Είμαστε έτοιμοι για να περάσουμε στη 2η φάση των μέτρων, είπε στο μήνυμά του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το μήνυμά του προς τους πολίτες για το σχέδιο σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων έχει ως εξής:
Συμπολίτες μου,
Εδώ και μήνες η πατρίδα μας, αλλά και ο κόσμος ολόκληρος, δίνει μια μάχη με έναν αόρατο και ύπουλο εχθρό. Πήραμε μέτρα πρωτοφανή για να περιορίσουμε την εξάπλωσή του. Αποδεχτήκαμε, ως κοινωνία, την ανάγκη να παραλύσει η οικονομική δραστηριότητα για να σώσουμε ανθρώπινες ζωές. Μείναμε μακριά από ανθρώπους που αγαπάμε για να τους προστατεύσουμε. Δεν πήγαμε στις εκκλησίες μας. Και μείναμε στο σπίτι, ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών. Επιδείξαμε, επιδείξατε, πρωτοφανή υπευθυνότητα και αλληλεγγύη. Έτσι, η ατομική στάση έγινε συλλογική επιτυχία. Και οι δεσμοί Πολιτείας και πολιτών πλαισιώθηκαν από μεταρρυθμίσεις που άλλοτε έμοιαζαν μακρινές ή και αδύνατες: Ψηφιακή δημόσια Διοίκηση που εξυπηρετεί γρήγορα, απλά και εύκολα. Εργασία και Εκπαίδευση από απόσταση. Ένα καλύτερο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Και μια Πολιτική Προστασία που απέδειξε ότι μπορεί να βρεθεί δίπλα μας σε κάθε ανάγκη. Όλα αυτά δεν ήταν προϊόν τύχης, αλλά σκληρής δουλειάς. Οι μεγάλες επιτυχίες οφείλονται στους πολλούς μικρούς ήρωες, που ανταποκρίνονται στο κάλεσμα της ευθύνης. Και οι ήρωες αυτοί είναι ο καθένας και η καθεμία σας. Σας ευχαριστώ που κάνατε την πατρίδα μας παράδειγμα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σήμερα, μπορούμε πια να πούμε με ασφάλεια ότι τα μέτρα που πήραμε απέδωσαν. Τα δεδομένα δεν επιδέχονται αμφισβήτηση: Εδώ και μέρες, τα νέα κρούσματα έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο. Πιο σημαντική, όμως, είναι η σταθερή μείωση των ασθενών με κορονοϊό στα νοσοκομεία. Όπως και η υποχώρηση του αριθμού των συμπολιτών μας που είναι διασωληνωμένοι στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Θέλω να εκφράσω τη συμπαράστασή μου στις οικογένειες που έχασαν τους αγαπημένους τους. Ο πόνος τους δεν απαλύνεται από το γεγονός ότι στην Ελλάδα είχαμε πολύ λιγότερα θύματα από σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Καθώς περιορίσαμε το πρώτο κύμα του ιού, είμαστε πια έτοιμοι να περάσουμε στη 2η φάση του σχεδίου μας: Στη σταδιακή αποκλιμάκωση των μέτρων, καθώς σήμερα είμαστε πιο έτοιμοι απ’ όσο πριν από τρεις μήνες. Μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα τεστ, άρα να εντοπίζουμε γρηγορότερα πιθανές νέες εστίες του ιού. Η Πολιτική Προστασία ενισχύεται κι άλλο, για να μπορεί να ιχνηλατεί επαφές γρήγορα και αποτελεσματικά. Και τα νοσοκομεία μας διαθέτουν περισσότερο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Περισσότερο και καλύτερο εξοπλισμό. Μεγαλύτερη εμπειρία. Και καλύτερη οργάνωση. Διαθέτουμε, ωστόσο, και δύο ακόμα συμμάχους: Τον καλό καιρό, που θα μας επιτρέπει να περνάμε περισσότερο χρόνο έξω. Και, το σημαντικότερο, ευαισθητοποιημένους και ενημερωμένους πολίτες που γνωρίζουν, πλέον, τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν: Τηρούμε σχολαστικά τα μέτρα ατομικής υγιεινής. Δεν κάνουμε χειραψίες. Κρατάμε αποστάσεις. Φροντίζουμε ιδιαίτερα τους ευάλωτους συμπολίτες μας. Και μένουμε μέσα αν έχουμε βήχα ή πυρετό, ενημερώνοντας τον γιατρό μας. Ακούμε τις συμβουλές των ειδικών για την προστατευτική μάσκα. Η χρήση της ίσως θα καλύπτει κάποια χαρακτηριστικά μας. Θα σηματοδοτεί, όμως, το σοβαρό πρόσωπο της ευθύνης μας. Όλα αυτά πρέπει να μας γίνουν δεύτερη φύση, γιατί δεν υπάρχει επιστροφή στην «προ κορωνοϊού πραγματικότητα». Ζούμε, ήδη, αλλιώς.
