Γιατροί που νόσησαν από κορωνοϊό και νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) ή ΜΑΦ (Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας) μιλούν για όσα συγκλονιστικά βίωσαν μέσα σε αυτούς τους θαλάμους covid19, ως ασθενείς, δίνοντας τη μάχη για τη δική τους ζωή και όχι τη ζωή άλλων ως συνήθως.
Ο πρόεδρος και χειρουργός οφθαλμίατρος Νίκος Νίτσας -ο οποίος νόσησε και ο ίδιος- τονίζει ότι «τον περασμένο Νοέμβριο πολλοί συνάδελφοι κόλλησαν τη νόσο, κυρίως την ώρα του καθήκοντος, παρά τα αυστηρότατα μέτρα που είχαν λάβει. Αρκετοί έχασαν τη ζωή τους ενώ αναμένονταν σε λίγες εβδομάδες τα εμβόλια! Εμείς οι γιατροί όπως και οι υπόλοιποι συνάνθρωποι μας «χάσαμε τη γη κάτω από τα πόδια μας». Ανησυχήσαμε για τους ασθενείς μας, για τις οικογένειες μας, για τις ζωές μας. Αν και ως επιστήμονες της υγείας η ψυχραιμία είναι το βασικό στοιχείο της εκπαίδευσης μας, βιώσαμε τον απόλυτο πόνο ή τον απόλυτο φόβο της αιφνιδιαστικής απώλειας. Αυτές τις μαρτυρίες καταγράψαμε στον ΙΣΘ αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αναγκαιότητα του εμβολιασμού ώστε να μη ζήσουν άλλοι όσα εμείς ζήσαμε. Πολλοί ήπια, άλλοι… χωρίς επιστροφή. Και από αυτό το βήμα, των φετινών δράσεων του #εμβολιαΖΩ, θέλω να μεταφέρω τα θερμά συλλυπητήρια στους συγγενείς των συναδέλφων, τα δικά μου κι όλων των μελών του συλλόγου που εκπροσωπώ. Στη μνήμη αυτών των γιατρών συνεχίζουμε την προσπάθεια ενημέρωσης. Στη μνήμη όλων των ανθρώπων που πέθαναν ζητούμε να ακουστούν οι επιστήμονες και όχι οι… σκοταδιστές ώστε να ελέγξουμε κι αυτή την πανδημία όπως έγινε και στο παρελθόν».
«Έτσι μπήκα στη ΜΕΘ»
Ο καθηγητής καρδιολογίας του ΑΠΘ Β. Βασιλικός τονίζει στο #εμβολιαΖΩ: «Η νόσος ξεκίνησε με την τυπική εικόνα, πυρετός, ρίγος κλπ. Απομονώθηκα αμέσως στο σπίτι και την επόμενη μέρα έκανα τεστ, το οποίο ήταν… αρνητικό. Έκανα ξανά τεστ και πάλι ήταν αρνητικό. Την επομένη με είδε πνευμονολόγος με rapid πάλι… αρνητικό και το ίδιο βράδυ πήγα σε μικροβιολόγο όπου για πρώτη φορά βγήκε… θετικό. Είναι αυτό το «παράθυρο» των 5-6 ημερών. Δεν έχει σχέση με την ποιότητα των διαγνωστικών τεστ, είναι ένα από τα επικίνδυνα κομμάτια της νόσου που ενώ έχεις τη συμπτωματολογία, δε μπορείς να την αποδείξεις. Και μπορεί τα τεστ να είναι αρνητικά και εσύ να είσαι μία… κινητή βόμβα.
