Οι... σκιές πάνω από το Μουντιάλ: Οι θάνατοι των εργατών, οι δωροδοκίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Για πρώτη φορά στην ιστορία του ποδοσφαίρου, φέτος θα διεξαχθεί το Παγκόσμιο Κύπελλο μέσα στη χρονιά. Για την ακρίβεια από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου του 2022, θα λάβει χώρα στο Κατάρ το 22^ο Παγκόσμιο Κύπελλο, είκοσι χρόνια μετά το τελευταίο σε ασιατικό έδαφος και για πρώτη φορά σε αραβικό έδαφος. Ένα Μουντιάλ που οι ποδοσφαιρόφιλοι ανά τον κόσμο θα περίμεναν πως και πως, όμως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει.

Πάνω από το Μουντιάλ του Κατάρ υπάρχουν σκιές που κάνουν αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο ξεχωριστό και όπως φαίνεται όχι με θετική χροιά. Αυτές τις σκιές θα επιχειρήσουμε να διαλευκάνουμε και να αναλύσουμε. Από τους θανάτους εργατών, τις δωροδοκίες μέχρι και τα ανθρώπινα δικαιώματα που καταπατώνται έχουν φέρει ένα κύμα οργής στους φιλάθλους ανά τον κόσμο, με αρκετές χιλιάδες εξ αυτών να είναι έτοιμοι να το μποϊκοτάρουν όπως γράφουν και στα πανό τους. Θα είναι το ματωμένο Μουντιάλ, όπως το ονομάζουν.

Τα προβλήματα ξεκίνησαν από την ανάληψη της διοργάνωσης το 2010. Μετά τις ψηφοφορίες μεταξύ των μελών της UEFA, το 2015 ξεκίνησε έρευνα από Ελβετούς ομοσπονδιακούς εισαγγελείς για διαφθορά και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος για τις προσφορές που έκαναν Ρωσία και Κατάρ για να διοργανώσουν τα Μουντιάλ του 2018 και του 2022 αντίστοιχα. Στις 6 Αυγούστου 2018, ο πρώην πρόεδρος της FIFA, Σεπ Μπλάτερ, ισχυρίστηκε ότι το Κατάρ είχε χρησιμοποιήσει «μαύρες ενέργειες», υποδηλώνοντας ότι η επιτροπή προσφορών είχε εξαπατηθεί για να κερδίσει το Κατάρ τα δικαιώματα φιλοξενίας του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Επιπλέον, το Κατάρ έχει αντιμετωπίσει έντονη κριτική λόγω της μεταχείρισης των αλλοδαπών εργαζομένων που συμμετέχουν στην προετοιμασία για το Παγκόσμιο Κύπελλο, με τη Διεθνή Αμνηστία να αναφέρεται στην «καταναγκαστική εργασία» και στις κακές συνθήκες εργασίας, ενώ πολλοί μετανάστες εργάτες ανέφεραν ότι έπρεπε να πληρώσουν μεγάλες «αμοιβές πρόσληψης» για την απόκτηση απασχόλησης. To 2015 δημοσιογράφοι του BBC συνελήφθησαν καθώς προσπάθησαν να δείξουν τις συνθήκες εργασίας στη χώρα.

