Κόπηκε η ανάσα στην αναμέτρηση της Μπελενένσες με την Πόρτο για την 17η αγωνιστική του πρωταθλήματος όταν ο Νάνου βρέθηκε στο έδαφος μετά από ένα ισχυρό χτύπημα. Το 85ο λεπτό του παιχνιδιού κυλούσε, όταν ο μπακ των «δράκων» σε μια διεκδίκηση της μπάλας συγκρούστηκε με τον τερματοφύλακα των γηπεδούχων, Κρίτσιουκ, και σωριάστηκε στον αγωνιστικό χώρο.
Έχασε τις αισθήσεις του, οι παίκτες κάλεσαν άμεσα το ιατρικό επιτελείο, το οποίο τον βοήθησε να τις ανακτήσει και ζήτησε την είσοδο του ασθενοφόρου. Ο 27χρονος αμυντικός μετέβη στο νοσοκομείο και η ενημέρωση της Πόρτο έκανε λόγο για «εγκεφαλική διάσειση και τραυματισμό του νωτιαίου μυελού με απώλεια μνήμης».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας αθλητής πέφτει στο χορτάρι και οι γιατροί μιλούν για πρόβλημα στο κεφάλι. Ο Νάνου ήταν τυχερός καθώς έχασε για λίγο τη μνήμη του από τη δυνατή σύγκρουση. Χρόνια τώρα, όμως, υπάρχουν υποψίες ότι υπάρχει σύνδεση του ποδοσφαίρου με τα προβλήματα στον εγκέφαλο είτε λόγω των σφοδρών συγκρούσεων είτε των κεφαλιών που γίνονται σε προπονήσεις και παιχνίδια. Σκέψου πως θα ήταν να είχες αναγκάσει ένα γήπεδο να σηκωθεί όρθιο και να σε χειροκροτήσει και να μην το θυμάσαι…
Ο Μπόμπι ξέχασε τη Γιουνάιτεντ
Μόλις τρεις μήνες πριν ένας θρύλος του ποδοσφαίρου και ίσως ο καλύτερος Άγγλος ποδοσφαιριστής διαγνώσθηκε με άνοια. Ο Μπόμπι Τσάρλτον, όπως αποκάλυψε η σύζυγος του, πάσχει από άνοια και δεν μπορεί να θυμηθεί τις στιγμές που έζησε, τα τρόπαια που σήκωσε και πολλές φορές τους οικείους του. Ο 83χρονος, πλέον, Μπόμπι είναι το πέμπτο μέλος της εθνικής ομάδας της Αγγλίας που κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο το 1966 και αντιμετωπίζει προβλήματα με τον εγκέφαλο του.
Τον περασμένο Ιούλιο είχε πεθάνει ο αδερφός του, Τζακ Τσάρλτον, ενώ την τελευταία του πνοή άφησε και ο Νόμπι Στάιλς. Ρέι Γουίλσον, Μάρτιν Πίτερς αλλά και ο Αλφ Ράμεσι διαγνώσθηκαν με άνοια πριν φύγουν από τη ζωή.
Ο θάνατος του Τζεφ Αστλ
Το 1970 στο Παγκόσμιο Κύπελλο στο Μεξικό ο Τζεφ Αστλ ήταν από τους κορυφαίους. 32 χρόνια μετά θα αφήσει την τελευταία του πνοή μόλις στα 59 του χρόνια και οι γιατροί θα παρομοιάσουν τον εγκέφαλο του με 90χρονου και θα αποδώσουν το θάνατο του σε «χρόνια τραυματική εγκεφαλοπάθεια, γέννημα εγκεφαλικού τραύματος που προκλήθηκε από τις πολλές δυνατές κεφαλιές». Ήταν η πρώτη φορά που η επιστήμη απέδωσε το θάνατο ενός αθλητή στα δυνατά χτυπήματα που δεχόταν όταν ήταν εν ενεργεία. Η διάγνωση αυτή οδήγησε την κόρη του να δημιουργήσει το 2015 το Ίδρυμα «Τζεφ Αστλ» με στόχο να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τους τραυματισμούς στο κεφάλι από το ποδόσφαιρο.
