Ορόσημο για την επόμενη χρονική περίοδο αποτελεί η σημερινή μέρα για τα 27 κράτη – μέλη της ΕΕ, καθώς η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει τον ενεργειακό οδικό της χάρτη, δηλαδή το πλαίσιο μέτρων που θα θέσει σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση μιας ενδεχόμενης ολικής διακοπής της παροχής φυσικού αερίου, από τη Ρωσία.
Πρόκειται για σειρά προτάσεων που αποβλέπουν αφενός στην αύξηση των ενεργειακών αποθεμάτων των χωρών της ΕΕ σε φυσικό αέριο (με απώτατο στόχο το 80%) και αφετέρου στην περικοπή ενεργειακών δαπανών στην ψύξη, τη θέρμανση και το δημόσιο φωτισμό πανευρωπαϊκά.
Επιπρόσθετα, το πακέτο της Κομισιόν για έναν «ασφαλή χειμώνα» περιλαμβάνει, σύμφωνα με το Bloomberg και εθελοντική μείωση κατά 15% της χρήσης φυσικού αερίου από τα κράτη μέλη της ΕΕ από τον επόμενο μήνα, ενώ διαμηνύεται πως σε περίπτωση εξάντλησης όλων των διαθέσιμων ενεργειακών αποθεμάτων, τότε οι περιορισμοί θα καταστούν υποχρεωτικοί.
Αν, ωστόσο, το σχέδιο ενεργειακής αυτονομίας της Κομισιόν δεν περάσει γρήγορα σε φάση υλοποίησης, τότε ο ερχόμενος χειμώνας προβλέπεται ιδιαίτερα βαρύς για τη Γηραιά Ήπειρο, αλλά και ακριβός εξαιτίας του τιμήματος του «αποκλεισμού» της από την προμήθεια του ρωσικού φυσικού αερίου, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση, η ΕΕ κινδυνεύει με μείωση του ΑΕΠ της έως και 1,5%.
Κυρίως, όμως, αν η Μόσχα κάνει πράξη την απειλή της εντός του Ιουλίου, τότε τα διαθέσιμα αποθέματα των χωρών της ΕΕ θα κυμανθούν μεταξύ 65% έως 71% στις αρχές Νοεμβρίου, δηλαδή πολύ κάτω από το στόχο του 80%, με αποτέλεσμα τον Απρίλιο του 2023 αρκετές χώρες να μη διαθέτουν καν ποσότητες ασφαλείας.
Ανάσα Πούτιν
Πάντως, ο «πατέρας» της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης, Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε χθες από την Τεχεράνη πως η Gazprom είναι έτοιμη να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της αναφορικά με τις εξαγωγές φυσικού αερίου, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι δεν ευθύνεται ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός για το κλείσιμο της στρόφιγγας στην Ευρώπη.
Στον αντίποδα, οι ροές φυσικού αερίου μέσω του αγωγού Nord Stream 1 αυξήθηκαν για δεύτερη φορά χθες, τη στιγμή που οι ωριαίες ροές – δηλαδή η κύρια πηγή φυσικού αερίου που τροφοδοτεί την μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, τη Γερμανία- ήταν μηδενικές από τις 11 Ιουλίου και μετά, οπότε δηλαδή άρχισε η δεκαήμερη, παραδοσιακή συντήρηση του αγωγού.
Υπενθυμίζεται ότι οι ροές φυσικού αερίου πριν την διακοπή λειτουργίας του αγωγού για λόγους συντήρησης ανέρχονταν σε 29 εκατομμύρια kwh/h, δηλαδή σε ποσοστό περίπου 40% της πλήρους δυναμικότητας του αγωγού.
Επιφυλακτική η Κομισιόν
Από πλευράς της, η Κομισιόν εμφανίζεται επιφυλακτική απέναντι στη στάση της Μόσχας παρά τις διαβεβαιώσεις Πούτιν και εξαιτίας αυτού εκπονεί σχέδια για όλα τα ενδεχόμενα, ξεκινώντας από αυτό της εξομάλυνσης των ενεργειακών σχέσεων με τη Ρωσία και φτάνοντας μέχρι αυτά της μερικής ή ολικής διακοπής της παροχής της ΕΕ με φυσικό αέριο.
«Είναι αδύνατον να προβλέψουμε πώς θα ενεργήσει η Gazprom», ανέφερε χαρακτηριστικά χθες ο Επικεφαλής Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ, σημειώνοντας ότι «ήδη έχουμε 12 χώρες, σε ορισμένες περιπτώσεις εταιρείες μέσα στις χώρες, οι οποίες από τη μία ημέρα στην άλλη έχουν πλήρεις ή μερικές διακοπές στη ροή φυσικού αερίου από τη Gazprom». Για το λόγο αυτό, «όταν προετοιμάζουμε τα σχέδια έκτακτης ανάγκης για τον χειμώνα, τα σχέδια προετοιμασίας για τον χειμώνα βασιζόμαστε στο χειρότερο δυνατό σενάριο» εξήγησε ο κ. Μαμέρ, με την Κομισιόν να στέκεται μάλλον απαισιόδοξα απέναντι στις πραγματικές προθέσεις του Ρώσου Προέδρου.