Μια έρευνα του Guardian ισχυρίστηκε ότι πολλοί εργαζόμενοι στερούνται τροφής και νερού, τους αφαιρούν τα έγγραφα ταυτότητας (κατάσχεση διαβατηρίων) και ότι δεν πληρώνονται εγκαίρως ή καθόλου, καθιστώντας μερικούς από αυτούς στην πραγματικότητα σκλάβους. Ο Guardian είχε υπολογίσει ότι έως και 4.000 εργαζόμενοι μπορεί να πεθάνουν λόγω χαλαρής ασφάλειας και άλλων αιτιών μέχρι τη διεξαγωγή του Μουντιάλ. Τον Φεβρουάριο του 2021 σύμφωνα με τις πληροφορίες που είχε ο Guardian, το νούμερο ανέβηκε στις 6.500. Και δεν μιλάμε για υπολογισμούς. Μιλάμε για 6.500 θανάτους μεταναστών από φτωχές ασιατικές χώρες. Φυσικά η κυβέρνηση του Κατάρ δεν παραδέχθηκε κάτι τέτοιο, λέγοντας πως οι άνθρωποι που πέθαιναν έμεναν πολλά χρόνια στη χώρα και ο θάνατός τους μπορεί να οφείλεται στα γηρατειά ή σε φυσικά αίτια. Για την ακρίβεια μεταξύ 2014-2020 το νούμερο που βγήκε από πλευράς Κατάρ μιλούσε για 37 θανάτους, μόνο οι τρεις λέγεται πως είχαν σχέση με εργατικό ατύχημα. Βέβαια το Κατάρ δεν μετράει τους θανάτους από καρδιακό επεισόδιο, από πρόβλημα στους πνεύμονες ή αντίστοιχες αιτίες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών.

Οι εργαζόμενοι που προσέλαβε το Κατάρ είναι κυρίως από φτωχές χώρες όπως το Μπανγκλαντές, την Ινδία, το Νεπάλ και τις Φιλιππίνες, και είχαν ως κύριο στόχο να φτιάξουν επτά γήπεδα, ένα καινούριο αεροδρόμιο, μία γραμμή μετρό, αρκετούς καινούριους δρόμους και περίπου 100 ξενοδοχεία. Σύμφωνα με όσα δημοσίευσε η κυβέρνηση του Κατάρ, προσελήφθησαν 30.000 ξένοι εργαζόμενοι.

Όπως καταλαβαίνετε, τα ανθρώπινα δικαιώματα φαίνεται να έχουν καταπατηθεί σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Το Κατάρ επικοινώνησε πως προσπαθούσε να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων, η Διεθνής Αμνηστία όμως είχε αντίθετη άποψη. Εργαζόμενοι έμεναν σε σπίτια-τρώγλες πολλοί μαζί, να μην πληρώνονται τα συμφωνηθέντα και άλλα πολλά.

Η επιτροπή που διοργανώνει το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ, όταν ρωτήθηκε για τους θανάτους σε έργα για την κατασκευή σταδίων, δήλωσε: «Λυπούμαστε βαθιά για όλες αυτές τις τραγωδίες και διερευνήσαμε κάθε περιστατικό για να διασφαλίσουμε ότι μαθαίνουμε τα διδάγματα. Διατηρούσαμε πάντα τη διαφάνεια σχετικά με αυτό το ζήτημα και αμφισβητούμε τους ανακριβείς ισχυρισμούς σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων που έχουν πεθάνει στα έργα μας».

Σε μια δήλωση, εκπρόσωπος της FIFA, του παγκόσμιου κυβερνητικού οργανισμού ποδοσφαίρου, δήλωσε ότι είναι πλήρως αφοσιωμένη στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε έργα της FIFA. «Με τα αυστηρά μέτρα ασφάλειας, η συχνότητα των ατυχημάτων σε εργοτάξια του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA είναι χαμηλή σε σύγκριση με άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα σε όλο τον κόσμο», ανέφερε, χωρίς να παρέχει αποδεικτικά στοιχεία.

Τα 6 από τα 8 στάδια που θα χρησιμοποιηθούν στο τουρνουά βρίσκονται στη μητροπολιτική περιοχή της Ντόχα, επομένως, είναι το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο από το 1930 στο οποίο τα περισσότερα γήπεδα βρίσκονται σε μία πόλη. Αν και αυτό όντως μειώνει την απόσταση που θα χρειαστούν οι οπαδοί και οι παίκτες για να μετακινηθούν, αντίθετα, η ίδια η χώρα είναι ασαφές πως θα καταφέρει να φιλοξενήσει τόσο μεγάλο αριθμό θεατών. Μην ξεχνάτε πως μιλάμε για μια χώρα με πληθυσμό 2,8 εκατ.κατοίκων σε έκταση 11.581 τετραγωνικά χιλιόμετρα, λίγο μικρότερη δηλαδή από την Θεσσαλία στην Ελλάδα.