Διαφορετικοί τύποι καρκίνων, όπως του μαστού, του παχέος εντέρου, του οισοφάγου, των νεφρών, του ήπατος και του παγκρέατος παρουσιάζουν μεγαλύτερο επιπολασμό τις τελευταίες δεκαετίες σε άτομα κάτω των 50 ετών, με τη δεκαετία του ’90 να είναι κομβική. Για ποιο λόγο όμως συμβαίνει αυτό;
Ερευνητές από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s, για να κατανοήσουν περαιτέρω το φαινόμενο, διεξήγαγαν εκτεταμένες αναλύσεις.
Ειδικότερα, για τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Reviews Clinical Oncology, η ερευνητική ομάδα από το Τμήμα Παθολογίας του νοσοκομείου, ανέλυσε, αρχικά, παγκόσμια βιβιογραφικά και διαδικτυακά δεδομένα που περιγράφουν την αυξημένη συχνότητα εμφάνισης 14 διαφορετικών τύπων καρκίνου σε ενήλικες πριν από την ηλικία των 50 ετών από το 2000 έως το 2012.
Στη συνέχεια, η ομάδα αναζήτησε τις διαθέσιμες μελέτες που εξέταζαν τις τάσεις των πιθανών παραγόντων κινδύνου σε γενικό πληθυσμό, όπως η πρώιμη έκθεση σε αντίστοιχους κινδύνους.
Τέλος, η ομάδα εξέτασε τη βιβλιογραφία που περιγράφει τα κλινικά και βιολογικά χαρακτηριστικά των όγκων των καρκίνων πρώιμης έναρξης σε σύγκριση με τους καρκίνους που διαγιγνώσκονται μετά την ηλικία των 50 ετών.
«Παρατηρήσαμε ότι η στιγμή της γέννησης παίζει μεγάλο ρόλο. Δηλαδή, κάθε διαδοχική ομάδα ανθρώπων που γεννιούνται σε μεταγενέστερο χρόνο (π.χ. μια δεκαετία μετά) διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης του καρκίνου αργότερα στη ζωή τους, πιθανότατα λόγω παραγόντων κινδύνου στους οποίους εκτέθηκαν σε νεαρή ηλικία» εξηγεί ο δρ. Shuji Ogino, ιατρός-επιστήμονας στο Τμήμα Παθολογίας του Brigham. «Διαπιστώσαμε ότι ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται για κάθε γενιά. Για παράδειγμα, όσοι γεννήθηκαν το 1960 αντιμετώπιζαν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου πριν από τη συμπλήρωση των 50 χρόνων, σε σύγκριση με όσους είχαν γεννηθεί το 1950. Προβλέπουμε ότι ο κίνδυνος αυτός θα συνεχίσει να κλιμακώνεται για τις επόμενες γενιές» προειδοποιεί.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν
Στην εκτεταμένη τους ανασκόπηση, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι παράγοντες που σχετίζονται με την πρώιμη ζωή, όπως η διατροφή, ο τρόπος ζωής, το βάρος, η περιβαλλοντική έκθεση και το μικροβίωμα έχουν αλλάξει ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες. Συνεπώς, υπέθεσαν ότι παράγοντες όπως η δυτική διατροφή και ο τρόπος ζωής μπορούν να συμβάλλουν στην παγκόσμια επιδημία καρκίνου σε νεαρότερες ηλικίες.
Aναγνωρίστηκε, ωστόσο, ότι ότι αυτή η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου οφείλεται, εν μέρει, στην έγκαιρη ανίχνευση μέσω προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου. Δεν κατάφεραν όμως να προσδιορίσουν το ποσοστό αυτών των περιπτώσεων, με την υποσημείωση ότι η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης πολλών από τους 14 τύπους καρκίνου είναι απίθανο να οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην πρόληψη.
Συνολικά, πιθανοί παράγοντες κινδύνου για την πρόωρη εμφάνιση καρκίνου ήταν η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη ύπνου, το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων. Παραδόξως, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενώ η διάρκεια του ύπνου των ενηλίκων δεν έχει αλλάξει δραστικά κατά τη διάρκεια αρκετών δεκαετιών, τα παιδιά κοιμούνται σήμερα πολύ λιγότερο απ’ ό,τι πριν από δεκαετίες.
Παράγοντες κινδύνου, όπως τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, τα ζαχαρούχα ποτά, η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2, η καθιστική ζωή και η κατανάλωση αλκοόλ, έχουν αυξηθεί σημαντικά από τη δεκαετία του 1950, γεγονός που οι ερευνητές εικάζουν ότι σχετίζονται με τις αλλαγές στο εντερικό μικροβίωμα.
«Οκτώ από τους 14 τύπους καρκίνου σχετίζονταν με το πεπτικό σύστημα. H διατροφή μπορεί να επηρεάσει τα καλά βακτήρια του εντέρου και οι αρνητικές αλλαγές μπορούν να εντείνουν την εμφάνιση ασθενειών» εξηγεί ο δρ. Ugai, επικεφαλής ερευνητής της μελέτης.