Στη συνέχεια πήρα όλες τις ενδεδειγμένες θεραπείες, τα αντιικά, τη κορτιζόνη, τα αντιβιοτικά, τις βιταμίνες κλπ. Μετά από τρεις εβδομάδες αρνητικοποιήθηκα. Ήμουν έτοιμος να πάρω εξιτήριο και εκείνες τις μέρες… επιδεινώθηκα ραγδαία! Βεβαίως εξηγείται όλο αυτό, ο ιός κάνει τον κύκλο του, αλλά από εκεί και πέρα είναι η φλεγμονή που προκαλεί διάφορα συστήματα και ανάλογα στο που είσαι επιρρεπής θα κάνεις βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια ή καρδιοπάθεια, μυοκαρδίτιδα κλπ. Συχνά έχουμε θρομβώσεις, από τη νόσηση, από το ιό και συνήθως κάνουμε μαζικές πνευμονικές εμβολές. Αυτό φοβήθηκα κι εγώ αλλά ευτυχώς δεν το έπαθα. Άλλοι συνάδελφοι έχουν καταλήξει από τέτοιες…
Δεν θυμάμαι να με διασωληνώνουν…
Στην εντατική ήμασταν όλοι μαζί, να σας θυμίσω ήταν σε κατάσταση επιστράτευσης, γιατί δεν υπήρχαν κλίνες και βάλαμε κάποια κρεβάτια στα χειρουργεία κι αναρωτήθηκα πως θα αντέξω εκεί μέσα. Αλλά από εκεί και πέρα δε θυμάμαι τίποτα. Δε θυμάμαι να μου λένε ότι θα με διασωληνωσουν. Και κατηγορήθηκα ή κατηγορήθηκαν συνεργάτες μου ότι άργησαν να με διασωληνώσουν, ακριβώς γιατί το είχα ζητήσει, το οποίο βέβαια δεν ισχύει. Ο άρρωστος μπορεί να λέει ότι θέλει, ο γιατρός είναι υποχρεωμένος να κάνει αυτό που του λέει η συνείδηση του.
Με πενήντα καθετήρες…
Εμείς ξέρετε οι γιατροί είμαστε λίγο «χοντρόπετσοι» και αν δεν αρρωστήσουμε, δε θα καταλάβουμε. Όταν πανικοβλήθηκα, όταν χρειάστηκε να μπω στην εντατική τότε συνειδητοποίησα κάποια πράγματα ξανά. Σε μια στιγμή που είχα ξυπνήσει ήταν για μενα η χειρότερη εμπειρία. Ενιωθα αβοήθητος, είχα τις φυσικές μου ανάγκες, κρύωνα ας πούμε και δε μπορούσα να μιλήσω. Σχεδόν 5 μήνες, στην εντατική διασωληνωμένος 2 μήνες, άλλες 5 εβδομάδες στην εντατική για να μπορέσω να κινητοποιηθώ και άλλες 3 εβδομάδες στο θάλαμο για να μπορέσω να κάνω τα πρακτικά, τα βασικά μου πράγματα, για να μπορώ να πάω σπίτι μου δηλαδή. Ξαναμαθαίνεις τη ζωή από το άλφα. Είχα την εντύπωση ότι μιλούσα αλλά με την τραχειοστομία, δε μπορούσα να συνεννοηθώ. Και ερχόταν η σύζυγος μου και της έλεγα κάνε μου αυτό, κάνε μου εκείνο, και δεν καταλάβαινε. Κι αντιθέτως ερχόταν η νοσηλευτήρια, η οποία ήταν εκπαιδευμένη και καταλάβαινε. Και ενώ είχα την αίσθηση ότι επικοινωνούσα γραπτά καλά, μου έδειξε η σύζυγος μου τις σημειώσεις μου και τα γράμματα μου δεν ήταν ούτε νηπιαγωγείου τα οποία κι έχω κρατήσει…
Ολόκληρη η συζήτηση με τον καθηγητή Β. Βασιλικό εδώ:
“Aν και γιατρός, έπιασα τον εαυτό μου να… κλέβει στην οξυμετρία”
