Ο τρόμος του πολέμου και το εφιαλτικό ενδεχόμενο μιας επέκτασής του πέραν των συνόρων της Ρωσίας και της Ουκρανίας έχει οδηγήσει τους Ευρωπαίους σε ένα είδος μαζικής καταναλωτικής φρενίτιδας. Οι Ευρωπαίοι από τη Σουηδία και την Ολλανδία μέχρι τη Γερμανία και την Πολωνία αγοράζουν, μαζικά, τρόφιμα μακράς διάρκειας και είδη επιβίωσης όπως υπνόσακους, συσκευές μαγειρικής σε κάμπινγκ και ειδικές κουβέρτες. Κύριος στόχος τους η επιβίωση σε περίπτωση που πληγεί η χώρα τους, ωστόσο, όλα δείχνουν ότι μέρος των προμηθειών τους προορίζεται για τη στήριξη των προσφύγων.
Σύμφωνα με σουηδική αλυσίδα λιανικών πωλήσεων, τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν εξαπλασιαστεί οι πωλήσεις ειδών όπως οι πλαστικές συσκευασίες τροφίμων, τα είδη κάμπινγκ, οι μπαταρίες, οι φακοί και οι φορτιστές κινητών τηλεφώνων. Την ίδια στιγμή, η επίσης σουηδική αλυσίδα τροφίμων Ica Gruppen αναφέρει πως οι πωλήσεις γάλακτος σε σκόνη, ζυμαρικών, δημητριακών και τροφίμων σε κονσέρβες έχουν σημειώσει αύξηση τουλάχιστον 20% μέσα στις τελευταίες τέσσερις εβδομάδες.
«Είναι προφανές πως ο κόσμος προσπαθεί να είναι προετοιμασμένος για να αντιμετωπίσει κρίσεις», τονίζει ο Κλας Οχλσον, εκπρόσωπος αλυσίδας εμπορικών καταστημάτων. Ο ίδιος επισημαίνει μάλιστα ότι η πιο θεαματική αύξηση πωλήσεων καταγράφεται στα είδη που συνιστάται να υπάρχουν σε ένα σπίτι σε περιόδους κρίσης ή πολέμου όπως, για παράδειγμα, τα ραδιόφωνα. Ο Αντρέας Σμπροντίγκλιγκα, υπεύθυνος πωλήσεων στην Ica, εκτιμά, άλλωστε, πως οι καταναλωτές συσσωρεύουν είδη πρώτης ανάγκης για τον εαυτό τους και την οικογένειά τους, όμως παράλληλα σχεδιάζουν να διαθέσουν κάποια από αυτά σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που θα τα προσφέρουν στους πρόσφυγες και να στείλουν κάποια στην Ουκρανία για τα θύματα και τους εκτοπισθέντες του πολέμου.
Την ίδια στιγμή στην Ολλανδία, ο Τζίμι Μπάκερ, στέλεχος της εταιρείας παραδόσεων κατ’ οίκον Dumpstore Amsterdam, δηλώνει πως από την έναρξη του πολέμου έχει παρατηρήσει αιφνιδιαστική αύξηση των πωλήσεων κυρίως σε ιδιαίτερα είδη όπως ειδικές κουβέρτες για καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, ραδιόφωνα, φούρνους και συσκευασμένες μερίδες φαγητού. Την περασμένη εβδομάδα κατέγραψε μάλιστα πως κάποιοι νοίκιαζαν μοτοσικλέτες και έπαιρναν τον δρόμο προς την Ουκρανία για να παραδώσουν τα είδη εκτάκτου ανάγκης.
