«Κουμπαρά» για νέα μέτρα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους φτιάχνει το υπουργείο Οικονομικών που βλέπει την κρίση να παρατείνεται μέχρι το τέλος του 2022, αν και αρχικά υπολόγιζε ότι θα έχει βελτιωθεί η κατάσταση μέσα στο ερχόμενο καλοκαίρι.
Λόγω και των απροβλέπτων εξελίξεων από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει μεσοπρόθεσμα την πολιτική του, επιμερίζοντας τους διαθέσιμους πόρους ανάμεσα στις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες στήριξης, αντί να τα ρίξει όλα στην «μάχη» του σήμερα! Δηλαδή, τα δημοσιονομικά περιθώρια που αφήνει η αύξηση των φορολογικών εσόδων και η επιπλέον ανάπτυξη (όπως «έρχεται» από το 2021) θα αξιοποιηθούν με φειδώ στο προσεχές διάστημα. Το μεγαλύτερο μέρος τους αποθεματικού που χτίζεται από τις παραπάνω πηγές θα χρησιμοποιηθεί σε βάθος χρόνου για τις ανάγκες εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και την χρηματοδότηση μελλοντικών μέτρων που μπορεί να απαιτηθούν λόγω την ενεργειακής ακρίβειας και των απροβλέπτων οικονομικών και γεωπολιτικών συνθηκών.
Στο υπουργείο Οικονομικών μελετούν προσεκτικά τις επόμενες κινήσεις. Η ανάπτυξη του 2021 έχει ξεπεράσει κατά πολύ την αρχική εκτίμηση (και πλέον κινείται στην περιοχή του 9%) ενώ το περσινό πρωτογενές έλλειμμα θα κλείσει περί τα δύο δις χαμηλότερα απ’ οτι αναμενόταν. Επίσης τον Φεβρουάριο καταγράφεται μια σημαντική ανάκαμψη στα δημοσιά έσοδα της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, ενώ η κατανάλωση, πάρα την κάμψη λόγω της ακρίβειας, δείχνει να αντέχει. Όμως, οι επιτελείς του υπουργείου δε βιάζονται να πάρουν αποφάσεις καθώς θα πρέπει να σταθμιστούν οι εξής αστάθμητοι παράγοντες:
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις τους στην ευρωπαϊκή οικονομία
Η συνέχιση της ενεργειακής καταιγίδας που ίσως απαιτήσει κονδύλια και από τον προϋπολογισμό (πέραν δηλαδή από τους πόρους του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης) για την συνέχιση των επιδοτήσεων,
Οι ανάγκες εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους καθώς αυτή την περίοδο η έξοδο στις αγορές είναι απαγορευτική λόγω των υψηλών επιτοκίων (το 10ετες κυμαίνεται μεταξύ 2,5% – 27%)
Κομβικός μήνας θα είναι ο Μάρτιος καθότι τότε θα ανακοινωθούν τα τελικά στοιχεία για το ΑΕΠ του 2021. Εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 9%, άνω των εκτιμήσεων του υπουργείου στο 6,9%. Αυτό μεταφράζεται σε έναν επιπλέον χώρο. Κάθε επιπλέον μονάδα ρυθμού ανάπτυξης αυξάνει το ονομαστικό ΑΕΠ κατά περίπου 1,8 δισ. ευρω. Αν, για παράδειγμα, επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης 9% το 2021, αυτό σημαίνει κατά περίπου 3,6 δισ. πιο υψηλό ονομαστικό ΑΕΠ. Στον αντίποδα όμως η ενεργειακή ακρίβεια φρενάρει την ανάκαμψη.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της UBS κάθε 10% αύξησης της τιμής της ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρισμός) αφαιρεί 0,4% από την κατανάλωση των νοικοκυριών και 0,2% από το ΑΕΠ της ευρωζώνης.
Έξαλλου, το 2021 φαίνεται να κλείνει με με πρωτογενές έλλειμμα 11 δισ. ευρώ, που είναι μικρότερο από τα 13 δισ. που είχαν προϋπολογιστεί. Έτσι προστίθενται αλλά 2 δις δίνουν μια σημαντική ανάσα στο δημοσιονομικό σχεδιασμό.
Το ταμειακό μαξιλάρι βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, κοντά στα 37-38 δισ. ευρώ και προβλέπεται να χρηματοδοτήσει, εντός του επόμενων μηνών, την αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ και των διακρατικών δανείων από το 1ο Μνημόνιο (δαπάνη περί τα 5 δισ. ευρώ). Τα ταμειακά διαθέσιμα αποτελούν και μαξιλάρι για τις περαιτέρω ανάγκες εξυπηρέτηση τους χρέους για αυτό και η κυβέρνηση διστάζει να τα αξιοποιήσει.
Το τοπίο αυτό, όμως, μπορεί να αλλάξει μέσα το επόμενο διάστημα από ένα ξέφρενο ράλι των τιμών ενεργείας. Εφιαλτικά σενάρια υπάρχουν πολλά, με τιμή πετρελαίου στα 120-140 δολάρια το βαρέλι ή με φυσικό αέριο στα 200 ευρώ η μεγαβατώρα. Ακόμα και πριν την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι αναλυτές έκανα λόγο για ράλι των τιμών τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2022, ενώ η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έλεγε ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα αργήσει να αποκλιμακωθεί με το πρόβλημα να είναι πολύ μεγαλύτερο απ΄ ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Στην Ελλάδα όλα δείχνουν ότι το κοντέρ του τιμάριθμου θα καταγράψει νέο ρεκόρ τον Φεβρουάριο. Οι τιμοληψίες της Στατιστικής Υπηρεσίας στην αγορά σηματοδοτούν άνοδο του δείκτη πάνω από το φράγμα του 6,2% του περασμένου Ιανουαρίου κυρίως λόγω των ανατιμήσεων σε πετρέλαιο θέρμανσης, φυσικό αέριο, βενζίνη, ηλεκτρικό ρεύμα αλλά και σε ευρύ φάσμα ειδών διατροφής.
Τα νοικοκυριά βρίσκονται σε κατάσταση σοκ καθώς συνεχίζουν να καταφτάνουν «καυτοί» λογαριασμοί ρεύματος με αυξήσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν το 80% – 90% και οι οποίες δεν εξουδετερώνονται από τα ποσά της κρατικής επιδότησης ενώ εξετάζεται αύξηση της επιδότησης στο 75%.
Πηγή: newmoney.gr
