Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, οι λευκορωσικές αρχές επικαλέστηκαν λόγους καταπολέμησης της τρομοκρατίας για να υποχρεώσουν το αεροσκάφος σε αλλαγή πορείας και προσγείωση, με σκοπό τη σύλληψη ενός από τους επιβάτες, του Λευκορώσου δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς, ιδρυτή του καναλιού στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης Telegram με την ονομασία NEXTA, που έχει γίνει μια από τις κύριες πηγές ειδήσεων για τις διαδηλώσεις στη Λευκορωσία. Είναι ιδιαίτερα εχθρικό προς τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάνταρ Λουκασένκο και βοηθά στον συντονισμό διαδηλώσεων. Γι' αυτό, σύμφωνα με τον Ταντέους Γκιζάν, διευθυντή σύνταξης του NΕΧΤΑ, πράκτορες της λευκορωσικής KGB επιβιβάστηκαν στην πτήση στην Αθήνα και προκάλεσαν αναστάτωση κατά τη διάρκεια της πτήσης.
Ο Προτασέβιτς έχει πρωτοστατήσει στην κάλυψη της ευρείας κλίμακας εκλογικής απάτης, την οποία φέρεται να ενορχήστρωσε το καθεστώς του Λουκασένκο τον Αύγουστο του 2020. Τότε, ο τελευταίος είχε απαντήσει με μέτρα καταστολής των διαδηλώσεων που ακολούθησαν και στις οποίες ο Προτασέβιτς συμμετείχε.
Πρόκειται για θερμό υποστηρικτή της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, της επικεφαλής της Δημοκρατικής Αντιπολίτευσης της χώρας, η οποία ζει εξόριστη στην Λιθουανία, όπου αναγκάστηκε να καταφύγει, για τον ρόλο της στο κίνημα αμφισβήτησης μετά τις εκλογές του 2020. Αντίπαλη του Λουκασένκο στις προεδρικές εκλογές, η Τιχανόφσκαγια αναγκάστηκε να καταφύγει στη Λιθουανία αμέσως μετά τη διεξαγωγή τους. Διώκεται από το φθινόπωρο του 2020 για «εκκλήσεις σε ενέργειες που έπληξαν την εθνική ασφάλεια», έγκλημα που τιμωρείται με φυλάκιση τριών έως πέντε ετών. Μάλιστα, η Λευκορωσίδα πολιτικός είχε πρόσφατα συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών.
Τον παρακολουθούσαν και στην Αθήνα
Από την πλευρά του, ο Προτασέβιτς είχε βρεθεί την περασμένη εβδομάδα στη χώρα μας, σύμφωνα και με την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Ο σκοπός της παρουσίας του ήταν να συνοδεύσει και να φωτογραφίσει την Τιχανόφσκαγια, κάτι που έκανε, προχωρώντας σε σχετική ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram. Ωστόσο, το απόγευμα της Κυριακής, ο λογαριασμός του «έπεσε» και η σελίδα πλέον δεν είναι διαθέσιμη. Ο δημοσιογράφος ζούσε εξόριστος από το 2019 στην Πολωνία. Όπως ανέφερε, είχε αντιληφθεί ότι τον παρακολουθούσαν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Αθήνα.
Στη λίστα τρομοκρατών της KGB
Ωστόσο, ο λογαριασμός της Τιχανόφσκαγια στο Twitter είναι ακόμα ενεργός και μέσω αυτού, η επικεφαλής της λευκορωσικής αντιπολίτευσης ενημέρωσε ότι ο εν λόγω δημοσιογράφος και φωτορεπόρτερ βρίσκεται αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή στη Λευκορωσία, καθώς τα τελευταία χρόνια αποτελεί σφοδρό επικριτή του Λουκασένκο.
«Ο Ρομάν Προτασέβιτς είναι δημοσιογράφος, φωτογράφος, ακτιβιστής από τη Λευκορωσία. Εργαζόταν ως φωτογράφος για το μεγαλύτερο μέσο της χώρας. Το 2019, έφυγε από τη Λευκορωσία λόγω της συνεργασίας του με μέσο της αντιπολίτευσης. Είχε καλύψει τις εκλογές του 2020 και τις διαμαρτυρίες που είχαν ακολουθήσει. Οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας και η KGB τον έχουν κατατάξει στη λίστα τρομοκρατών», έγραψε η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια.
The regime forced the landing @Ryanair plane in Minsk to arrest journalist and activist Raman Pratasevich. He faces the death penalty in Belarus. We demand immediate release of Raman, @ICAO investigation, and sanctions against Belarus. pic.twitter.com/ondPBd0kU9
— Sviatlana Tsikhanouskaya (@Tsihanouskaya) May 23, 2021
«Το καθεστώς του Λουκασένκο ανάγκασε την προσγείωση του αεροπλάνου της Ryanair, έθεσε σε κίνδυνο τις ζωές των επιβατών και συνέλαβε τον Ρομάν. Απαιτούμε την απελευθέρωσή του», συνέχισε με νέα ανάρτηση.
Αντιμέτωπος με τη θανατική ποινή
Ο Ρομάν Προτασέβιτς αντιμετωπίζει κατηγορίες που συνεπάγονται το ενδεχόμενο επιβολής της θανατικής ποινής. Σύμφωνα με το λιθουανικό Delfi.lt, κάποιοι από τους επιβάτες της πτήσης της Ryanair παραξενεύτηκαν από την απότομη κίνηση του αεροπλάνου, τη στιγμή που έστριψε για να κατευθυνθεί προς το Μινσκ. Τότε, ο Προτασέβιτς φέρεται να κατάλαβε τι συνέβαινε. Έπιασε το κεφάλι του και έδειξε να πανικοβάλλεται. Όπως αναφέρει το λιθουανικό μέσο, κάποιοι επιβάτες τον ρώτησαν τι συμβαίνει. Τότε, αυτός τους είπε ποιος είναι και πρόσθεσε σε ήρεμο τόνο, αλλά με τρεμάμενη φωνή: «Εδώ με περιμένει η θανατική τιμή».
Ο Λουκασένκο, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από το 1994, ξεκίνησε μια βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων του 2020. Περίπου 35.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί από τον περασμένο Αύγουστο, σύμφωνα με οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεκάδες έχουν καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης. Οι αρχές λένε ότι έχουν ανοίξει περισσότερες από 1.000 ποινικές υποθέσεις. Τον περασμένο Νοέμβριο οι υπηρεσίες ασφαλείας (KGB) της Λευκορωσίας ενέταξαν τον Προτασέβιτς και τον ιδρυτή του Nexta, τον Στέπαν Πουτίλο, στον κατάλογο των «προσώπων που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες».
Στη Λευκορωσία, κατηγορείται για τρομοκρατία και υποκίνηση διαδηλώσεων και είναι αντιμέτωπος με φυλάκιση έως και 15 χρόνων. Όμως, όπως ανέφερε τόσο η Τιχανόφσκαγια, οι συνάδελφοί του, αλλά και ο ίδιος σε συνεπιβάτη του λίγο πριν συλληφθεί, το πιο πιθανό ενδεχόμενο σε περίπτωση επιστροφής στην πατρίδα του είναι η θανατική ποινή.
