Την Δευτέρα 15/11 αναμένεται να βγει σε δημόσια διαβούλευση το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο το οποίο θα αφορά την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης από το Αγγελοχώρι έως το Καλοχώρι σε μήκος περίπου 40 χλμ.
Η διαβούλευση θα διαρκέσει για δυο μήνες κατά τους οποίους φορείς και πολίτες της Θεσσαλονίκης θα μπορούν να καταθέσουν τις απόψεις και τις θέσεις τους επί των προτάσεων, που έχουν περιληφθεί στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο, προκειμένου να αλλάξει η εικόνα και η λειτουργικότητα όλης της παράκτιας ζώνης της Θεσσαλονίκης. Για το σημαντικότερο project των επόμενων δεκαετιών του πολεοδομικού συγκροτήματος.
Είναι μια διαδικασία που βάζει στη συζήτηση για το μέλλον της πόλης όλους όσοι ενδιαφέρονται για τη Θεσσαλονίκη της επόμενης μέρας και μέσα από την κριτική κι από προτάσεις που θα καταθέσουν μπορούν να συνεισφέρουν στη διαμόρφωση της νέας «βιτρίνας» της πόλης.
Ορισμένα από τα ζητήματα ήδη απασχολούν εδώ και καιρό τη δημόσια συζήτηση στην πόλη, όμως πλέον η κουβέντα θα γίνει οργανωμένα και συντεταγμένα, ώστε σε ένα δίμηνο να έχουν καταγραφεί όλες οι θέσεις και να αξιολογηθούν στη συνέχεια από τους αρμόδιους για να καταλήξουν στο οριστικό σχέδιο, που θα γίνει νόμος και θα αποτελέσει το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτιστεί η παραλιακή ζώνη του μέλλοντος της Θεσσαλονίκης. Ένας ενιαίος προσβάσιμος χώρος από όλους, ένα ισχυρό τοπόσημο που θα αξιοποιεί πλήρως το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της Θεσσαλονίκης, την παραλία της, και θα αποκαταστήσει τη σχέση της πόλης με τη θάλασσα.
Χρονοδιάγραμμα
Για να έχουμε μια εικόνα της πορείας που θα έχει στο εξής το συγκεκριμένο mega project, οι διαδικασίες που θα ακολουθηθούν είναι οι εξής:
-Δημόσια διαβούλευση επί του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου μέχρι τον Ιανουάριο 2022.
-Στη συνέχεια αξιολόγηση των απόψεων, διορθώσεις και τελική μορφή σχεδίου.
-Εγκρίσεις φορέων του δημοσίου στους οποίους ανήκουν εκτάσεις στην παραλιακή ζώνη, έγκριση από το ΚΕΣΥΠΟΘΑ (Κεντρικό Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων).
-Προώθηση στη διεύθυνση Νομοθετικού Έργου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
-Εξέταση από το Συμβούλιο της Επικρατείας και προώθηση για υπογραφή από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να εκδοθεί το Προεδρικό Διάταγμα.
Οι διαδικασίες αυτές, που είναι και χρονοβόρες και γραφειοκρατικές, αλλά αναγκαίες, αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2022 και σύμφωνα με τους υπολογισμούς ίσως ακόμη και το καλοκαίρι να έχει περάσει το σχέδιο από το ΣτΕ.
Στη συνέχεια ολοκληρώνονται οι διαδικασίες και αρχίζει η ουσιαστική δουλειά για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου. Δηλαδή θα γίνουν οι αναγκαίες μελέτες ανά περιοχή, οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί (όπου απαιτούνται) και αναλόγως των πόρων θα αρχίσει η υλοποίηση έργων. Έργα, που θα διαρκέσουν αρκετά χρόνια, για να φτάσει η παραλία της Θεσσαλονίκης να αποκτήσει τη νέα της μορφή και το πολεοδομικό συγκρότημα τη νέα του ταυτότητα.
Σε ένα τέτοιο εγχείρημα είναι λογικό να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, πέρα από την ομοφωνία που συγκεντρώνει η ενοποίηση και η προσβασιμότητα στην παράκτια ζώνη και ο ενιαίος περίπατος, με σεβασμό στο περιβάλλον. Γι' αυτό εξάλλου και στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο έχουν ενσωματωθεί σχεδόν στο σύνολό τους οι προτάσεις των δήμων με εκτάσεις στην παραλιακή ζώνη για την αξιοποίησή τους.
Και ένα και δύο ενυδρεία...
Ένα από τα σημεία προβληματισμού τον τελευταίο καιρό ήταν οι εκτάσεις που σύμφωνα με τα σχέδια των δήμων προορίζονται για μαρίνες ή για ενυδρεία. Διότι μεγάλη συζήτηση έγινε για το ενυδρείο στην περιοχή του Ποσειδωνίου (δήμος Θεσσαλονίκης), αλλά υπάρχει και η πρόταση για ενυδρείο στην περιοχή του ThessIntec...