Προετοιμαζόμαστε για το δεύτερο στάδιο του σχεδίου μας. Προσοχή, όμως: Δεν πρόκειται για τον επίλογο της περιπέτειας, αλλά για μια συνέχεια. Θα το ξαναπώ: Η έξοδός από την καραντίνα θα γίνεται βήμα - βήμα. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια πιθανή αναζωπύρωση της απειλής. Στόχος μας θα είναι να την εντοπίζουμε γρήγορα, ώστε οι όποιοι νέοι περιορισμοί να έχουν τοπικό χαρακτήρα και να μην αφορούν όλη την επικράτεια. Το σχέδιο μας για το επόμενο δίμηνo είναι εξαιρετικά αναλυτικό και επεξεργασμένο. Είναι όμως αυτό που δηλώνει η λέξη: Σχέδιο. Άρα, θα υπόκειται σε αναθεωρήσεις, ανάλογα με τις εξελίξεις των πραγμάτων και τις οδηγίες των ειδικών. Και μόνο η πειθαρχία του κάθε πολίτη θα είναι αυτή που θα κρίνει την επιτυχία του.
Κάποιες αρχές, πάντως, παραμένουν αδιαπραγμάτευτες. Προτεραιότητά μου ήταν και παραμένει η ζωή και η υγεία των Ελλήνων. Επιλογή μου είναι η κάθε απόφαση να έχει τη σφραγίδα της επιστημονικής γνώσης. Και στην ενημέρωση του πολίτη να υπάρχει απόλυτη διαφάνεια, ειλικρίνεια και λογοδοσία. Σας εμπιστεύτηκα και εσείς εμπιστευτήκατε όχι μόνο εμένα, αλλά και την Ελληνική Πολιτεία. Που δεν είναι άλλη, τελικά, από τη συλλογική μας υπόσταση. Και καθώς περνάμε στη δεύτερη φάση, αυτοί οι δεσμοί εμπιστοσύνης πρέπει να διατηρηθούν άρρηκτοι. Ο Μάιος δεν είναι Μάρτιος. Τότε, έπρεπε να αμυνθούμε για την υγεία μας και να σώσουμε ζωές, μένοντας σπίτι. Ενώ τώρα καλούμαστε να ξαναγυρίσουμε μεθοδικά, σταδιακά, σε κάποιες από τις γνώριμες δραστηριότητές μας. Το νέο μας σύνθημα, λοιπόν, είναι «Μένουμε Ασφαλείς». Βγαίνουμε από το σπίτι, όμως μένουμε πάντα υπεύθυνοι.