Η ολλανδική αλυσίδα λιανικού εμπορίου Delhaize έχει, άλλωστε, καταγράψει αυξημένες πωλήσεις στα υποκαταστήματα που διατηρεί στην Τσεχία, καθώς ο κόσμος εκεί αγοράζει προϊόντα που θα δωρίσει στους πρόσφυγες. Η εν λόγω αλυσίδα τονίζει, πάντως, ότι δεν βλέπει λόγο ανησυχίας. Οπως υπογράμμισε εκπρόσωπος της εταιρείας, «η εφοδιαστική μας αλυσίδα στην Ευρώπη είναι σε πολύ καλή κατάσταση αυτήν τη στιγμή και διαθέτουμε αρκετά προϊόντα για την πελατεία μας, τόσο σε αποθέματα όσο και στους προμηθευτές μας».
Στη Σουηδία έχουν εξαπλασιαστεί οι πωλήσεις σε είδη κάμπινγκ, μπαταρίες, φακούς και φορτιστές κινητών.
Σε μεγάλο βαθμό ο πανικός οφείλεται στο γεγονός ότι οι δύο εμπόλεμες χώρες, Ρωσία και Ουκρανία, είναι οι κυριότεροι προμηθευτές σιτηρών και φυτικών ελαίων για την Ευρώπη αλλά και γενικότερα για τον κόσμο, και ο πόλεμος ενδέχεται να προκαλέσει ελλείψεις στην αγορά. Ο αγροτικός κόσμος θεωρεί, άλλωστε, δεδομένη τη μείωση της σοδειάς και των εξαγωγών εξαιτίας του πολέμου.
Στην Πολωνία, που γειτονεύει με την Ουκρανία και έχει ήδη υποδεχθεί 3 εκατ. Ουκρανούς πρόσφυγες, η αλυσίδα καταστημάτων Zabka αναφέρει πως έχουν αυξηθεί πολύ οι πωλήσεις της σε συσκευασμένα τρόφιμα, ρύζι, δημητριακά και επεξεργασμένα δημητριακά, αλλά και εμφιαλωμένο νερό. Οι πωλήσεις είναι πολύ πιο αυξημένες σε περιοχές στις οποίες συγκεντρώνονται οι πρόσφυγες. Σύμφωνα, εξάλλου, με την αλυσίδα φαρμακείων Rossmann, κοντεύουν να εξαφανιστούν από τα ράφια των καταστημάτων της Πολωνίας τα είδη προσωπικής υγιεινής όπως υγρά χαρτομάντιλα, τζελ αποστείρωσης, σαπούνια και οδοντόπαστες.
Στη Γερμανία, επίσης, όπου έχουν ήδη καταφθάσει 175.000 Ουκρανοί πρόσφυγες, η αλυσίδα καταστημάτων αθλητικών ειδών και ειδών εκδρομής Decathlon αναφέρει πως έχουν αυξηθεί δραματικά οι πωλήσεις υπνόσακων και γευμάτων μέσα στις τελευταίες δύο εβδομάδες. Η εν λόγω αλυσίδα έχει δωρίσει προϊόντα χρήσης κάμπινγκ σε ανθρωπιστικές οργανώσεις που βοηθούν τους Ουκρανούς πρόσφυγες εντός και εκτός Ουκρανίας.
Την ανησυχία στη χώρα προκάλεσε ενδεχομένως την περασμένη εβδομάδα η ένωση λιανικού εμπορίου BGA, όταν προειδοποίησε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα και έμφραγμα στην εφοδιαστική αλυσίδα των τροφίμων, αλλά και να οδηγήσει σε ελλείψεις βασικών ειδών υγιεινής όπως το χαρτί υγείας και κουζίνας και τα είδη καθαρισμού. Επισήμανε μάλιστα πως τα προβλήματα στη μεταφορά των προϊόντων έχουν οξυνθεί λόγω του υψηλού κόστους των καυσίμων και των ελλείψεων Ουκρανών οδηγών φορτηγών. Στη Βουλγαρία, τέλος, ο Ντιμίταρ Μαργκαρίτοφ, πρόεδρος της βουλγαρικής Επιτροπής Προστασίας Καταναλωτών, τόνισε σε ραδιοφωνικό σταθμό της χώρας ότι «ζούμε σε δύσκολες εποχές, αλλά αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν περιθώρια για πανικό».