Σήμα επανεκκίνησης, ωστόσο, του αγωγού Nord Stream 1, μετά το πέρας της συντήρησής του έστειλε χθες το πρακτορείο Reuters, αφού περιέγραψε πως «στην Gazprom θα επιστρέψουν στα επίπεδα που υπήρχαν πριν από τις 11 Ιουλίου». Κατά πληροφορίες, ο αγωγός αναμένεται να ξαναρχίσει τη λειτουργία του εγκαίρως, αλλά σε μικρότερη από την χωρητικότητά του (περίπου 160 εκατ.κυβικά μέτρα (mcm) την ημέρα), με τον ενεργειακό ρωσικό κολοσσό να δείχνει ως υπαίτια της καθυστέρησης των εργασιών τη Siemens για την μη έγκαιρη τοποθέτηση μιας τουρμπίνας.
Η επιφυλακτική στάση των Βρυξελλών απέναντι στους χειρισμούς της Μόσχας γύρω από τον αγωγό εδράζεται και στο γεγονός ότι η Gazprom έχει ήδη περικόψει ή περιορίσει τις παραδόσεις σε πελάτες της σε 12 χώρες, με ορατή την πιθανότητα το Κρεμλίνο να αποφασίσει και νέες παρεμβάσεις «παγώνοντας» μέρος από το πελατολόγιό του.
Η τελική στάση, ωστόσο, των 27 κρατών- μελών απέναντι στην ενεργειακή κρίση αναμένεται να αποφασιστεί στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 26 Ιουλίου, μαζί με τις προοπτικές για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, οι οποίες, όμως, δεν μπορεί να επιτευχθεί νωρίτερα από το 2027.
Απεναντίας, σε αυτό που συνηγορεί η Κομισιόν είναι ότι τόσο τα νοικοκυριά, όσο και τα νοσοκομεία δεν θα πρέπει να επηρεαστούν από την υποχρεωτική εξοικονόμηση αερίου. Κάθε κυβικό μέτρο αερίου που εξοικονομείται μετράει, τονίζει η Επιτροπή. Όσο λιγότερη ενέργεια καταναλώνεται τώρα, τόσο περισσότερη μπορεί να εξοικονομηθεί για την αύξηση των αποθεμάτων για τον χειμώνα, όπως σημειώνει.
Νέοι δρόμοι
Με το χρόνο να πιέζει αμείλικτα, κορυφαίοι ευρωπαίοι ηγέτες ανέλαβαν άμεσα δράση, προκειμένου να διερευνήσουν τη δυνατότητα προμήθειας φυσικού αερίου από νέες και περιφερειακές αγορές, με την Πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επισκέπτεται για το λόγο αυτό το Αζερμπαϊτζαν, πετυχαίνοντας συμφωνία για το διπλασιασμό της παράδοσης αζέρικου φυσικού αερίου στην ΕΕ, σε λίγα χρόνια.
«Εργαζόμαστε με την υπόθεση ότι δεν θα επιστρέψει σε λειτουργία ο αγωγός», είχε, άλλωστε, δηλώσει στη Σιγκαπούρη ο επίτροπος προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν, δείχνοντας το κλίμα που επικρατεί αναφορικά με τη στάση της Μόσχας, στα ανώτερα ευρωπαϊκά κλιμάκια και το οποίο υπαγορεύει την εξάντληση όλων των εναλλακτικών επιλογών. Ως εκ τούτου, εκτός από την προσέγγιση του Αζερμπαϊτζάν μέσω της Προέδρου της Κομισιόν, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς προειδοποίησε για την επιστροφή στην ορυκτή ενέργεια και κάλεσε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο να μην ξεχνούν τη διαφαινόμενη κλιματική κρίση.
«Αυτό που δεν πρέπει να μας συμβεί είναι να διολισθήσουμε τώρα σε μια παγκόσμια αναγέννηση της ορυκτής ενέργειας και ιδίως του άνθρακα», τόνισε ο Σολτς στο διάλογο για το κλίμα στο Βερολίνο κι ενώ η Γερμανία έθεσε πρόσφατα τη νομική βάση για την επανενεργοποίηση ορισμένων ανθρακικών μονάδων της.
Με το πρόβλημα, ωστόσο, του ανεφοδιασμού για τη Γερμανία να κλονίζει -ακόμη και σε επίπεδο σεναρίων- την εθνική της οικονομία, λύση από τη χώρα των Φαραώ ήρθε να προσφέρει στο Βερολίνο, στο περιθώριο του Διαλόγου του Πέτερσμπεργκ για το Κλίμα ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. «Εάν η Αίγυπτος μπορεί να βοηθήσει, θα το κάνει» ανέφερε προς το Γερμανό Καγκελάριο ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, με τις δύο χώρες να προσανατολίζονται τώρα στην εμβάθυνση της συνεργασίας τους στο πεδίο της οικονομίας υδρογόνου. Δηλωτικό της κατάστασης που επικρατεί στη Γερμανία αποτελεί το γεγονός ότι η είδηση κατέκλυσε τα γερμανικά ΜΜΕ, τα οποία μεταδίδουν διαρκώς εκκλήσεις προς τους πολίτες για εξοικονόμηση ενέργειας ενόψει του χειμώνα και μετά τις πληροφορίες για σχεδιασμούς παροχής ρεύματος ακόμη και με δελτίο, προκειμένου η χώρα να αντέξει τον πόλεμο φθοράς της Ρωσίας, στο πεδίο της καθημερινότητας.
Από την αναζήτηση εναλλακτικών ενεργειακών λύσεων δεν θα μπορούσε να απέχει και ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος υποδέχτηκε στις αρχές της εβδομάδας στο Ελιζέ τον ηγέτη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων σεΐχη Μοχάμεντ Μπιν Ζαγέντ Αλ Ναχιάν. Στο επίκεντρο της επίσκεψης τέθηκε μοιραία το ζήτημα της ενέργειας, αφού οι δύο χώρες σύναψαν ενεργειακή συμφωνία για τη διασφάλιση του γαλλικού ενεργειακού εφοδιασμού. Η εταιρική σχέση αποσκοπεί επίσης «στον εντοπισμό κοινών επενδυτικών σχεδίων στη Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή αλλού στον κόσμο στους τομείς του υδρογόνου, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή της πυρηνικής ενέργειας», εξήγησε ακόμη το υπουργείο ενεργειακής μετάβασης.
Σε αντίστοιχη τροχιά κινήθηκε και ο Ιταλός Πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, προκειμένου να εξασφαλίσει επαρκείς ποσότητες αερίου για τη χώρα του, η οποία γνωρίζει πολύ μεγάλη ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία. Έτσι, η τέταρτη διακυβερνητική σύνοδος κορυφής μεταξύ της Ιταλίας και της Αλγερίας «επιβεβαίωσε την προνομιακή συνεργασία μας στον τομέα της ενέργειας», όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, αφού συνοδεύτηκε με την συμφωνία παροχής 4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αλγερινού φυσικού αερίου που κατευθύνονται στη Ρώμη.
Η «κίνηση-ματ» Ντράγκι εδράζεται στην αντικατάσταση της Ρωσίας από την Αλγερία ως στρατηγικού προμηθευτή της Ιταλίας σε φυσικό αέριο, καθώς η κρατική εταιρία Sonatrach θα στείλει επιπλέον 4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου πριν από τον χειμώνα, που προστίθενται στα 3 που είχαν ήδη ανακοινωθεί τον περασμένο Απρίλιο.
Αλλαγή συσχετισμών επέφερε το κλείσιμο της ρωσικής στρόφιγγας του φυσικού αερίου και στη σύνθεση της EDF, με τη γαλλική κυβέρνηση να προσφέρεται τώρα να πληρώσει 9,7 δισεκατομμύρια ευρώ για να ανακτήσει τον πλήρη έλεγχο της EDF, σε μια συμφωνία εξαγοράς που της λύνει χέρια να διευθύνει τον μεγαλύτερο φορέα πυρηνικής ενέργειας της Ευρώπης, σε μια περίοδο βαθιάς ενεργειακής κρίσης σε ολόκληρη την ήπειρο.
Σημειωτέον ότι το γαλλικό κράτος κατέχει ήδη το 84% της EDF, η οποία έχει να αντιμετωπίσει προβλήματα με τον πυρηνικό στόλο της, καθυστερήσεις και υπερβάσεις κόστους στην κατασκευή νέων αντιδραστήρων και ανώτατα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας που επιβλήθηκαν από την κυβέρνηση, για να προστατεύσουν τα νοικοκυριά από τις αυξανόμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Για το Παρίσι, όμως, η εθνικοποίηση της EDF θα αυξήσει την ασφάλεια των ενεργειακών της αποθεμάτων, καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να βρει εναλλακτικές λύσεις για τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου. Οι αυξανόμενες τιμές έχουν πιέσει, άλλωστε, όλους τους προμηθευτές ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, για αυτό και νωρίτερα αυτό το μήνα η Γερμανία κινήθηκε για να διασώσει τη Uniper, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα ρωσικού φυσικού αερίου.
πηγή: protothema