Αγαπητοί μου συμπολίτες,
Μετά από τις εισηγήσεις της Επιστημονικής Επιτροπής μπορώ σήμερα να ανακοινώσω τους άξονες μιας «γέφυρας ασφάλειας» προς τη νέα καθημερινότητα: Από την επόμενη Δευτέρα, 4 Μαΐου, αίρονται οι περιορισμοί στην μετακίνηση των πολιτών. Καταργούνται, με άλλα λόγια, η γραπτή άδεια και τα σχετικά SMS. Θα εξακολουθήσουν, όμως, να ισχύουν για τουλάχιστον δύο εβδομάδες οι περιορισμοί στην κυκλοφορία εκτός νομού της κατοικίας μας. Η ατομική άθληση θα επιτρέπεται στους ανοικτούς χώρους και στη θάλασσα. Αλλά οι οργανωμένες παραλίες θα παραμένουν ακόμα κλειστές. Την ίδια μέρα θα λειτουργήσουν και ορισμένα είδη καταστημάτων και υπηρεσιών. Αναφέρω ενδεικτικά: Βιβλιοπωλεία, ηλεκτρονικά είδη, ΚΤΕΟ και καταστήματα αθλητικών ειδών. Όπως και τα κομμωτήρια, πάντα όμως με ραντεβού. Το υπόλοιπο λιανεμπόριο θα επανεκκινήσει την Δευτέρα 11 Μαΐου, εκτός των εμπορικών κέντρων. Αυτά θα ανοίξουν την 1η Ιουνίου. Σε όλα τα καταστήματα, βεβαίως, θα ισχύουν όροι που θα περιορίζουν την πυκνότητα των επισκεπτών. Και θα λαμβάνονται αυστηρά μέτρα προστασίας των εργαζομένων.
Επιτρέψτε μου, εδώ, μία αναφορά στην Εκκλησία: Ευχαριστώ τον Αρχιεπίσκοπο και τον κλήρο για την κατανόηση και τη συνεργασία μας. Δεν ήταν εύκολη για κανέναν μας η εμπειρία του φετινού Πάσχα. Αποδείχθηκε, όμως, ότι ήταν αναγκαία για όλους. Από τις 4 Μαΐου οι εκκλησίες θα είναι ανοιχτές για ατομική λατρεία. Και από την Κυριακή 17 Μαΐου οι πιστοί θα μπορούν να συμμετέχουν και στη Θεία Λειτουργία και στις υπόλοιπες ακολουθίες. Πάντα όμως με αυστηρούς κανόνες που θα συμφωνηθούν με την Ιερά Σύνοδο και την επιστημονική κοινότητα.
Στην Εκπαίδευση, τα μαθήματα της Γ’ Λυκείου θα αρχίσουν ξανά στις 11 Μαΐου. Μια εβδομάδα μετά θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες τάξεις του Λυκείου αλλά και το Γυμνάσιο. Τα σχολεία, όμως, θα λειτουργήσουν με άλλους κανόνες που θα περιορίσουν -όσο αυτό είναι εφικτό- τον συγχρωτισμό. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα εξακολουθεί να υποστηρίζει παιδιά τα οποία, για ειδικούς λόγους, δεν πρέπει να έρθουν στη τάξη. Δημοτικά και νηπιαγωγεία παραμένουν κλειστά. Ενδέχεται, επαναλαμβάνω ενδέχεται, να ανοίξουν την 1η Ιουνίου και μόνο αν είμαστε απολύτως σίγουροι ότι η πορεία της επιδημίας βαίνει καθοδικά. Αύριο, η Υπουργός Παιδείας θα κάνει μια πιο αναλυτική ενημέρωση. Βρίσκεται σε συνεχή συνεννόηση με την Επιτροπή Επιστημόνων για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή των μέτρων προστασίας των παιδιών μας αλλά και των εκπαιδευτικών.
Την 1η Ιουνίου ξεκινά και η δραστηριότητα στον τομέα της Εστίασης, πάντα με προϋποθέσεις, που θα έχουν μέχρι τότε συμφωνηθεί. Την ίδια μέρα θα ανοίξουν τα ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας. Και τότε θα ενεργοποιηθεί και το δεύτερο κύμα εργασιών της Δικαιοσύνης. Μέσα στον Ιούνιο, τέλος, και ανάλογα με τις εξελίξεις, θα απελευθερωθεί σταδιακά και η υπόλοιπη οικονομική δραστηριότητα. Κρίνεται απίθανο ωστόσο να επιτραπούν μέσα στο καλοκαίρι οι μεγάλες συναθροίσεις, όπως φεστιβάλ, συναυλίες ή αθλητικά γεγονότα με θεατές. Όπως γίνεται σαφές, το πρόγραμμα της επόμενης φάσης είναι απόλυτα μελετημένο. Θα κλιμακώνεται ανά εβδομάδα αλλά θα αξιολογείται ανά 24ωρο, από ένα μεικτό Παρατηρητήριο Κυβέρνησης, Υπηρεσιών Υγείας και Πολιτικής Προστασίας.
