Κώστας Ορφανός: «Διαμάντι» στο στέμμα του ΠΑΟΚ

Οι ιδέες – κατά πως είπε ο Βλαδίμηρος Λένιν – είναι σαν τα καρφιά. Όσο περισσότερο τις κτυπάς, τόσο περισσότερο μπήγονται.

Όταν λοιπόν, ένας μπόμπιρας – μήτε σαν «τινέιτζερ» - μυείται από τον πατέρα του (μέλος της ομάδας εκείνη την ένδοξη εποχή, με την θρυλική «τριπλέτα»: Γιεντζή, Κουιρουκίδη, Παπαδάκη), τον Δημήτρη (Μίμη) στην ιδέα του ΠΑΟΚ. Όταν γαλουχείται με αυτήν στη γειτονιά του. Εκεί στις Συκιές, στην «Δενδροφυτεία». Όταν μόλις κάνει τα πρώτα του βήματα… Περπατά στο παλιό γήπεδο του ΠΑΟΚ στο Συντριβάνι. Απέναντι από το «Άσυλο του παιδιού», όπου γεννήθηκε. Ε, όταν αυτός ο μπόμπιρας στην πρώτη του επαφή με το όνειρο του – «ήταν, είναι και θα είναι τέτοιο η Τούμπα κι ο ΠΑΟΚ», λέει – βλέπει την ιδέα του να συντρίβεται με 4-0 από τον Ολυμπιακό…. Και συγκλονίζεται με τον κόσμο της, παρά την βαριά και ασήκωτη ήττα, να σείει συθέμελα το γήπεδό του… Είναι δυνατόν, να μην μπήχθηκε στο μυαλό του περισσότερο αυτή η ιδέα; Και να μη λέει σήμερα στην κυριακάτικη «Μ» : «Από τότε, ότι δεν σκότωσε την λατρεία μου για τον ΠΑΟΚ, την δυνάμωσε»…

Ο Κώστας Ορφανός – περί ου λόγος – γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Από τους αναντάμ παπαντάμ Θεσσαλονικιούς, κατά πως λέμε. Τους βέρους! Ο πατέρας του Δημήτρης ήταν στον ΠΑΟΚ την θαυμαστή εποχή της 10ετίας του 1950. Με Κιουρτζή, Γιεντζή, Κουϊρουκίδη, Παπαδάκη, Χουρβουλιάδη, Τσίντογλου, Χασιώτη, Πρόγιο, Κεμανίδη, Πετρίδη, Καλογιάννη. Δεν έμεινε όμως, για πολύ. Η ανάγκη για την επιβίωση τον οδήγησε σε κατάταξη στη Χωροφυλακή. Κι από εκεί στη ζαχαροπλαστική! Παρήλαυνε όλη η Θεσσαλονίκη από το κατάστημα του στην Αγίου Δημητρίου. Εκεί – απέναντι από τον Ιερό Ναό του Πολιούχου της μακεδονικής πρωτεύουσας - υπέγραψε και το δελτίο του στον ΠΑΟΚ ο Κώστας Ορφανός. Μόλις στα 13 του. Υπό το βλέμμα της… ψυχής των γραφείων του ΠΑΟΚ, τον επιβλητικό Βασίλη «Καπάντζα» Σιδηρόπουλο. Παρεμπιπτόντως: Τι σας είναι η ζωή; Ανάλογα ρόλο έπαιξε επί της ίδιας σκηνής – ερασιτέχνη και ΠΑΕ ΠΑΟΚ – ο εγγονός του επίσης, Βασίλης Σιδηρόπουλος.

