Το «δακτυλικό αποτύπωμα» όσο το δυνατόν περισσότερων έξτρα παρθένων ελαιολάδων και ποικιλιών μελιού προσπαθεί να καταγράψει το πρόγραμμα QuaAuthentic_GR, που υλοποιείται από το Ινστιτούτο Prolepsis, με επιστημονική υπεύθυνη την Αθηνά Λινού, σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Χημείας Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή Πέτρο Ταραντίλη.
Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργείται μια σημαντική βάση δεδομένων –η οποία θα εμπλουτίζεται διαρκώς– με τα αυθεντικά αποτυπώματα διάφορων ποικιλιών έξτρα παρθένων ελαιολάδων και μελιού από πολλές περιοχές της Ελλάδας.
Στη συνέχεια, θα είναι εφικτό, μέσα σε λίγες ώρες, να αποδεικνύεται η αυθεντικότητα των εξεταζόμενων δειγμάτων, εφόσον άμεσα θα προκύπτει αν αποτύπωμά τους ταυτίζεται με κάποιο γνωστό και καταγεγραμμένο ή όχι, οπότε και θα είναι τουλάχιστον ύποπτα για το αδίκημα της νοθείας.
Η αυθεντικότητα των προϊόντων και ειδικά εκείνων που αποκτούν υπεραξία λόγω της προέλευσης ή της επεξεργασίας τους, όπως το ελαιόλαδο ή το μέλι, είναι ζητούμενο για τους καταναλωτές και τους εμπόρους.
Η τυποποίηση είναι «παράγοντας κοινωνικής δικαιοσύνης» τόσο για τους καταναλωτές, όσο και για τους παραγωγούς. Το να αγοράζεις αυτό που πληρώνεις είναι το μεγάλο ζητούμενο για τους καταναλωτές, ωστόσο πολύ συχνά ελληνικά προϊόντα προστιθέμενης αξίας, όπως το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και το μέλι, υπόκεινται σε νοθεία, εφόσον το οικονομικό όφελος που προκύπτει είναι σημαντικό.
Η πρόληψη της νοθείας είναι πολύ σοβαρό θέμα και για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, δεδομένου ότι μπορεί να προκύψουν προβλήματα για την υγεία των καταναλωτών από αυθαίρετες παρεμβάσεις με στόχο το κέρδος.
Η αυθεντικότητα των συγκεκριμένων προϊόντων είναι πλέον δυνατόν να εξεταστεί με πολλές επιστημονικές μεθόδους, ωστόσο οι «εξετάσεις αυθεντικότητας» συχνά κοστίζουν πολύ ή απαιτούν πολύ χρόνο. Με τη μέθοδο που αναπτύσσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα, θα είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν και φορητά όργανα, τα οποία οι ελεγκτές θα μπορούν να τα έχουν μαζί τους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το έργο αναμένεται να έχει τα εξής αποτελέσματα:
α) Ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων, σε συνδυασμό με χημειομετρία, για την εκτίμηση ποιότητας/γνησιότητας σε προϊόντα υψηλού ενδιαφέροντος για την ελληνική οικονομία και το εμπόριο (ελαιόλαδο, μέλι) και δημιουργία βιβλιοθήκης με το πρότυπο –ανά τύπο– προφίλ ποιοτικών/ποσοτικών χαρακτηριστικών.
β) Ένταξη πρωτοκόλλων ταυτοποίησης γνησιότητας στην «Ορθή Βιομηχανική Πρακτική» παραγωγών/εταιρειών τροφίμων, ως πρόσθετο εργαλείο προφύλαξης από οικονομικές κυρώσεις και διασφάλισης του κύρους τους.
γ) Προστασία καταναλωτή από σύγχρονα φαινόμενα νοθείας, μέσω ενίσχυσης της κριτικής του ικανότητας, ώστε να επιλέγει ελληνικά γνήσια/μη νοθευμένα προϊόντα, υψηλού επιπέδου ποιότητας.
Τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν για άμεση οικονομική/εμπορική αξιοποίηση με διάφορους τρόπους, ανάλογα με τον τομέα δραστηριοποίησης κάθε εταίρου (π.χ. διάθεση προς πώληση της βιβλιοθήκης πρότυπων τύπων ελαιόλαδου/μελιού, προσέλκυση νέων πελατών με παροχή σύγχρονων υπηρεσιών γνωμάτευσης γνησιότητας, αξιοποίηση της πιστοποίησης των προϊόντων ως πρόσθετο μέσο προβολής).
Ως μελλοντικό εργαλείο ενίσχυσης κύρους των εταίρων θα είναι και η ενδεχόμενη κατάθεση των εργαλείων στον Οργανισμό Επίσημων Αγροτικών Χημικών (AOAC). Συμπερασματικά, εκτός από τον θετικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία, το QuaAuthentic_GR αναμένεται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα βασικών εξαγώγιμων ελληνικών παραδοσιακών προϊόντων, πιστοποιημένων για τη γνησιότητά τους, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
