Η θρόμβωση προκαλεί εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, αλλά παραμένει μια υποτιμημένη απειλή. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης (13 Οκτωβρίου), ο Αγγειοχειρουργός Σταύρος Καλλιάφας, Διευθυντής της Α’ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του ΥΓΕΙΑ, μας εξηγεί πώς μπορούμε να προστατευθούμε από αυτήν την ύπουλη και επικίνδυνη κατάσταση.
Τι είναι η θρόμβωση;
Η θρόμβωση είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος μέσα σε φλέβα ή αρτηρία, ο οποίος παρεμποδίζει την κανονική κυκλοφορία του αίματος. Ανάλογα με τη θέση του, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές καταστάσεις όπως:
-
Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT) – πιο συχνά στα κάτω άκρα
-
Πνευμονική εμβολή – όταν ο θρόμβος μετακινείται στους πνεύμονες
-
Εγκεφαλικό επεισόδιο ή έμφραγμα – όταν η θρόμβωση εμφανίζεται σε αρτηρίες του εγκεφάλου ή της καρδιάς
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η θρομβοεμβολική νόσος προκαλεί περισσότερους θανάτους ετησίως από το AIDS, τον καρκίνο του μαστού και τα τροχαία μαζί.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από θρόμβωση;
Η θρόμβωση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε, αλλά ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο:
-
Παρατεταμένη ακινησία (π.χ. πολύωρα ταξίδια ή νοσηλεία)
-
Ορθοπεδικές και μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις
-
Καρκίνος και χημειοθεραπείες
-
Ορμονικά σκευάσματα (π.χ. αντισυλληπτικά)
-
Εγκυμοσύνη και λοχεία
-
Παχυσαρκία
-
Κληρονομική προδιάθεση (θρομβοφιλία)
-
Κάπνισμα
-
Ηλικία άνω των 60 ετών
Ποια είναι τα συμπτώματα της θρόμβωσης;
Η θρόμβωση συχνά δεν εμφανίζει καθόλου προειδοποιητικά σημάδια, ειδικά στα αρχικά στάδια. Ωστόσο, κάποια συμπτώματα μπορεί να λειτουργήσουν ως «καμπανάκια»:
Συμπτώματα εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης (DVT)
Συμπτώματα πνευμονικής εμβολής
-
Αιφνίδια δύσπνοια
-
Πόνος στο στήθος
-
Ταχυκαρδία ή ζάλη
Συμπτώματα εγκεφαλικής θρόμβωσης
Σε περίπτωση τέτοιων συμπτωμάτων, απαιτείται άμεση ιατρική αξιολόγηση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της θρόμβωσης;
Η διάγνωση βασίζεται σε:
-
Κλινική εξέταση και ιατρικό ιστορικό
-
Υπερηχογράφημα φλεβών (triplex)
-
Εξετάσεις αίματος (π.χ. D-dimers)
-
Απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία (για πνευμονική εμβολή)
Πώς προλαμβάνεται η θρόμβωση;
Η πρόληψη είναι το πιο σημαντικό "όπλο" κατά της θρόμβωσης, και μπορεί να γίνει με απλούς τρόπους:
Για άτομα υψηλού κινδύνου (π.χ. ασθενείς σε νοσηλεία ή μετά από επέμβαση):
-
Αντιπηκτικά φάρμακα (με οδηγία γιατρού)
-
Ελαστικές κάλτσες συμπίεσης
-
Κινητοποίηση όσο το δυνατόν συντομότερα
Για τον γενικό πληθυσμό:
Γιατί έχει σημασία η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης;
Η 13η Οκτωβρίου είναι μια ημέρα αφιερωμένη στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τη θρόμβωση. Δεν πρόκειται απλώς για μία ακόμη «υγειονομική» επέτειο. Είναι μια ευκαιρία:
Η ενημέρωση σώζει ζωές. Η θρόμβωση μπορεί να προληφθεί – αν γνωρίζουμε τα σημάδια και δρούμε έγκαιρα.