Πήγε για να δοκιμαστεί κατ’ αρχήν στα 11 του. Με συστατική επιστολή του πατέρα του στον παλιό του γνώριμο – από την θαυμαστή εποχή - Λάκη Πρόγιο.Ο προπονητής των τσικό τον θεώρησε μικρό. Έτσι όρισαν ραντεβού τους μετά από 2 χρόνια…

Στα 13 του βρήκε προπονητή τον Τάκη Τασσόπουλο. Στο πρώτο κιόλας τεστ η ομάδα των τσικό έπαιξε με την ομάδα των εφήβων. Οι μπόμπιρες έχασαν από τους «τινέιτζερ» με 4-3. Και τα 3 γκολ τοςυ ο Κώστας Ορφανός. Έτριβαν τα μάτια τους. Για πότε ειδοποιήθηκε ο «Καπάντζας» στα γραφεία της Τσιμισκή. Πότε πήγε στο ζαχαροπλαστείο του Δημήτρη (Μίμη) Ορφανού. Πότε υπέγραψε ο Κώστας… Ακόμη δεν μπορεί, να το εξηγήσει. Ήταν το πεπρωμένο του.

Στα 16 του παίζει στην εφηβική ομάδα με προπονητή το Νίκο Μήτρακα. Μεγάλη μορφή του ΠΑΟΚ. Και συμμετέχει αμέσως στην ερασιτεχνική ομάδα υπό τον Αντώνη Κεμανίδη. Αυτό στα 16 με συμπαίκτες 18 και βάλτε. Διεξαγόταν τότε και το πανελλήνιο Πρωτάθλημα ερασιτεχνών. Όπως τώρα τα Πρωταθλήματα των «Κ» (Κ18, Κ20 κλπ). Ο Κώστας Ορφανός κατέκτησε δυο! Κι ένα Κύπελλο, επίσης ερασιτεχνών.

Την ίδια εποχή βέβαια, μεσουρανεί στη Θεσσαλονίκη ο μεγαλύτερος αδελφός του. Μνημεία εντιμότητας κι ακεραιότητας αμφότεροι. Σημερινός υπουργός Μακεδονίας Θράκης ο Γιώργος Ορφανός. Από τις ορθές και χρήσιμες επιλογές για τον τόπο μας επιλογές του Αντώνη Σαμαρά. Έπαιζε «κάπτεν» στους Ακρίτες Συκεών – ήταν το «δεκάρι το καλό» τους – και γοήτευε αλλά… Σπούδαζε και στο Πολυτεχνείο. Αυτός κι ο Κώστας αριστούχοι (και) στα γράμματα. Η έφεση τους σε αυτά από τη μητέρα τους Ηρώ. Χαρισματικός άνθρωπος. Αριστούχος δίχως να ολοκληρώσει τις σπουδές της. Τις θυσίασε για την οικογένεια!

Η Ηρώ Ορφανού στάθηκε κατ’ ουσία η αιτία, για την οποία (κι) ο Κώστας προόδευσε και στα γράμματα και στις τέχνες. Τέχνη είναι κι η μπάλα, βλέπετε. Ιδού πως συνέβη: Μόλις ο Λες Σάνον είδε τον Κώστα Ορφανό το 1972 στην εφηβική ομάδα τον ζήτησε άμεσα στην ανδρική. Άλλο που δεν ήθελε αυτός. Με Κούδα, Σαράφη, Ασλανίδη, Φουντουκίδη, Ασλανίδη, Παρίδη, Αποστολίδη. Τρέχοντας πήγαινε δύο φορές την εβδομάδα στη Τούμπα. Δεν μπορούσε περισσότερες. Είδε πρωί απόγευμα μαθήματα στο Δ’ Γυμνάσιο. Στη Συγγρού. Και σε εκείνο πήγαινε τρέχοντας. Κατέβαινε με τα πόδια από τις Συκιές.

Οι πρώτες εντυπώσεις του; «Δεν άλλαζα στα αποδυτήρια των μεγάλων αλλά στων μικρών. Στο γήπεδο όμως, ένιωσα για πρώτη φορά την έννοια της οικογένειας στο ποδόσφαιρο. Όλες εκείνες οι γιγαντιαίες προσωπικότητες με έκαναν, να αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου μαζί τους. Τους ευγνωμονώ»!

