Ποστέκογλου: Οι ρευστές θέσεις, τα αδύναμα στόπερ και ο ρόλος των μπακ

Σίγουρα η επιλογή του δεν ενθουσίασε. Το αγγλικό ποδόσφαιρο είναι σκληρό και δυνατό και κανείς δεν περίμενε ότι ένας προπονητής με εμπειρία από Αυστραλία και Σκωτία θα μπορούσε να τα καταφέρει. Όμως η αξία ενός τεχνικού δεν πρέπει να βασίζεται στο πού πέτυχε αλλά στο πώς.  

Ο Άγγελος Ποστέκογλου έχει βάλει την Τότεναμ σε μια συναρπαστική εποχή και εύλογα μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι ίσως οι φίλαθλοι της δουν όχι απλά το φως στην άκρη του τούνελ αλλά και τη σκιά ενός τροπαίου. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατάφερε να δώσει κίνηση αντικαθιστώντας την άκαμπτη τακτική του Κόντε και να λύσει προβλήματα, όπως η φυγή του Χάρι Κέιν. Οι «πετεινοί» είναι αήττητοι στα πρώτα 10 παιχνίδια του πρωταθλήματος, έχοντας οχτώ νίκες και δύο ισοπαλίες, και οδηγούν την κούρσα αφήνοντας Άρσεναλ και Μάντσεστερ Σίτι δύο βήματα πίσω. 

Το μυστικό; Είναι καλά κρυμμένο στο μυαλό του 58χρονου προπονητή. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι μας το έχει εκμυστηρευτεί μέσα από τη φράση: «υψηλό ρίσκο, υψηλή ανταμοιβή». Προσπαθώντας κανείς να αναλύσει τη στρατηγική του, εύκολα αντιλαμβάνει ότι το παιχνίδι του έχει ρήγματα και τρωτά σημεία αλλά είναι τόσο καλά καλυμμένα που λειτουργούν ως πλεονέκτημα.

«Αν υπάρχει χώρος, ξέχνα τι είσαι, μπες σε αυτόν»

Το 4-2-3-1 βοηθά στην υλοποίηση του πλάνου του και η ρευστότητα των θέσεων το τελειοποιεί. Οι παίκτες του είναι αφοσιωμένοι στη δομή. Ο καθένας έχει μια αρχική θέση αλλά αυτή δεν είναι δεσμευτική. Η φιλοσοφία του ενθαρρύνει τους ποδοσφαιριστές να εκμεταλλευτούν το χώρο χωρίς κανένα δισταγμό αλλά διατηρώντας παράλληλα τη δομή και τον αυθορμητισμό τους. 

«Αν υπάρχει χώρος εκεί, ξέχνα ότι είσαι μπακ. Είσαι ποδοσφαιριστής, μπες μέσα σε αυτόν τον χώρο. Στο χέρι μας είναι να διασφαλίσουμε ότι καλύπτουμε τα κενά που έχουν απομείνει» τονίζει κάθε τόσο στην προπόνηση. Το επιθετικό στυλ του Ποστέκογλου εστιάζει στη ρευστή ακαμψία για να πετύχει διαφορές ανωτερότητας στον αγωνιστικό χώρο, αριθμητικές, ποιοτικές, δυναμικές και θέσεων. Αντί οι παίκτες του να εστιάζουν στην κατοχή, προσπαθούν να επιταχύνουν την κατάλληλη στιγμή και να «χτυπήσουν».

Πώς θα φύγει η μπάλα από την περιοχή;

Οι επιθέσεις του αρχίσουν από την άμυνα και από εκεί προσπαθεί να χτίσει με όσο το δυνατόν λιγότερους παίκτες. Οι δύο κεντρικοί αμυντικοί οπισθοχωρούν προς τις δυο πλευρές δημιουργώντας ένα τρίγωνο με τον τερματοφύλακα, ο οποίος προσπαθεί με κοντινές, ήρεμες και σίγουρες πάσες να τους τροφοδοτήσει ενώ τα δύο μπακ συγκλίνουν προς τα μέσα.

Το εξάρι βρίσκεται στο ημικύκλιο της μεγάλης περιοχής δημιουργεί ένα δεύτερο μεγαλύτερο τρίγωνο με τα δύο σέντερ μπακ ώστε να μπορεί να πάρει τη μπάλα και να την προωθήσει. Σε περίπτωση που οι πάσες μεταξύ των τριών δυσκολέψουν, το δεξί σέντερ μπακ έχει την εναλλακτική αφού δεχθεί τη μπάλα από τον πορτιέρο να πασάρει προς το οχτάρι που έχει βρεθεί στην πτέρυγα. Εκείνος αλλάζει με τον δεξιό οπισθοφύλακα που έχει προωθηθεί στην ίδια πλευρά. Το δεξί μπακ δίνει στο δεξί εξτρέμ ή αν έχει κλειστεί, πίσω στο οχτάρι που τροφοδοτεί εκείνο τον εξτρέμ.

Αν η πίεση του αντιπάλου είναι έντονη και οι κοντινές πάσες κρύβουν κάποιο ρίσκο τότε, ο τερματοφύλακας πασάρει απευθείας στο οχτάρι που έχει προνοήσει να βρίσκεται σε κενό χώρο κοντά στη μεσαία γραμμή. Ο παίκτης νούμερο «8» βρίσκει τον επιθετικό που βρίσκεται πίσω από τη γραμμή και εκείνος με τη σειρά του δίνει τη μπάλα ξανά στο οχτάρι ή στον αριστερό εξτρέμ.

Κλειδί οι κινήσεις των μπακ

Στις προχωρημένες φάσεις του παιχνιδιού το 4-2-3-1 μετατρέπεται σε 2-3-5. Είναι ρευστό, οι παίκτες εναλλάσσονται στις θέσεις και προσπαθούν να διατηρήσουν το πλεονέκτημα. Οι μπακ είναι εκείνοι που έχουν την ελευθερία να κινούνται στο χώρο και αποτελούν τα στηρίγματα του παίκτη στο νούμερο 6. Πολλές φορές αναποδογυρίζουν για να ανοίξουν γωνίες πάσας για τους υπόλοιπους παίκτες και να δημιουργήσουν υπερφόρτωση για να διευκολύνουν την εξέλιξη του παιχνιδιού. Συμμετέχουν σε προοδευτικά τρεξίματα για να αποπροσανατολίσουν τους αντίπαλους μπακ και να ελευθερώσουν χρόνο ώστε να πάρει τη μπάλα πιο εύκολα το εξτρέμ.

Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη φάση του παιχνιδιού παίζουν οι Μπισούμα και Μάντισον. Το εξάρι (Μπισούμα) έχει την ικανότητα να δημιουργεί κενούς χώρους και γωνίες πάσας σε στενά περάσματα, να αλλάζει κατευθύνσεις της μπάλας και να διαχειρίζεται σωστά την πίεση του αντιπάλου. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι ο Μπισούμα έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό εύστοχων περασμάτων στο πρωτάθλημα 185. 

Τα άλλα δυο χαφ (Μάντσιον, Σαρ) αναλαμβάνουν από μια πλευρά, οι δυο εξτρέμ (Σον, Κουλουσέφσκι) παίζουν ψηλά και φαρδιά για να διατηρήσουν το πλάτος ενώ ο επιθετικός κινείται μπροστά και απασχολεί τους αντίπαλους αμυντικούς.

Η ρευστότητα θέσης στο σύστημα επιτρέπει στον Μάντισον τη δημιουργική ελευθερία να ανακτά τη μπάλα σε κεντρικές περιοχής καθώς και σε πλάτος, να πέφτει πιο βαθιά και να κάνει τρεξίματα προς τα εμπρός στα δυο μισά του γηπέδου. Είναι ο μαέστρος της ομάδας. Διαλέγει πάσες από βαθιά, δέχεται τη μπάλα σε επικίνδυνες περιοχές γύρω από την περιοχή, όπου μπορεί να ένα σουτ να απειλήσει ή να παίξει την πάσα.

Τρίγωνα και διαμάντια για να έρθει το γκολ

Στο αντίπαλο μισό, η ομάδα διατηρεί μια δυναμική δομή δημιουργώντας δυνατότητες συνδυασμών μέσων τριγώνων και διαμαντιών ανάμεσα στους παίκτες που βρίσκονται σε κοντινές αποστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, ο Ποστέκογλου προσπαθεί να δελεάσει τους αντίπαλους ποδοσφαιριστές να κινηθούν στο κέντρο ή να κατευθυνθούν προς τη μια πλευρά, που συνήθως είναι και η αδύναμη τους.

Όσο η ομάδα κερδίσει μέτρα στο γήπεδο, τα σέντερ μπακ ανεβαίνουν μέχρι το κέντρο έχοντας μπροστά τους πάντα το εξάρι και είναι πάντα έτοιμα να δημιουργήσουν το τρίγωνο στήριξης. Οι χαφ, τα μπακ και τα εξτρέμ κινούνται έξυπνα στο χώρο προσπαθώντας να μπερδέψουν τον αντίπαλο και να δημιουργήσουν κενούς χώρους. Ουσιαστικά, προσπαθεί να δημιουργήσει μια υπεραριθμία βάζοντας στηριζόμενος στους πολλαπλούς ρόλους των φουλ μπακ.

Τα εξτρέμ είναι λιγότερο περιστροφικά καθώς διατηρούν κυρίως το πλάτος τους και κάνουν διαδρομές προς την περιοχή. Κάτι που βοηθά τον Σον να παίζει κεντρικά και να μπορεί να παρασυρθεί πιο βαθιά για να βρει τη μπάλα, όπως και να κάνει τρεξίματα στις πλευρές και στις κεντρικές περιοχές.

Ο επιθετικός επιτρέπει καλύτερες εναλλαγές στις εμπρός περιοχές. Μπορεί να μπει βαθιά για να δεχθεί τη μπάλα, να παίξει ως ψεύτικο εννιάρι και να δώσει τη δυνατότητα στους εξτρέμ να κάνουν τρεξίματα πίσω σε κεντρικούς χώρους που ο ίδιος έχει ελευθερώσει κάνοντας κινήσεις. Είναι, επίσης, καλός στο να κάνει τρεξίματα πίσω και να τεντώνει την αντίπαλη άμυνα, να ανοίγει χώρο και τραβά πάνω του παίκτες.

Άμυνα

Μπορεί η Τότεναμ να μη διαθέτει την καλύτερη ομάδα πίεσης στο πρωτάθλημα αλλά προσπαθεί να κρατά περισσότερο χρόνο τη μπάλα στα πόδια της και οι παίκτες της να είναι έτοιμοι ώστε να ασκήσει έντονη πίεση κάθε φορά που χάνεται η κατοχή. Το υψηλό πρέσινγκ με προσανατολισμό τον άνθρωπο απαιτεί από τους παίκτες να κλείσουν το χώρο και να αναγκάσουν την αντίπαλη ομάδα να πέσει σε παγίδες.

Όταν η μπάλα χαθεί, αρχίζουν να πιέζουν και την κυνηγούν ακόμη και προς τον αντίπαλο τερματοφύλακα. Ο Μάντισον ανεβαίνει στην πρώτη γραμμή, γίνεται δεύτερος επιθετικός, και το πρέσινγκ ξεκινά από την πρώτη πάσα του τερματοφύλακα. Ο ένας επιθετικός ασκεί πίεση στον πορτιέρο ή σε ένα σέντερ μπακ και ο άλλος μαρκάρει τον άλλον κεντρικό αμυντικό.

Ο Σαρ ανεβαίνει για να βοηθήσει στο πρεσάρισμα και επειδή αφήνει κενό στη μεσαία γραμμή, τα δύο εξτρέμ συγκλίνουν προς το κέντρο. Έτσι, ο αντίπαλος αναγκάζεται να παίξει έξω και εκεί βρίσκει ευκαιρία ο εξτρέμ να ασκήσει πίεση. Η ένταση και η ταχύτητα είναι τα κλειδιά της επιτυχίας καθώς αν κάποιο μπακ ή χαφ δεν φτάσει έγκαιρα στη θέση του, τότε ο αντίπαλος βρίσκει κενό χώρο και μπορεί να παίξει από τη μέση.

Αν ο αντίπαλος καταφέρει να περάσει την πρώτη γραμμή άμυνας και περάσει το κέντρο, τότε στόχος είναι να κρατηθεί η μπάλα μακριά από την περιοχή. Οι παίκτες διατηρούν συμπαγές το σχήμα, η πίσω γραμμή πιέζει προς τα πάνω. Σίγουρα είναι μια επιλογή που κρύβει κινδύνους καθώς αν καθυστερήσει ή χάσει τη θέση του κάποιος δημιουργούνται εύκολα ρήγματα.

Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα

Ο Άγγελος Ποστέκογλου είναι ένας τεχνικός με τη δική του φιλοσοφία και στυλ. Δίνει έμφαση στο επιθετικό ποδόσφαιρο και μέσα από τη δομή, δίνει μεγάλη σημασία στο παιχνίδι της μπάλας από την πλάτη που σε συνδυασμό με την ταχύτητα με την οποία κινούν τη μπάλα οι παίκτες του, έρχεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το σημαντικότερο είναι να ξέρεις να κάνεις αυτό που πρέπει την κατάλληλη στιγμή. Όλα εξαρτώνται από τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι παίκτες.

Κλειδί της τακτικής του είναι τα ανεστραμμένα φουλ μπακ. Η θέση αυτή είναι καίριας σημασίας καθώς παρέχει κάλυψη και οι επιθετικοί χαφ μπορούν να απολαμβάνουν μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων και να σπρώχνουν το παιχνίδι προς τα εμπρός ενώ τα εξτρέμ έχουν μεγαλύτερο ελεύθερο πεδίο δράσης. Επιπλέον, οι επιθέσεις είναι άμεσες. Η ομάδα χτυπά γρήγορα τον αντίπαλο από τη στιγμή που η μπάλα φτάνει στο κέντρο και δεδομένης της κίνησης των μπακ δημιουργείται υπεραριθμία στην αντίπαλη περιοχή. Τα φουλ μπακ είναι ψηλά και στενά, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να δημιουργήσουν επιθετικές ευκαιρίες.

Η προώθηση των μπακ παρέχει ερείσματα στην ανάπτυξη του παιχνιδιού αλλά αφήνει «γυμνούς» τους κεντρικούς αμυντικούς. Τα σέντερ μπακ έχουν να καλύψουν μεγαλύτερο χώρο και σε περίπτωση που τα μπακ δεν έχουν τα σωστά βήματα και καθυστερήσουν, τότε ο αντίπαλος έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα και μπορεί να βγει στην αντεπίθεση με παίκτη ή παίκτες παραπάνω. Πρόβλημα μπορεί να δημιουργηθεί και από την προώθηση του ενός στόπερ καθώς η αμυντική κάλυψη δεν είναι επαρκής. Ένα ακόμη μειονέκτημα είναι η συμφόρηση που δημιουργείται στο χώρο του κέντρου. Σίγουρα βοηθά την ομάδα να κυριαρχήσει στη μεσαία γραμμή αλλά πολλοί παίκτες στον ίδιο χώρο, μπορεί εύκολα να κάνουν λάθος ή να εγκλωβιστούν και να αναγκαστούν να γυρίσουν τη μπάλα προς τα πίσω.

πηγή φωτογραφιών: totalfootballanalysis

Ακολουθήστε τη σελίδα του metrosport.gr και στο google news.

Κάντε like στη σελίδα μας στο Facebook