Συμπολίτες μου,
Αναλυτικές λεπτομέρειες του μεταβατικού σχεδίου θα ανακοινωθούν αμέσως μετά. Κάθε Υπουργείο, άλλωστε, έχει επεξεργαστεί και επιμέρους επιχειρησιακά σχέδια, γιατί προσαρμογές θα υπάρξουν και στο σύνολο του Δημοσίου. Για παράδειγμα, η εργασία από το σπίτι και η ηλεκτρονική εξυπηρέτηση των πολιτών πρέπει να επεκταθούν. Τα νοσοκομεία να γυρίσουν σε ομαλότερους ρυθμούς, ώστε να καλύψουν πιο αποτελεσματικά όλα τα τρέχοντα περιστατικά. Όπως και οι ώρες προσέλευσης των υπαλλήλων να μεταβληθούν για να αποφεύγεται ο συνωστισμός στους χώρους εργασίας αλλά και στα μέσα συγκοινωνίας. Και τα τελευταία, με τη σειρά τους, να πυκνώσουν τα δρομολόγια στις ώρες αιχμής για να κινούνται με λιγότερους επιβάτες.
Κλειδί, πάντως, και για την επιτυχία θα είναι και πάλι η ατομική μας πειθαρχία. Η υπευθυνότητα. Η εμπιστοσύνη στις οδηγίες των ειδικών. Το αποτέλεσμα που πετύχαμε έως τώρα είναι μεγάλο. Είναι όμως ακόμα εύθραυστο. Το να επιστρέψουμε στις ζωές και στις δουλειές μας είναι πιο δύσκολο από το να μείνουμε σπίτι. Γι’ αυτό και όσο χαλαρώνουν οι περιορισμοί, τόσο θα αυξάνεται ο ρόλος της προσωπικής ευθύνης. Το σύνθημα, λοιπόν, «Μένουμε Σπίτι» παραμένει σε ισχύ. Δεν βγαίνουμε χωρίς λόγο. Μένουμε ασφαλείς. Γιατί η επιστροφή δεν πρέπει να οδηγήσει σε υποτροπή. Αλλά σε μία επάνοδο, λελογισμένη και υπολογισμένη. Μέχρι τώρα, απέναντι στην πανδημία ορθώθηκε μία αποτελεσματική Πολιτεία, που προστάτεψε τους Έλληνες, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη τους. Και αυτοί, με τη σειρά τους, ανέδειξαν τον καλύτερο εαυτό τους: Σεβάστηκαν τις οδηγίες. Πειθάρχησαν στα μέτρα. Και προφύλαξαν την υγεία τους αλλά και την υγεία των διπλανών τους. Αυτές οι παρακαταθήκες αποτελούν εγγύηση για το αύριο. Γιατί δεν κινητοποίησαν μόνο πολύτιμα χαρακτηριστικά του λαού μας, που έμεναν χρόνια σε αδράνεια, αλλά και γιατί προσέφεραν μια νέα ποιότητα στην τραυματισμένη από τον λαϊκισμό Δημοκρατία μας. Σκεφτείτε, στο πεδίο της πολιτικής αμβλύνθηκαν οι επιφυλάξεις και η παλιά καχυποψία. Τώρα, πλέον, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες ακούν τους εκπροσώπους της Πολιτείας, ξέροντας ότι θα τους ακούσουν και εκείνοι. Στην κοινωνική ζωή, ο νόμος τηρήθηκε συνειδητά, χωρίς τον φόβο κάποιας ποινής. Και πρωταγωνιστές έγιναν αθόρυβοι άνθρωποι. Που με τις πράξεις τους, όμως, έγιναν ηχηρά παραδείγματα για όλους. Ενώ και ο καθένας προσωπικά ξανασκέφτηκε, νομίζω, τον ρόλο του μέσα στο σύνολο. Περιοριστήκαμε αλλά δεν χωριστήκαμε. Θα έλεγα ότι ξαναγνωριστήκαμε και συστρατευτήκαμε. Ο κορωνοϊός μάς έμαθε, επίσης, ότι η φιλία δεν περιορίζεται σε μία χειραψία. Ούτε η φροντίδα σε μία αγκαλιά. Και πως όλα, τελικά, μπορούν να εκφραστούν με νέους τρόπους σε μία πρωτόγνωρη κατάσταση. Γιατί, πράγματι, στις 4 Μαΐου όλοι θα συναντηθούμε με μία νέα καθημερινότητα. Και αν τη διαχειριστούμε με ωριμότητα τότε, σταδιακά, θα την βελτιώνουμε για να την κάνουμε όλο και καλύτερη.