Ο δημιουργός της «χρυσής ομάδας» του ΠΑΟΚ έβλεπε μακριά. Εντυπωσιάστηκε από το ελαφήσιο δρασκέλισμα. Το επιτόπιο άλμα. Την τεχνική του. «Αυτός να υπογράψει συμβόλαιο», αποφάσισε ο Λες Σάνον. Η πρόταση έγινε από την τεράστια προσωπικότητα του ελληνικού φουτμπόλ – φυσικά και του ΠΑΟΚ - τον Μιχάλη Μπέλλη. Η μητέρα του με τον ευρύ ορίζοντα σκέψης πάτησε πόδι. Ο πατέρας του με απύθμενη πίστη δεν είχε αντίρρηση. Πίστευε πως μπορεί, να κρατήσει δύο καρπούζια σε μία μασχάλη. Τότε ήταν στην Δ΄ Γυμνασίου με γενικό βαθμό 19,8!

Ο Κώστας Ορφανός τελικά, αρνήθηκε την υπογραφή. Από το συμβόλαιο απέρρεαν μόνον υποχρεώσεις.! Ήταν και το όνειρο της Ηρούς Ορφανού. Να σπουδάσουν τα παιδιά της. Να χαρούν ότι δεν χάρηκε γι΄ αυτά, αυτή! Ζητήθηκε από τον ΠΑΟΚ να περιμένουν πρώτα την εισαγωγή του στο Πολυτεχνείο. Έτσι κι έγινε.

Ο Λές Σάνον όμως, θύμωσε. Πήρε προσωπικά την άρνηση του. Δεν κατάλαβε τι και πως συνέβη. Τον τιμώρησε με αποκλεισμό από τις προπονήσεις όλων των ομάδων του ΠΑΟΚ! Η παρέμβαση του γγ Βασίλη Σεργιαννίδη (ΣΣ: Αυτός δεν δικαιούται απόδοσης τιμής από την ΠΑΕ; Η ΠΑΕ δεν υποχρεούται να τιμήσει κι αυτόν;) και του Μιχάλη Μπέλλη αποκατέστησε την τάξη. Εξήγησαν στον Άγγλο την κατάσταση. Δεν υπήρχε ως έξτρα κίνητρο μισθός παρά μόνον πριμ

Έγινε πάντως, πολύς ντόρος. Πρωτοσέλιδο θέμα η άρνηση του. Στις αθλητικές εφημερίδες κυρίως, δημοσίευαν ατέλειωτα ρεπορτάζ για την άρνηση του. Υμνούσαν ταλέντο κι ήθος του. «Έτσι έγινα κατ’ αρχήν… διάσημος», αναφέρει (και γελά) ένα από τα διαμάντια στα «στέμματα» του ΠΑΟΚ..

Με την υπογραφή συμβολαίου πέφτει στον Γκιούλα Λόραντ. «Ο καλύτερος προπονητής στην ιστορία του ΠΑΟΚ», λέει. «Σκληρός αλλά τελειομανής. Και δουλευταράς. Έδωσε την ψυχή του για τον ΠΑΟΚ»!

Τον πήρε ο Θεός για να προπονεί την ομάδα του ΠΑΟΚ στους ουρανούς! Το τραγικό γεγονός μάλιστα, συνέβη στον πρώτο αγώνα του Κώστα Ορφανού ως αντιπάλου στην Τούμπα. Σε αυτόν έζησε ένα δράμα. Και το ζει κάθε φορά που θυμάται εκείνη την Κυριακή 31 Μαίου 1981...

Γιατί όμως, ο ΠΑΟΚ τον παραχώρησε στον Ολυμπιακό;

Τον Σεπτέμβριο του 1973 μεταγράφεται στον ΠΑΟΚ από τη ΜΤΚ της Βουδαπέστης ο Παναγιώτης Κερμανίδης. Μεγάλος παίκτης. Με πλατιά προσφορά. Τεράστιο κεφάλαιο της Τούμπας. Όταν αναλαμβάνει ο Γκιούλα Λόραντ τον γνωρίζει από την Ουγγαρία. Τον εκτιμά και τον εμπιστεύεται περισσότερο. Όταν δε, επιστρέφει στον ΠΑΟΚ ο Μαγυάρος προπονητής καθιστά σαφές πως ο Παναγιώτης Κερμανίδης είναι αναντικατάστατος. «Κοβόταν» και πριν, «κόβεται» και τώρα ο αέρας του Κώστα Ορφανού… Περιορίζονται οι προοπτικές εξέλιξης του. Ανησυχεί.

