Στη θεραπευτική φαρέτρα των γιατρών έναντι της Covid-19 έχουν ενταχθεί πλέον τα αντιικά χάπια μολνουπιραβίρης χάρη στην κατ’ οίκον παράδοση τους στους ασθενείς που πληρούν τις προϋποθέσεις για την λήψη τους.
Όπως ανέφερε την Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα, έχουν υποβληθεί στην ειδική πλατφόρμα 2.653 αιτήσεις και έχουν ήδη παραδοθεί κατ’ οίκον 1.957 συσκευασίες χαπιών μολνουπιραβίρης σε ισάριθμους ασθενείς.
Σύντομα με την έλευση και του έτερου αντιικού χαπιού (συνδυασμός νιρματρελβίρης και ριτοναβίρης) θα αυξηθεί ο αριθμός των ασθενών με λοίμωξη Covid-19 που θα μπορούν να υποβληθούν στη θεραπεία χωρίς να χρειάζεται να εισαχθούν στο νοσοκομείο.
Τα αντιικά χάπια, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, προορίζονται για άτομα με υψηλό κίνδυνο νόσησης σε περίπτωση λοίμωξης Covid-19 ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος επιδείνωσης και εισαγωγής στο νοσοκομείο.
Πρόκειται για ένα σημαντικό «όπλο» στη μάχη για την οριοθέτηση της πανδημίας αλλά δεν είναι πανάκεια καθώς δεν ενδείκνυνται για όλους και σίγουρα όχι για τις εγκύους. Πρέπει δε να ληφθούν το ταχύτερο μετά την εργαστηριακή επιβεβαίωση της λοίμωξης.
Έχει δε διατυπωθεί και η θεωρητική άποψη ότι τα αντιικά χάπια για την Covid-19 μπορεί να δώσουν το έναυσμα για την εμφάνιση των παραλλαγών του κορωνοϊού SARS-CoV-2.
Τι κάνουν τα αντιικά χάπια;
Οι ιοί δεν μπορούν να αναπαραχθούν αν δεν εισβάλλουν στα κύτταρα του ξενιστή (δηλαδή του ανθρώπου στην προκείμενη περίπτωση) τα «απαγάγουν» και τα χρησιμοποιήσουν για το πολλαπλασιασμό και την εξάπλωσή του και στα γειτονικά κύτταρα.
Τα αντιικά φάρμακα σαμποτάρουν όλη αυτή τη διαδικασία και είτε εμποδίζουν τον ιό να μπει στα κύτταρα του ξενιστή, είτε τον εμποδίζουν να πολλαπλασιαστεί.
Εν αντιθέσει με τα άλλα διαθέσιμα αντιικά φάρμακα για την Covid-19, όπως η ρεμντεσιβίρη, τόσο η μολνουπιραβίρη όσο και ο συνδυασμός νιρματρελβίρης και ριτοναβίρης μπορούν να ληφθούν στο σπίτι καθώς είναι εύκολα στη χρήση και εμποδίζουν την επιδείνωση και την ανάγκη νοσηλείας.
Επίσης έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να στοχεύουν τον SARS-CoV-2 που προκαλεί την λοίμωξη Covid-19, περιλαμβανομένης και της παραλλαγής Omicron που κυριαρχεί αυτή την περίοδο.
Η μολνουπιραβίρη
Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή διαθέσιμη είναι η μολνουπιραβίρη της αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Merck (γνωστή ως MSD στη χώρα μας), ενώ εκκρεμεί η αδειοδότηση της από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Σύμφωνα με τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία σε 1.433 ασθενείς που έλαβαν το σκεύασμα εντός πέντε ημερών από τη διάγνωση της Covid-19 (οι μισοί έκαναν τη θεραπεία και άλλοι μισοί εικονική αγωγή) με έναν τουλάχιστον παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσηση (όπως διαβήτη, παχυσαρκία, σοβαρής καρδιακή αναπνευστική ή νεφρική νόσο) και παρέμεναν ανεμβολίαστοι διαπιστώθηκε:
– το 7,3% αυτών που πήραν μολνουπιραβίρη εισήχθησαν στο νοσοκομείο ή απεβίωσαν σε ορίζοντα 30 ημερών από τη θεραπεία, συγκριτικά με το 14,1% της ομάδας ελέγχου.