Μέχρι η επιστήμη να βρει το κατάλληλο εμβόλιο και μία αποτελεσματική θεραπεία, ο ιός θα ζει ανάμεσά μας. Κάποιοι δεν μπορεί παρά να νοσήσουν. Είναι στο χέρι μας αυτοί να είναι όσο το δυνατόν λιγότεροι και να τους παρέχουμε τη φροντίδα που χρειάζονται. Όποιος, λοιπόν, σε λίγο θα κλείνει πίσω του την πόρτα του σπιτιού, ταυτόχρονα θα ανοίγει την πόρτα της ευθύνης. Από την υπομονή, θα περνά στην επιμονή. Και από την αντοχή, στην προσοχή. Γιατί μόνο έτσι ο κίνδυνος θα συρρικνώνεται.
Συμπολίτες μου,
Ασφαλώς στον καιρό που έρχεται καραδοκούν δυσκολίες, στην Υγεία αλλά και στην Οικονομία, το παρατεταμένο «πάγωμα» της οποίας έχει κοινωνικό πρόσημο. Γιατί «παγώνει» ταυτόχρονα και τις αδικίες, πλήττοντας πρωτίστως τους πιο αδύναμους. Η σταδιακή επανεκκίνηση, συνεπώς, είναι χρέος κάθε υπεύθυνης κυβέρνησης. Κανείς δεν αρνείται ότι, μετά τον κορωνοϊό, η κρίση θα είναι βαθιά και παγκόσμια. Και καθώς η πανδημία χτύπησε όλους, όλοι θα πρέπει να σηκώσουν και τα βάρη των συνεπειών της. Με τρόπο όμως δίκαιο και με συμμάχους την αλήθεια και τον ρεαλισμό. Για όλα αυτά, όμως, θα μιλήσω αναλυτικά και στη Βουλή σύντομα. Στο μεταξύ, Πολιτεία και πολίτες οφείλουμε να συνεχίσουμε τον πόλεμο με τον αόρατο εχθρό, που θα παραμονεύει να χτυπήσει με τον παραμικρό εφησυχασμό. Γι’ αυτό και οι αρμόδιοι δεν θα διακόψουν την καθημερινή ενημέρωση. Και το Κράτος θα είναι σε μόνιμη επιφυλακή. Μέσα στην τελευταία δοκιμασία γεννήθηκε μια νέα αισιοδοξία. Μία ανανεωμένη εθνική αυτοπεποίθηση. Είμαι σίγουρος πως και η κοινωνία μας θα απαντήσει με ευθύνη και σοβαρότητα στη νέα πρόκληση που ανοίγεται μπροστά μας: Στην ομαλή, ασφαλή και σταδιακή επιστροφή σε πιο γνώριμους ρυθμούς της καθημερινής ζωής. Όπως το είπαμε: Επιστρέφουμε, αλλά προσέχουμε. Πάνω απ’ όλα Μένουμε Ασφαλείς.
Στο χέρι μας είναι να τα καταφέρουμε.