Οι ανησυχίες του φθάνουν στον πρόεδρο της νεοσύστατης ΠΑΕ ΠΑΟΚ Γιώργο Παντελάκη. Δεν τον καθησυχάζει. Ήταν κι εποχή κατά την οποία ο κόσμος ζητούσε μεταγραφές. Δεν υπήρχαν μεγάλα οικονομικά περιθώρια. Πώληση κι αγορά ήταν η λύση στο πρόβλημα. «Βγάζει» τον Κώστα Ορφανό στην αγορά. Η ΠΑΕ ΠΑΟΚ συζητά με την ΠΑΕ Παναθηναϊκός. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης προσφέρει μυθικά χρήματα. Κάνει επίσημη προσφορά η ΠΑΕ Άρης. Την ίδια εποχή συμπληρώνει 12ετία ο Γιώργος Κούδας. Τον ζητά η ΠΑΕ Ολυμπιακός…

Ο Δημήτρης Μπούζας από τον άμβωνα της εφημερίδας του, εκείνα «Τα Σπορ του Βορρά» (σήμερα κοσμεί λαμπρύνοντας τον άμβωνα της «Μetrosport») δίνει επικό αγώνα για την επιμονή του «μεγαλέξανδρου». Ο Γιώργος Παντελάκης φέρεται, να ζητά από τον Σταύρο Νταϊφά: «Άσε τον Κούδα. Πάρε τον Ορφανό»!

Ένα μεσημέρι εκεί στην οδό Αγίας Θεοδώρας τα μέρη καλείται ο Κώστας Ορφανός. Στο κατάστημα του Γιώργου Παντελάκη. Εκεί γίνεται η μεταγραφή. Ο Θεός κι η ψυχή τους για όσα επράχθησαν κι ελέχθησαν. Είδαμε όμως – ιδίοις όμμασι – τα δάκρυα του όταν υπέγραφε το δελτίο του στην ΠΑΕ του Πειραιά. Ρεπόρτερ γαρ, σε διατεταγμένη υπηρεσία…

«Πενθεί η Βόρεια Ελλάδα. Πωλήθηκε σε μία νύκτα ο Ορφανός στον Ολυμπιακό», έγραφαν εκείνα – του Δημήτρη Μπούζα – τα «Σπορ του Βορρά»….

Η ΠΑΕ ΠΑΟΚ εισέπραξε 19.500.000 δραχμές. Ο Γιώργος Κούδας έμεινε. Κι αποκτήθηκαν: Γεωργόπουλος, Ψαρράς, Τριανταφυλλίδης και Χρήστος Δημόπουλος.

Την αποφράδα Κυριακή 31 Μαίου 1981 εμφανίζεται στην Τούμπα με την «ερυθρόλευκη» φανέλα. Στην προθέρμανση κάνει ένα σπριντ μπροστά στην «Θ 4». Το ελαφίσιο δρασκέλισμα του - το… repriz του ήταν μοναδικό - ξεσηκώνει τον κόσμο. Κι ακούγεται το σύνθημα: «Ποιος, ποιος, ποιος; Ο Κώστας, ο Ορφανός». Το θυμάται. Νιώθει ρίγη συγκίνησης και λέει: «Μάλλον επίτηδες είχε κάνει την μπαλιά για να τρέξω ο Γιάννης Κυράστας. Το σύνθημα μου έκοψε τα πόδια. Ένας Θεός ξέρει πως έπαιξα. Ήμουν αλλού»! Κι ήταν…

Όταν με ένα – από τα εκπληκτικά του - άλματα πήρε την μπάλα με κεφαλιά από τον Τάκη Παντέλη. Και την έστειλε στα… περιστέρια!

Όσο για το σύνθημα; Την Τετάρτη 17.07.78 ο ΠΑΟΚ με γκολ του Κώστα Ορφανού (κτύπησε σαν «στούκας» την άναυδη αντίπαλη άμυνα) στο τελείωμα της παράτασης νικά τον Άρη στο Χαριλάου. Και πάει στον Τελικό. Ξετρελαμένοι οι φίλοι του «Δικέφαλου» το έβγαλαν στην στιγμή. Και του έμεινε…

Καλύτερα του επίσης, γκολ ξεχωρίζει κι άλλα δύο.

Το ένα, στον αγώνα Βέροια – ΠΑΟΚ 3-1 ιδιαίτερης κρισιμότητας. Με νίκη σωζόταν η «βασίλισσα». Με νίκη περνούσε ο ΠΑΟΚ στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ. Ο Κώστας Ορφανός ήταν στον πάγκο με τον Γιώργο Κωστίκο. Είχαν καθυστερήσει – ας όψεται η ΟΑ εκείνου του καιρού – να επιστρέψουν από τον παρθενικό του αγώνα με την εθνική Ελλάδας. Ήταν στις 05.04.78 κόντρα στην Πολωνία. Ο αείμνηστος Λάκης Πετρόπουλος δεν ξεκινούσε την 11άδα με παίκτη, ο οποίος δεν έκανε προπόνηση Παρασκευή. Έβαλε όμως, τον Κώστα Ορφανό στο Β’ ημίχρονο. Στην πρώτη επαφή του με την μπάλα – την πήρε από τα χέρια του Μλάντεν Φόρτουλα – ντριπλάρει όποιον βρίσκει μπροστά του και βρίσκεται με αυτήν στα δίχτυα των γηπεδούχων.

Και το άλλο σε ντέρμπι με τον Ολυμπιακό, στην Τούμπα. Την 21^η αγωνιστική του Πρωταθλήματος 1979. Σε εκτέλεση φάουλ του Νέτο Γκουερίνο είδε τον Παναγιώτη Κελεσίδη να βγαίνει. Σήκωσε την μπάλα με το στήθος. Και με ανάποδη κεφαλιά στο 79^ο λεπτό έκανε το 2-0. Προηγήθηκε το 1-0 με δικό του γκολ επίσης, στο 45ο λεπτό!

Παρθενική συμμετοχή του με τη φανέλα με τον «Δικέφαλο» στο στήθος, την 8η αγωνιστική της μεγαλειώδους πορείας για τον πρωτάθλημα του 1976. Ήταν Κυριακή 07.12. 75 στην Τούμπα :ΠΑΟΚ - Καστοριά 3-0 (με 26.191 εισιτήρια). Τα γκολ: Κούδας (30^ο) , Ορφανός (33^ο)και πάλι, Κούδας (62^ο ).

Το 1985 επέστρεψε σπίτι του. Ο Θόδωρος Βαρδινογιάννης έκανε εντυπωσιακή προσφορά για να πάει στον ΟΦΗ. Σε Αθήνα και Πειραιά προσέφεραν ευρείων διαστάσεων ορίζοντες για την δουλειά του ως πολιτικού μηχανικού. Ήταν ανάγκη ψυχής η Θεσσαλονίκη κι ο ΠΑΟΚ.

Στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» τον περίμεναν οι εκλεκτοί διοικητικοί παράγοντες του ΠΑΟΚ Κώστας Εγγλέζος κι ο Νίκος Καραμβέρης. Η διοίκηση παρέθεσε γεύμα προς τιμήν του. «Από τις πιο έντονες συναισθηματικά στιγμές μου στον ΠΑΟΚ έξω από την Τούμπα», ομολογεί στην κυριακάτικη «Μ». Και τονίζει: «Μέσα στην κατάμεστη Τούμπα βρίσκω την υγειά μου. Είναι βάλσαμο μου η ατμόσφαιρα κι ο κόσμος της»! Την 26^η αγωνιστική του Πρωταθλήματος 1986 σκοράρει το νικητήριο γκολ στο ντέρμπι με τον Ολυμπιακό…

Ανεκπλήρωτο όνειρο του η παρουσία (με ότι ήθελε προκύψει για διεθνή καριέρα) το Κύπελλο Εθνών το 1980. Μία βαριάς μορφής βρογχοπνευμονία τον καθήλωσε στο κρεβάτι. Αποκλείστηκε από την αποστολή ενώ είχε παίξει στο 0-0 με την Ουγγαρία και στο 1-0 με τη Ρωσία. Ακόμη το φέρει βαρέως…