Ο ΩΡΛ και αντιπρόεδρος του ΙΣΘ Νικόλαος Μπάτζιος μιλάει για τη νόσηση του και τη διακομιδή του στο νοσοκομείο. «Στην αρχή το αντιμετώπισα σχετικά καλά ως και πολύ καλά σκεπτόμενος ότι με τη νόσηση μου θα αποκτήσω ανοσία. Γενικά η κατάσταση μου ήταν ομαλή με δύο πυρετικά κύματα τη μέρα. Τα… χρειάστηκα όταν εξαντλήθηκαν όλα τα θεραπευτικά πρωτόκολλα -πήρα και ρεμδεσιβίρη- και άρχισαν να μιλάνε για διασωλήνωση στον ασθενή δίπλα μου. Δεν φανταζόμουν πόσο πολύ θα μπορούσαν να χαραχτούν γεγονότα στο υποσυνείδητο μου… Επειδή ο συνασθενής μου είχε τηλεόραση απέναντι του έβλεπε πολύ ΕΡΤ. Σας πληροφορώ ότι ακόμη και σήμερα, ύστερα από ένα χρόνο, όταν ακούω τα σήματα του συγκεκριμένου τηλεοπτικού σταθμού ανεβάζω σφυγμούς. Επίσης αν και γιατρός, έπιασα τον εαυτό μου να… κλέβω στην οξυμετρία. Έπαιρνα μεγάλες ανάσες για περισσότερο οξυγόνο ώστε να μην καταγραφεί χαμηλός κορεσμός και χρειαστώ διασωλήνωση. Γενικά τις πρώτες ημέρες το παράδοξο ήταν ότι ήμουν αρκετά καλά για να πάω νοσοκομείο αλλά αρκετά άσχημα για να μείνω στο σπίτι…
Δεν τελείωσε, έχει ακόμη…
Μετά τη θεραπεία πήγα στο σπίτι και συνεχίζω εκεί την υποστηρικτική αγωγή… Κι εδώ θα πρέπει να τονίσω ότι δεν είναι μόνο η νοσηλεία αλλά και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Μιλούσα με ασθενείς μου στο τηλέφωνο και μου έλεγαν να σταματήσω γιατί με άκουγαν που δυσκολευόμουν απίστευτα. Πέρασαν τρεις μήνες για να πλησιάσω τους ρυθμούς πριν τη νόσηση μου. Έκανα λιγότερες ώρες στο ιατρείο μου. Εκείνο που με άγχωσε περισσότερο δεν ήταν η δική μου νόσηση αλλά και ότι ολόκληρη η οικογένεια μου, η σύζυγος και τα τέσσερα μας παιδιά κόλλησαν και θα έπρεπε να βρω ποιος θα μπορούσε να βοηθήσει σε περίπτωση επιδείνωσης τόσο δική μου όσο και της γυναίκας μου.
Η ζωή μου έχει αλλάξει…
Σκέπτομαι ότι πολλά από όσα κυνηγάμε είναι ματαιόδοξα. Είχα αρκετό χρόνο να τα σκεφτώ και να αναθεωρήσω τη στάση μου απέναντι στη ζωή. Μέτρησα επίσης τους φίλους που μου στάθηκαν πχ συναδέλφους που έβλεπαν τους ασθενείς μου γεγονός που με απασχολούσε πολύ σε μια κρίσιμη καμπή στη ζωή μου όταν κόλλησα κι εγώ και η οικογένεια μου… Νομίζω ότι ποτέ δεν έγινα το ίδιο καλά όπως ήμουν πριν τη νόσηση. Ακόμη και τώρα δυσκολεύομαι όταν κουράζομαι πχ όταν περπατάω πολύ. Στις τελευταίες αξονικές μου φαίνονται κάποια υπολείμματα και ίσως στο μέλλον θα φανούν οι επιπτώσεις πιο ξεκάθαρα…»
Ολόκληρη η μαρτυρία του κ. Μπάτζιου:
Ο Θεμιστοκλής Τουφεκτσής, αγγειοχειρουργός αφηγείται: «Τέλη Οκτωβρίου με πιάνει ρίγος με πυρετό. Ε το ψιλιάστηκα, δεν ήθελε και πολύ. Δε γνωρίζω (πως κόλλησα), δεν κατάλαβα. (Στο ιατρείο) κρατούσα όλα τα μέτρα προφύλαξης. Επειδή έχω και χειρουργική ιδιότητα, φοβόμουν για τους ασθενείς. Δηλαδή δεν είχα το δικαίωμα να αμελώ 5 στοιχειώδεις κανόνες οπότε, όντως δεν κατάλαβα πως και γιατί. Μένω σπίτι για 7 περίπου ημέρες, ένας πυρετός. Είχα κάποια δύσπνοια αλλά δεν επιδεινώθηκε. Αλλά περίπου στην εβδομάδα πάνω, είδα ότι άρχισε να πέφτει ο κορεσμός. Εντάξει, εγώ ήμουνα και καπνιστής, δεν είχα ποτέ υψηλούς κορεσμούς. Και μετά από ένα σημείου, και που είχα κατεβεί και κάτω από το 90, ενώ το όριο ήταν το 93 υποτίθεται, λέω καλύτερα να μην το ρισκάρω άλλο. Η επιδείνωση μου στην κλινική ήταν ραγδαία. Δηλαδή με το ζόρι κατάφερνα να μιλήσω με το οικείο μου περιβάλλον για 3-4 λεπτά την ημέρα. Έχω δε ομιχλώδεις αναμνήσεις πριν τη διασωλήνωση.