Δυο ενυδρεία στην παράκτια ζώνη μοιάζουν υπερβολή. Ο σχεδιασμός του δήμου Θεσσαλονίκης προηγείται, δεδομένου ότι οι δημοτικές υπηρεσίες έχουν εδώ και χρόνια προτείνει το συγκεκριμένο έργο, το οποίο στηρίζεται διαχρονικά κι από τις διοικήσεις του δήμου (τόσο από τη διοίκηση Μπουτάρη, όσο κι από τη διοίκηση Ζέρβα, που θα κληθεί να πάρει τις αποφάσεις). Δυνατότητα δόμησης στην περιοχή του Ποσειδωνίου θα δοθεί. Προβλέπεται και ο συντελεστής δόμησης με βάση την αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του δήμου Θεσσαλονίκης, μέσω του οποίου αναμένεται να προκύψει δόμηση μέχρι και 40.000 τ.μ.
Για το ενυδρείο εκεί θα πρέπει να εξεταστεί η εφικτότητα, η βιωσιμότητα, η προσδοκώμενη επισκεψιμότητα, η προσβασιμότητα και άλλες παράμετροι, όμως είναι ένα project προχωρημένο και ώριμο ως σκέψη.
Η πρόταση για ενυδρείο στην περιοχή του ThessIntec προέκυψε, πλην όμως δυο ενυδρεία στην παραλιακή ζώνη συνιστούν μάλλον υπερβολή και πάντως όχι πρωτοτυπία... Από τη δημόσια διαβούλευση θα προκύψει το όποιο αποτέλεσμα.
Ποσειδώνιο
Η περιοχή του Ποσειδωνίου θα αποτελέσει πεδίο τριβών και διαφορετικών προσεγγίσεων, κάποιες από τις οποίες έχουν ήδη εκδηλωθεί.
Στο Ποσειδώνιο πέρα από 40.000 τ.μ. δόμησης εξετάζεται στο σχεδιασμό και η δυνατότητα σύνδεσης των οδών Μαρίας Κάλλας με Στρατηγού Γκόνη. Στην περιοχή είναι χαρακτηριστική η πολεοδομική ασυνέχεια ως πρόβλημα που είναι ευκαιρία να αντιμετωπιστεί.
Με κατάλληλα έργα μπορεί να γίνει αυτή η σύνδεση, αλλά θα δεχτούν οι κάτοικοι της περιοχής και άλλοι φορείς υπόγεια σήραγγα;
Υπάρχει και το ζήτημα του Κελλάριου κόλπου (αρχαιότητες κτλ.), ενώ λόγο εκεί έχει και το ΤΑΙΠΕΔ που θα πάρει θέση με τα γνωστά κριτήρια της αξιοποίησης του χώρου που ανήκει στην ιδιοκτησία του πια...
Στο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο προβλέπεται ριζική ανακατανομή των χρήσεων γης, προκειμένου να γίνει η μεγάλη «πλατεία» των 50 στρεμμάτων και να πάρει ανάσα η περιοχή. Προβλέπεται η διερεύνηση της δυνατότητας υπογειοποίησης της Μαρίας Κάλλας και η διαμόρφωση τελικά ενός ενιαίου οικοπέδου από το Αλλατίνι μέχρι το Μέγαρο Μουσικής. Και βέβαια υπάρχει και η πρόβλεψη για τη μετακόμιση του Ποσειδώνιου στον Κελλάριο κόλπο, με ταυτόχρονη σύνδεση και δημιουργία ναυταθλητικών εγκαταστάσεων.
Η λογική του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου είναι ότι βάζει τους κανόνες της ανάπτυξης και μέσω των χρήσεων γης αφήνει ανοιχτές δυνατότητες για το μέλλον. Άλλωστε, ένα τέτοιο σχέδιο δεν γίνεται για ένα δυο χρόνια, αλλά για δεκαετίες μετά, όταν οι ανάγκες μπορεί να είναι διαφορετικές. Επίσης, όσα αναφέρονται εκεί προβλέπονται και δεν λέει κανείς ότι θα γίνουν... Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο αφήνει μια παρακαταθήκη για το τι μπορεί μελλοντικά να γίνει σε κάθε περιοχή του παραλιακού μετώπου κι αυτή είναι η μεγαλύτερη αξία του.
Και μια και δυο μαρίνες...
Στις προτάσεις που θα πρέπει να συζητηθούν και να προβληματίσουν είναι οι μαρίνες που προτείνονται.
Ασχέτως εάν ο δήμος Θεσσαλονίκης θα χωροθετήσει και θα θελήσει τελικά να κατασκευάσει τη δική του μαρίνα, ήδη υπάρχει ο σχεδιασμός για την μαρίνα Αρετσούς (παρά τα ζητήματα στην προώθηση του project), όπως υπάρχει και η ωριμότητα για την κατασκευή της μαρίνας της Πυλαίας.