Η μελέτη της Γλασκώβης
Αρκετοί βετεράνοι ποδοσφαιριστές παρουσιάζουν άνοια, αλτσχάιμερ ή πάρκινσον. Η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της Γλασκώβης προχώρησαν σε μια μελέτη, διάρκειας 22 μηνών, τα αποτέλεσαν της οποίας αποτελούν κίνητρο για περαιτέρω ανάλυση του φαινομένου και αφορμή για λήψη μέτρων που θα προστατεύουν τους αθλητές.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι υπάρχει πέντε φορές μεγαλύτερη πιθανότητα ένας παλαίμαχος ποδοσφαιριστής να εμφανίσει τη νόσο Αλτσχάιμερ σε προχωρημένη ηλικία, τέσσερις φορές τη νόσο του κινητικού νευρώνα και δύο εκείνη του Πάρκινσον. Ακόμη, έδειξε ότι οι βετεράνοι έχουν πέντε φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να κάνουν χρήση χαπιών για την άνοια σε κάποιο στάδιο της ζωής του.
Ωστόσο, υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος. Η έρευνα έδειξε ότι το να παίζεις ποδόσφαιρο μειώνει τον κίνδυνο παθήσεων καρδιολογικού τύπου ή συγκεκριμένης μορφής καρκίνου. Συνέπεια αυτού, οι ποδοσφαιριστές να ζουν τρία χρόνια περισσότερο.
Ακολούθησαν οι ΗΠΑ
Το 2018 μια νέα μελέτη έδειξε ότι οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, όπως αυτές που συμβαίνουν σε ράγκμπι, πυγμαχία, ποδόσφαιρο και αμερικανικό φούτμπολ, μπορούν να επιταχύνουν την εκδήλωση της νόσου έως και εννέα χρόνια. Τα αποτελέσματα της έρευνας έγιναν αφορμή για να απαγορευθούν οι κεφαλιές σε παίκτες κάτω των 10 ετών.
Χάθηκε ο Φερνάντο Ρίκσεν
Η απώλεια του Ρίκσεν ήρθε να ταρακουνήσει και πάλι τα νερά. Ήταν 18 του Σεπτέμβρη (2019) όταν η είδηση του θανάτου του Φερνάντο Ρίκσεν σε ηλικία μόλις 43 ετών έκανε το γύρο του κόσμου και βύθιζε σε θλίψη την ποδοσφαιρική κοινότητα. Ο Ολλανδός υπήρχε ένα από τα καλύτερα μπακ – χαφ της γενιάς του και φόρεσε τη φανέλα των Ρέιντζερς, Άλκμααρ, Ζενίτ και Φορτούνα Σίταρντ. Ο Ρίκσεν είχε διαγνωσθεί με πλευρική αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση ή ALS (η νόσος του Λου Γκέρινγκ που είχε ο Στίβεν Χόκινγκ), είχε καθηλωθεί στο κρεβάτι, δεν μπορούσε να μιλήσει και χρειαζόταν βοήθεια ακόμη και για τις βασικές του ανάγκες.
Ο ίδιος με μήνυμα του είχε αναφερθεί στη νόσο και μάλιστα, είχε συγκινήσει άπαντες με τη δύναμη ψυχής που είχε όταν προσφέρθηκε να βοηθήσει τον Στίβεν Τζέραρντ με τη Ρέιντζερς: «Γεια, για όσους δεν με γνωρίζουν είμαι ο Φερνάντο Ρίκσεν και υποφέρω από τη νόσο του κινητικού νευρώνα, γνωστή κι ως ALS. Εξαιτίας της νόσου, δεν μπορώ να μιλήσω. Έχω μία μηχανή που μιλά για μένα. Για την ώρα έχω γυναικεία φωνή, οπότε θα με ανεχτείτε. Επιτέλους, μπορώ να εκφραστώ ξανά. Έχει κάνει τη ζωή μου ευκολότερη. Όταν κάποιος με ρωτάει, μπορώ να απαντήσω χωρίς να τον κοιτώ απλά. Ο κύριος λόγος που πήρα τη μηχανή ήταν για να με βοηθήσει να μιλώ και να εκφραστώ, δεν μπορούσα να φανταστώ ποτέ την αμεσότητα μιας τέτοιας συσκευής. Μπορώ να την χρησιμοποιήσω ως τηλεχειριστήριο, ή να απαντήσω στα mails. Μπορώ να μπαίνω Internet χωρίς να χρησιμοποιώ το ποντίκι. Εάν ο Στίβεν Τζέραρντ (προπονητής της Ρέιντζερς) χρειαστεί κάποιον θρύλο της ομάδας, είμαι ανοικτός».
Κίνδυνος και για τις γυναίκες
Μελέτη του Κολλεγίου Ιατρικής Άλμπερτ Αϊνστάιν της Νέας Υόρκης έδειξε ότι οι γυναίκες κινδυνεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους άνδρες να εμφανίσουν κάποια παρόμοια νόσο. Συγκεκριμένα, η ομάδα του καθηγητή ακτινολογίας, Μάικλ Λίπτον, χρησιμοποίησε απεικονιστικές μεθόδους για να μελετήσει τις αλλαγές του εγκεφάλου σε 49 άνδρες και 49 γυναίκες ηλικίας 18 έως 50 ετών, που ασχολούνταν ερασιτεχνικά με το ποδόσφαιρο. Οι συμμετέχοντες είχαν κατά μέσο όρο 487 κεφαλιές οι άνδρες και 469 οι γυναίκες ετησίως. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι κεφαλιές αφήνουν μεγαλύτερο εγκεφαλικό «αποτύπωμα» στο γυναικείο εγκέφαλο.
Η κραυγή αγωνίας του Σίρερ
Υπήρξε ένας από τους δεινότερους εκτελεστές και κατέχει τον τίτλο του πρώτου σκόρερ της Premier League με 260 γκολ . Αγωνίστηκε σε Σαουθάμπτον, Μπάκμπερν και Νιουκαστλ και πρωταγωνιστεί στο ντοκιμαντέρ του BBC σχετικά με την άνοια και τα χτυπήματα στο ποδόσφαιρο. Ο 50χρονος έδειξε την έντονη ανησυχία του για το θέμα και προέτρεψε άπαντες να προχωρήσουν με τις μελέτες, να δοθεί μια ξεκάθαρη απάντηση ώστε να ξέρουν και οι ποδοσφαιριστές πως θα προστατευτούν.
Μάλιστα, ο ίδιος έθεσε τον εαυτό του στη διάθεση του Πανεπιστημίου του Στέρλινγκ και ζήτησε να μελετηθεί ο εγκέφαλος του. «Εχω χάλια μνήμη. Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν ακούω, αλλά έχω κακή μνήμη. Οταν είσαι επαγγελματίας ποδοσφαιριστής περιμένεις στα χρόνια που θα έρθουν να έχεις προβλήματα με τα γόνατά σου, τους αστραγάλους ή την πλάτη σου όπως έχω εγώ. Ομως ποτέ δεν σκέφτηκα πως το ποδόσφαιρο μπορεί να είχε σχέση με παθήσεις του εγκεφάλου. Γι' αυτό πρέπει να γίνουν έρευνες πάνω στο θέμα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
FIFA και UEFA έχουν το ζήτημα στη λίστα τους και σε συνεργασία με τους γιατρούς προσπαθούν να δώσουν λύση. Ήδη σε Αγγλία, Σκωτία, Βόρεια Ιρλανδία και ΗΠΑ έχουν απαγορευθεί οι κεφαλιές στους παίκτες κάτω των 10 ετών. Είναι αρκετό, όμως;