Γιατρός και ασθενής σε… έναν
Θυμάμαι όταν ήρθε η ώρα και είχα εξασθένηση δε μπορούσα, με σέρνανε να με πάνε στον αξονικό τομογράφο, δε μπορούσα καν να σταθώ να καθίσω σε αμαξίδιο… Είχα φοβερή δύσπνοια, παρόλο που έπαιρνα οξυγόνο. Την τελευταία μέρα -πριν τη διασωλήνωση- θυμάμαι που πήρα τη γυναίκα μου και της το είπα για να μην της το ανακοινώσει άλλος. Έχω υποτίθεται κάποιες αναμνήσεις αλλά θεωρώ ότι είναι από τα φάρμακα… Είχα εξαντληθεί. Με ισοπέδωσε η νόσος. Σιγά σιγά, με δύσπνοια, φουλ δόσεις οξυγόνου και υποστήριξη αναπνευστική δε μπορούσα να κινηθώ. Είχαν αδυνατίσει όλοι μου οι μυς, δε μπορούσα να σταθώ σε όρθια θέση. Εκανα περίπου μία βδομάδα για να καταφέρω να είμαι σε καθιστή θέση στο κρεβάτι, τέτοια ήταν η μυϊκή αδυναμία. Για να καταφέρω να πάω τουαλέτα, δύο βήματα, έκανα 14 μέρες. Ναι ήταν αγώνας. Δεν πήγα σε κέντρο αποκατάστασης, δεν άντεχα.
Η μοναξιά της νόσου
Επί δύο μήνες δεν είδα μία ανθρώπινη φυσιογνωμία, δεν είδα ανθρώπινα μάτια. Έβλεπες μόνο στολές, γυαλιά, σαν μία επιστημονικής φαντασία ταινία, το οποίο αν δεν το ζήσεις δεν μπορείς να αντιληφθείς γιατί πράγμα μιλάμε. Είναι κρύο και σε μία κατάσταση γενικότερης θολούρας. Θυμάμαι καθόμουν στο κρεβάτι κι έβλεπα μόνο το οστό από την άρθρωση του γόνατος, δεν έβλεπα που ήταν οι μύες, είχανε λιώσει τα πάντα, δεν έβλεπα τίποτα, δεν έβλεπα τη γάμπα μου, δε μπορούσα να τη δω, είχανε λιώσει τα πάντα, και δεν ήμουνα αδύνατος άνθρωπος. Είχανε ατροφήσει πλήρως, είχα χάσει μεγάλη μυϊκή μάζα και μεγάλο βάρος, δηλαδή πάνω από 20 κιλά.
Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις…
Μερικά δεν μου έχουνε φύγει ακόμη δηλαδή θα έχω αρθραλγίες που και που, θα έχω μυαλγίες έντονες, θα με πιάσει καμία δύσπνοια χωρίς κανέναν ιδιαίτερο λόγο. Οι αντοχές βελτιώνονται αλλά δεν είμαι όπως ήμουνα και δε ξέρω αν θα φθάσω και ποτέ. Έχω μόνιμες βλάβες από τη νόσο, μου το έχουνε πει οι πνευμονολόγοι και οι εντατικολόγοι όταν ήμουνα εκεί. Κάποιες περιοχές στον πνεύμονα να το πούμε έτσι απλά έχουν… καταστραφεί. Ότι θα έχω, θα έχω μόνιμες βλάβες, κανείς δε ξέρει αυτές τις επιπτώσεις θα έχουν στη δική μου καθημερινότητα. Αυτό θα το βλέπω μέρα με τη μέρα. Πέρασα πρόσφατα ένα απλό κρυολόγημα, ας το πούμε έτσι, που το μόνο που με προβλημάτισε είναι ότι με το παραμικρό ένιωσα δύσπνοια, κατευθείαν, που ίσως να είναι και ενδεικτικό των πνευμόνων μου και της λειτουργίας τους. Κοιτάξτε, πριν έκανα κάτι «καταχρήσεις», κάτι ηλεκτρονικά τσιγάρα, κάτι τέτοια. Τώρα δε τολμάω…
Ολόκληρη η μαρτυρία του κ. Τουφεκτσή:
«Παγίδα η χαλάρωση του… πρώτου κύματος»
Ο παθολόγος Βασίλης Ανδρεάδης την ίδια περίοδο, αρχές Δεκεμβρίου, εξηγεί πώς κόλλησε από τη σύζυγο του, εκπαιδευτικός στο επάγγελμα, και μπήκε σ αυτή την περιπέτεια ζωής. Τις πρώτες μέρες ήταν δύσκολα όμως γενικότερα ήταν ήπια τα συμπτώματα. Παγιδεύτηκα, όπως και πολλοί άλλοι συνάδελφοι, στη γενική αντίληψη που επικράτησε στο πρώτο κύμα ότι απειλούνται κυρίως οι ηλικιωμένοι και εγώ λόγω ηλικίας δεν ανήκω σ αυτή την ηλικιακή ομάδα. Γρήγορα όμως διαψεύστηκα και βρέθηκα στο νοσοκομείο. Αρκετοί, που δεν προσέφυγαν σε γιατρούς, λόγω φόβου που επικρατούσε στις δομές υγείας του ΕΣΥ άργησαν και δεν τα κατάφεραν. Υπήρχε μια άρνηση γενικότερη για τα νοσοκομεία. Νοσηλεύτηκα σε απλή μονάδα κορωνοϊού. Λόγω της φύσης της νόσου δεν μπορούσαν να γίνουν πολλά -πχ φαρμακευτική αγωγή- αλλά υπήρχε το δίχτυ ασφαλείας της ΜΕΘ σε περίπτωση επιδείνωσης. Δεν πίστευα ότι μια τέτοια ίωση θα μπορούσε να μου δημιουργήσει τόσο σοβαρά προβλήματα. Ευτυχώς ανταποκρίθηκε ο οργανισμός μου και χρειάστηκα ένα μήνα για να επανέλθω στο αρχικό στάδιο.