Πρόκειται για 48% μείωση του κινδύνου ή θα πρέπει να λάβουν το φάρμακο 15 άτομα για να προληφθεί μια νοσηλεία ή ένας θάνατος.
Στη μελέτη δεν καταγράφηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Ωστόσο οι επιστήμονες υπενθυμίζουν ότι σύμφωνα με τον μηχανισμό δράσης της μολνουπιραβίρης – καταστρέφει τα γονίδια του κορωνοϊού – υπάρχει ο κίνδυνος εμφάνισης νέων μεταλλαγμένων στελεχών ανθεκτικών στα υπάρχοντα φάρμακα ή ικανότερων να εισβάλλουν στον οργανισμό αλλά και πρόκλησης βλαβών στα ανθρώπινα γονίδια, ειδικά σε επιρρεπή κύτταρα, όπως τα εμβρυικά, σύμφωνα με προκαταρκτικά εργαστηριακά ευρήματα. Γι’ αυτό το λόγο απαγορεύεται η χρήση της κατά την κύηση ή τον θηλασμό.
Νιρματρελβίρη/ριτοναβίρη
Ο συνδυασμός νιρματρελβίρης/ριτοναβίρης της επίσης αμερικανικής φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer που έχει λάβει την έγκριση του ΕΜΑ αναμένεται σύντομα να είναι διαθέσιμος και στην χώρα μας.
Η νιρματρελβίρη μπλοκάρει τη δράση ενός ιικού ενζύμου που είναι αναγκαίο για τον πολλαπλασιασμό του κορωνοϊού ενώ η ριτοναβίρη κρατά ψηλά τα επίπεδα της πρώτης ουσίας παρατείνοντας τη δράση της.
Τα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα αφορούσαν 2.246 άτομα με τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσο (και πήραν εντός πέντε ημερών την αντιική αγωγή και οι άλλοι μισοί εικονική θεραπεία) έδειξαν 89% μείωση των σχετιζόμενων με την Covid-19 νοσηλειών ή θανάτων συγκριτικά με την εικονική αγωγή, στα άτομα που είχαν πάρει τη συνδυαστική θεραπεία εντός τριών ημερών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Δηλαδή χρειάζεται να πάρουν 16 άτομα τα αντιικά χάπια νιρματρελβίρης/ριτοναβίρης για να αποτραπεί μια νοσηλεία ή ένας θάνατος.
Δεν αναφέρθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Η συγκεκριμένη θεραπεία επίσης δεν ενδείκνυται για εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες. Επίσης επειδή αποβάλλεται από το σώμα μέσω του ήπατος και των νεφρών δεν είναι κατάλληλη για άτομα με σοβαρή νεφρική ή ηπατική νόσο.
Ναι μεν αλλά…
Τα αντιικά χάπια οπωσδήποτε απλοποιούν τη θεραπεία της Covid-19 αλλά έχουν μελετηθεί μόνο σε ανεμβολίαστα άτομα, γεγονός που σημαίνει ότι οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα την αποτελεσματικότητά τους σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί πλήρως ή μερικώς.
Επίσης, η παραγωγική διαδικασία και η ανταπόκριση των φαρμακευτικών εταιρειών είναι περιορισμένες για να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση, άρα θα πρέπει να χορηγούνται μόνον σε όσους πραγματικά τα έχουν ανάγκη. Αν τα νέα αυτά φάρμακα δεν χρησιμοποιηθούν με σύνεση ενδεχομένως να έχουν ανεπιθύμητα αποτελέσματα όπως την αντίσταση του ιού σε αυτά, όπως έχει συμβεί με άλλα αντιικά και ιούς στο παρελθόν.
Τέλος, σε καμιά περίπτωση τα νέα αντιικά χάπια δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ανάγκη του εμβολιασμού, της χρήσης μάσκας και του καλού αερισμού των κλειστών χώρων ή την αποφυγή του συνωστισμού. Είναι τα πλέον αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη της λοίμωξης ευθύς εξαρχής.
Πηγή: ygeiamou