Οι αρμόδιοι δεν μπήκαν στη διαδικασία να κρίνουν τις προτάσεις των δήμων, αλλά αυτά είναι ζητήματα που θα λυθούν από τις μελέτες βιωσιμότητας και το επενδυτικό ενδιαφέρον. Η ελεύθερη οικονομία είναι αυτή που θα δώσει την απάντηση αν η παραλία αντέχει και μια και δυο και τρεις μαρίνες...
Ανατολική ζώνη
Ένα ακόμη θέμα συζήτησης είναι η περιοχή στα όρια της Πυλαίας. Εκεί όπου χωράφια, εγκαταλειμμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και γενικότερη «απαξίωση» δεν μπορούν να συμβαδίσουν απλώς «φυτεύοντας» έναν πεζόδρομο – ποδηλατόδρομο. Θα χρειαστεί μια ευρεία ανάπλαση, ένα σχέδιο, που μπορεί να αγγίζει τα όρια του real estate, όμως με κάποιο τρόπο πέρα από τους ελεύθερους δημόσιους κοινόχρηστους και πράσινους χώρους, θα απαιτηθούν αναπόφευκτα και επενδύσεις, οι οποίες θα φέρουν και ανάπτυξη και ισορροπία σε δαπάνες και κέρδη...
Στην περιοχή υπάρχει το ακανθώδες ζήτημα της μετακίνησης της άτυπης ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης. Τα ναυπηγεία που θα πρέπει να μετακομίσουν σε πρόσφορο χώρο, ώστε να γίνει μια οργανωμένη ζώνη, με όλες τις εξυπηρετήσεις.
Η προθυμία του δήμου Θερμαϊκού να φιλοξενήσει τη νέα ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη της Θεσσαλονίκης προσέκρουσε στη γεωμορφολογία των θέσεων που προτάθηκαν και στη μικρή έκτασή τους, οπότε φαίνεται ότι τελικώς η νέα ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη να χωροθετείται σε έκταση του δήμου Θέρμης. Κι εκεί όμως θα προκύψουν κάποια ζητήματα, καθώς οι ιδιοκτήτες γης στην περιοχή θεωρούν ότι ανατρέπονται τα σχέδιά τους για μελλοντική αξιοποίηση. Με εγκαταστάσεις όπως το ThessIntec και το ΚΑΠΠΑ είναι λογικό να προκύψουν ζητήματα. Αυτά εξάλλου αναδεικνύουν και την αξία της δημόσιας διαβούλευσης, που αρχίζει.
Δυτικά
Στη δυτική Θεσσαλονίκη από το λιμάνι μέχρι το Καλοχώρι ήδη υλοποιούνται τα έργα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για την αναζωογόνηση της περιοχής, τον καθαρισμό και την ανάπλασή της. Οπότε το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο θα έρθει να συνεισφέρει σε επίπεδο έργων, αναπλάσεων, κατασκευής υποδομών (ποδηλατόδρομος – πεζόδρομος), αλλά και αναπτυξιακό.
Υπάρχει όμως το ζήτημα των προβλέψεων στην περιοχή του Μουσείου Ολοκαυτώματος, όπου ο σχεδιασμός του δήμου Θεσσαλονίκης έχει υιοθετηθεί στο σύνολό του.
Είναι γνωστή η αντίδραση του ιδιοκτήτη εκτάσεων ΟΣΕ στις παρεμβάσεις στον παλιό εμπορευματικό σταθμό, όπου δεν θέλουν να... αγγιχτεί τίποτα, δεν αξιοποιούν όμως το χώρο και να παραμείνει ως έχει στη σημερινή καθόλου τιμητική κατάσταση δεν μπορεί.
Εκείνο που φαίνεται να προβληματίζει είναι η απροθυμία παραχώρησης (έναντι ανταλλαγμάτων πάντα, όπως δόμηση και αντισταθμιστικά οφέλη) εκτάσεων για τη δημιουργία μεγάλου χώρου πρασίνου, που σύμφωνα με τους σχεδιασμούς θα περιλαμβάνει περίπου 50 στρ.
Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης είναι ένα σχέδιο που αφορά στις επόμενες γενιές. Τίποτα δεν είναι δογματικό, αλλά είναι αναγκαίο να μπουν οι βάσεις για να γίνει πράξη επιτέλους η ανάπλαση, με παρεμβάσεις πολύ δαπανηρές, που όμως θα δημιουργήσουν τη νέα ταυτότητα της Θεσσαλονίκης. Θα επιδιωχθεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση, λένε οι αρμόδιοι, όμως να χαθεί αυτό το μοναδικό παράθυρο για την ενοποίηση, ανάπλαση και αξιοποίηση ενός εκ των μεγαλυτέρων συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης θα είναι η τέλεια υποθήκευση του μέλλοντός της.
Πηγή: voria.gr