Έστειλα τα προσωπικά μου αντικείμενα στο σπίτι…
Αισθανόμουν τρομερή κόπωση, δεν μπορούσα να προχωρήσω δύο μέτρα! Την εποχή εκείνη πολλοί συνάδελφοι και φίλοι – ακόμη και νεότεροι από εμένα – πέθαιναν… Ως γιατρός πέρασα πολύ δύσκολα διότι καταλάβαινα άμεσα την κατάσταση και την εξέλιξη της υγείας μου. Μάλιστα μάζεψα τα προσωπικά μου αντικείμενα με τη βοήθεια νοσηλεύτριας και τα έστειλα στο σπίτι μου διότι περίμενα να πεθάνω. Τότε είχαν βγει και οι πρώτες μελέτες της Ιταλίας για τη νόσο και τις επιπτώσεις της. Με την οικογένεια μιλούσα λίγα λεπτά στο τηλέφωνο διότι κουραζόμουν πάρα πολύ… Εμβολιάστηκα μετά από τρεις μήνες της νοσησης, διότι δεν υπήρχαν οι μελέτες των έξι μηνών. Δυστυχώς για τη χώρα μας δεν είναι καλά τα ποσοστά εμβολιασμού και βλέπω να υποτροπιάζουν τα πράγματα. Έβλεπα ένα πολιτικό θέμα (καραντίνα, επιδόματα κλπ) και ένα ιατρικό θέμα (εμβόλια) . Παραδόξως και οι δύο αυτές πλευρές ανταποκρίθηκαν και τελικά δεν ανταποκρίθηκε η κοινωνία! Όσο για τους εμβολιασμούς και των παιδιων ακολουθήστε το δικό μας παράδειγμα, το παράδειγμα των γιατρών. Εγώ έχω τρία παιδιά και εμβολιάστηκαν όλα…»
Ολόκληρη η μαρτυρία του Βασίλειου Ανδρεάδη:
Μια νέα νόσος… covid
Η παιδίατρος Ελένη Ιασωνίδου μιλά για τη long covid, όπως οι ασθενείς αποκαλούν τις μακροχρόνιες επιπτώσεις στον οργανισμό (post covid τον ονομαζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) και συγκλονίζει: «Εγώ ανησυχώ για τα ίδια τα παιδιά… 1 στα 7 θα νοσήσει ήπια αλλά δεν ξέρουμε τι θα τους βγάλει… μακροπρόθεσμα η νόσος. Τα νούμερα είναι πολύ μεγάλα. Εγώ νόσησα ήπια στην αρχή, ως μια απλή ίωση. Ο σύζυγος ήταν οριακά να μπει στο νοσοκομεία. Δεν είχαμε ιδιαίτερα συμπτώματα αλλά μετά την καραντίνα της μιας εβδομάδας δυσκόλεψε η κατάσταση. Για μένα δεν τελείωνε τίποτε, για μένα, σχεδόν ένα χρόνο πριν, ήταν μονο η αρχή. Στις είκοσι ημέρες ήμουν έτοιμη να λιποθυμήσω και με είδε καρδιολόγος που βρήκε περικαρδίτιδα από τον ιό. Αυτή η επίπτωση δεν είναι μόνο για μένα ή για συνομήλικους μου, είναι και για παιδιά. Δεν έχει σημασία η ηλικία, το ξαναλέω, ή τα υποκείμενα νοσήματα.
Από ασκήσεις αεροβικής τώρα ούτε βήματα στην… ανηφόρα
Μπορεί να μην πεθάνεις από κορωνοιό αλλά να πάθεις long covid, μια διαφορά που δεν έχει επικοινωνηθεί. Υγιή και αθλητικά άτομα έχουν πάθει long covid, αθλητές έχουν χάσει τους ολυμπιακούς αγώνες από τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της νόσου. Για να καταλάβετε, στην πρώτη καραντίνα έβγαζα αυστηρό πρόγραμμα αεροβικής μιας ώρας και σήμερα δυσκολεύομαι να περπατήσω ή να ανέβω μια σκάλα ή μια ανηφόρα! Η αξονική μου βγήκε καθαρή όμως αντιμετώπισα νευρολογικά προβλήματα, επώδυνη ουλίτιδα, δέρμα σαν καμένο, δύσπνοια που συνεχίζεται κτλ. Δηλαδή μιλάμε για μία ΝΕΑ ΝΟΣΟ που μοιάζει με κάποιες άλλες παλαιότερες όμως αυτές προκύπτουν από την covid19. Φυσικά η ζωή μου έχει αλλάξει κα ευτυχώς μπορώ να την προσαρμόσω σε άλλους ρυθμούς. Πχ δεν θα μπορούσα να βγάλω εικοσιτετράωρη εφημερία, δεν θα μπορούσα σε καμία περίπτωση να ανταπεξέλθω σήμερα, ένα χρόνο μετά τη νόσηση μου…»
Oλόκληρη η μαρτυρία της παιδιάτρου Ελένης Ιασωνίδου:
