνοντας τον υλικό πολιτισμό και την ιστορία ενός αιώνα», ένα πρωτοποριακό εγχείρημα του Υπουργείου Πολιτισμού για την τεκμηρίωση, καταγραφή και ψηφιοποίηση των κινητών μνημείων του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου. Η διαδικτυακή Πύλη (tatoicollections.culture.gov.gr), που δημιούργησε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, αποδίδει στο κοινό τη μεγαλύτερη συλλογή του είδους της, στη χώρα, αφιερωμένη στις καλές και εφαρμοσμένες τέχνες, την ιστορία και τον υλικό πολιτισμό της νεότερης Ελλάδας.
Από την πλευρά της, η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στον χαιρετισμό της σημείωσε: «Παρά τη δεδομένη ιστορική σημασία του κτήματος του Τατοΐου -καθώς και την υψηλή περιβαλλοντική του αξία, παρέμενε επί δεκαετίες παραμελημένο και αναξιοποίητο από την Ελληνική Πολιτεία, εξ αιτίας ιδεοληψιών και εσφαλμένης νοοτροπίας, στην προσέγγιση της νεότερης ιστορίας μας. Η διαχειριστική ευθύνη του κτήματος πέρασε στην Ελληνική Πολιτεία, μετά την πολιτειακή μεταβολή, που επέφερε το δημοψήφισμα του 1974, και κυρίως μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του Στρασβούργου, το 2003, η οποία αφορούσε το θέμα της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας. Το 2019, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμπεριέλαβε την προστασία, τη συντήρηση και την ανάδειξη του Τατοΐου μεταξύ των εμβληματικών προγραμματιζόμενων έργων της Κυβέρνησής του. Έκτοτε, υπό το γενικό συντονισμό του Υπουργείου Πολιτισμού, στο π. βασιλικό κτήμα υλοποιείται –με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ 2014-2020 και 2021-2027, του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης και ιδιωτικών δωρεών– ένα εξαιρετικά εκτεταμένο και σύνθετο πρόγραμμα έργων συντήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης του ιστορικού πυρήνα του κτήματος.
Στα 1690 στρέμματα, που καταλαμβάνει ο ιστορικός πυρήνας, βρίσκονται κτήρια-μνημεία, εντός των οποίων βρέθηκαν στοιβαγμένα σε εξαιρετικά κακές συνθήκες, χιλιάδες κινητά αντικείμενα, πολλά εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστεί μνημεία, σύμφωνα με το εθνικό θεσμικό πλαίσιο της προστασίας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Το σύνολο των υλοποιούμενων έργων, τα οποία στην πρώτη και κύρια φάση τους έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026, εντάσσεται σε ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο για τη μετατροπή και αξιοποίηση του Τατοΐου ως ανοιχτού και προσβάσιμου περιαστικού χώρου πρασίνου πολλαπλών δραστηριοτήτων, ελκυστικού για όλες τις κατηγορίες πολιτών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ο όλος σχεδιασμός αποσκοπεί στην ανάδειξη του κτήματος ως χώρου ιστορικής μνήμης, πολιτισμού, εκπαίδευσης, περιβαλλοντικής αγωγής και αναψυχής εντός του αποκατεστημένου και προστατευόμενου φυσικού τοπίου, με σεβασμό στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία του και στην παράλληλη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του».
Ζαμπούνης: «Επιτέλους συμφιλίωση με την ιστορία μας»
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, Χρήστος Ζαμπούνης, σχολιάζοντας την πρωτοβουλία στο ACTION 24, υπογράμμισε: «Έχουν περάσει 51 χρόνια από το δημοψήφισμα και θα μπορούσε ο αριθμός των διασωθέντων αντικειμένων να ήταν πολύ μεγαλύτερος. Υπήρξαν φθορές και κλοπές. Αν είχαμε φροντίσει εγκαίρως για τη συντήρησή τους, η συλλογή θα ήταν πλουσιότερη. «Η Ινδία ανέλαβε την ολοκλήρωση της αποκατάστασης του μνημείου. Επιτέλους, βλέπουμε μια συμφιλίωση με την ιστορία μας. Αν είχε ισχύσει παλαιότερα μια τέτοια συμφωνία, το Τατόι σήμερα θα είχε άλλη αξία, τόσο ιστορική όσο και πολιτιστική».
