Σινιάλα ανόδου των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο του χειμώνα στην Ελλάδα στέλνει η Ολλανδία. Ένας χειμώνας δύσκολος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις φαίνεται να έρχεται με τους λογαριασμούς ρεύματος να φουσκώνουν ξανά. Αυτό δείχνουν τουλάχιστον οι τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων φυσικού αερίου για τους επόμενους μήνες.
Στο ολλανδικό hub TTF οι τιμές Σεπτεμβρίου διαπραγματεύονται ανάμεσα στα 36 με 35 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Για το διάστημα Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2023 οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ των 40 και 51,6 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, ενώ τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2024 τα συμβόλαια σκαρφαλώνουν στην περιοχή των 52 και 53 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Αναμφίβολα οι τιμές αυτές δεν είναι υψηλότερες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, εντούτοις αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις του φετινού χειμώνα τότε σίγουρα σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα θα καταγραφούν αυξήσεις από 14% έως και 47%.
Θεωρείται πλέον απίθανο οι τιμές να εκτοξευτούν στα επίπεδα των 300 ευρώ ανά Μεγαβατώρα όπως συνέβη το περσινό καλοκαίρι αλλά και σχεδόν βέβαιο πως το φυσικό αέριο δεν πρόκειται να επιστρέψει στα επίπεδα προ της ενεργειακής κρίσης με τις τιμές των 20 και 25 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Το φυσικό αέριο παραμένει ακόμη το κύριο καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και συνεπώς η τιμή του επηρεάζει σημαντικά το κόστος των ηλεκτροπαραγωγών και κατ’ επέκταση και τους τελικούς λογαριασμούς ρεύματος που πληρώνουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Πάντως, η αγορά παραμένει ακόμα ρευστή και ευμετάβλητη. Μάλιστα παρά το γεγονός πως οι αποθήκες φυσικού αερίου στην Ευρώπη εμφανίζονται με πληρότητα της τάξης του 90%, εντούτοις οι τιμές τις τελευταίες εβδομάδες χαρακτηρίζονται από απανωτές διακυμάνσεις.
Η κατάσταση αυτή δυσκολεύει τις προβλέψεις της πολιτικής ηγεσίας ως προς το ύψος των τιμών ενέργειας για τον φετινό χειμώνα. Την αδυναμία εκτίμησης δήλωσε με πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Επιδοτήσεις
Η κυβέρνηση επικαλούμενη βέβαια την ανάγκη μίας ομαλής μετάβασης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην εποχή της κανονικότητας αποφάσισε την παράταση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου με τα έκτακτα μέτρα.
Αν και τον Σεπτέμβριο λήγουν, πρόσφατα με υπουργική απόφαση ο κ. Σκυλακάκης ανακοίνωσε πως το πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (μηχανισμός ανάκτησης εσόδων από τους ηλεκτροπαραγωγούς), πάγωμα της ρήτρας αναπροσαρμογής, επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος και ανακοινώσεις των τιμών ρεύματος του επόμενου μήνα από τις 20 του τρέχοντος μήνα θα ισχύουν μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου του 2023.
Με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση θα επιδιώκει να ανακουφίζει οικονομικά τους καταναλωτές όταν στη φετινή χειμερινή σεζόν οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας κινούνται σε υψηλά επίπεδα. Οι επιδοτήσεις δε, αναμένονται να είναι κυμαίνονται σε μικρό ύψος. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως με τις τρέχουσες τιμές το μηνιαίο κόστος επιδότησης ανέρχεται σε περίπου 20 εκατ. ευρώ. Τα χρήματα για τις ενισχύσεις θα συγκεντρώνονται από τον μηχανισμό ανάκτησης εσόδων.
Ενεργειακά ευάλωτοι
Ανεξάρτητα από την πορεία και την έκβαση των τιμών ενέργειας στη διάρκεια του χειμώνα 2023 – 2024 η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει στη ΔΕΘ ένα πακέτο στήριξης των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών.
Σύμφωνα με όσα έχει κάνει γνωστά ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι διαφορετικός ο ορισμός των ενεργειακά από τους οικονομικά ευάλωτους καταναλωτές. Ως παράδειγμα έφερε τις διαφορετικές ανάγκες θέρμανσης των νοικοκυριών σε περιοχές όπου επικρατούν χαμηλές τιμές θερμοκρασίας έναντι περιοχών με ήπιους χειμώνες.
Η πολιτική ηγεσία, όμως, κρατά προσώρας κλειστά τα χαρτιά της για τους σχεδιασμούς της. Δεδομένο θεωρείται ότι θα επανέλθει η επιδοτούμενη τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για τους πολύτεκνους. Τα νοικοκυριά με τέσσερα παιδιά και άνω κι εφόσον πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια θα απολαμβάνουν χαμηλότερης τιμής στο ρεύμα. Αυτό είτε θα γίνει με την καθιέρωση ενός ειδικού τιμολογίου είτε με την ενσωμάτωση των δικαιούχων σε ξεχωριστή κατηγορία του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου.
Επιπροσθέτως, ετοιμάζεται από το ΤΑΙΠΕΔ και ο διαγωνισμός για την πρόσκληση δήμων προκειμένου να επιδοτηθούν για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων, τα οποία θα ηλεκτροδοτούν με πολύ χαμηλό κόστος ευάλωτα νοικοκυριά. Το πρόγραμμα ύψους 100 εκατ. ευρώ αφορά 30.000 οικογένειες.
Στρατηγικοί κακοπληρωτές
Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των καταναλωτών, ολοκληρώνονται με ένα νέο πλαίσιο αντιμετώπισης των στρατηγικών κακοπληρωτών στους λογαριασμούς ρεύματος.
Όπως έχει αναγγείλει ο κ. Σκυλακάκης ετοιμάζονται αλλαγές στην υφιστάμενη νομοθεσία με σκοπό αφενός τον εντοπισμό των οφειλετών, οι οποίοι σε τακτική βάση αφήνουν απλήρωτους τους λογαριασμούς ρεύματος, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται οι συνεπείς καταναλωτές.
Ανάμεσα στα μέτρα αυτά είναι και η επαναφορά στους προμηθευτές ρεύματος του δικαιώματος αποκοπής της ηλεκτροδότησης για παλιούς πελάτες τους.
Επιπλέον, αναμένονται και αυστηρότερες κυρώσεις για τις ρευματοκλοπές. Αξίζει να σημειωθεί πως οι εταιρείες ενέργειας τις επιβαρύνσεις που επωμίζονται από τους υπερήμερους οφειλέτες και τις ρευματοκλοπές τις μετακυλίουν στα τιμολόγια ρεύματος των καταναλωτών.
