AMPV: Το νέο ΤΟΜΠ του Αμερικανικού Στρατού, που θα αντικαταστήσει τα M-113A3

Ο Αμερικανικός Στρατός βρίσκεται σε φάση αρχικών επιχειρησιακών δοκιμών του νέου Τεθωρακισμένου Οχήματος Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΠ) Armored Multi-Purpose Vehicle (AMPV) της BAE Systems, το οποίο θα αντικαταστήσει τα M-113A3. 

Η τελευταία εξέλιξη στο πρόγραμμα είναι ότι στα μέσα Ιανουαρίου του 2022 η BAE Systems παράδωσε στον Αμερικανικό Στρατό την πρώτη παρτίδα οχημάτων προκειμένου να διεξαχθούν οι αρχικές επιχειρησιακές δοκιμές. Τα οχήματα παραδόθηκαν στην 2η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχίας της 3ης Μεραρχίας Πεζικού στο Fort Stewart. Η επιλογή της BAE Systems και του AMPV ανακοινώθηκε το 2014. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό ο Αμερικανικό Στρατός θα παραλάβει συνολικά 2.907 AMPV και θα αντικαταστήσει ισάριθμα M-113A3 διαφόρων εκδόσεων.

Το πρωτότυπο AMPV εξήλθε της γραμμής παραγωγής το Δεκέμβριο του 2016 και στη συνέχεια πραγματοποίησε σειρά εργοστασιακών δοκιμών πιστοποίησης καλής λειτουργίας, ενώ το πρώτο όχημα χαμηλού ρυθμού παραγωγής εξήλθε της γραμμής το Σεπτέμβριο του 2020, όπου και πάλι πραγματοποίησε σειρά επιχειρησιακών δοκιμών. Το AMVP είναι μια έκδοση του τεθωρακισμένου οχήματος μάχης M2 Bradley του Αμερικανικού Στρατού, χωρίς όμως τον πύργο μάχης. Εκτός της BAE Systems, το πρόγραμμα διεκδίκησαν η General Dynamics (με μια έκδοση του Stryker, αλλά τελικά δεν κατέθεσε καν πρόταση), και η Navistar Defense, με μια τροποποιημένη έκδοση του οχήματος MaxxPro κατηγορίας MRAP (Mine-Resistant Armor-Protected).

To M-113 εντάχθηκε σε υπηρεσία το 1960, ενώ το 1964 παρουσιάστηκε η έκδοση M-113A1 με πετρελαιοκινητήρα μέγιστης ισχύος 215 ίππων, αντί του βενζινοκινητήρα των M-113. Το 1979 παρουσιάστηκε η έκδοση M-113A2 με βελτιωμένο σύστημα ψύξης του κινητήρα, ισχυρότερες ράβδους στρέψης, ισχυρότερες αναρτήσεις και τετραπλό εκτοξευτή καπνογόνων. Η έκδοση M-113A3 παρουσιάστηκε το 1987 και ενσωματώνει ισχυρότερο κινητήρα, βελτιωμένη εσωτερική θωράκιση προστατευτικού πλέγματος (Spall Liners) και προσθήκη εξωτερικών, θωρακισμένων δεξαμενών καυσίμου, εκατέρωθεν της οπίσθιας ράμπας εισόδου/εξόδου. Μέρος του στόλου των M-113 του Αμερικανικού Στρατού αντικαταστάθηκαν από M2 Bradley στη δεκαετία του 1980.

Τον Μάρτιο του 2013 ο Αμερικανικός Στρατός εξέδωσε Αίτημα για Προτάσεις (RfP: Request for Proposals) για το πρόγραμμα αντικατάστασης των M-113A3. To RfP προέβλεπε προϋπολογισμό $ 1,468 δισεκατομμυρίων για την ανάπτυξη του οχήματος και την παραγωγή χαμηλού ρυθμού 289 οχημάτων. Το κόστος της φάσης Μηχανικής και Βιομηχανικής Ανάπτυξης (EMD : Engineering and Manufacturing Development), που θα ξεκινούσε το 2014 και θα ολοκληρωνόταν το 2017, περιελάμβανε την ανάπτυξη του οχήματος και την παραγωγή 29 πρωτοτύπων με προϋπολογισμό $ 388 εκατομμύρια. Το κόστος της φάσης αρχικής παραγωγής χαμηλού ρυθμού (LRIP: Low-Rate Initial Production) των 289 οχημάτων, που θα ξεκινούσε το 2018 και θα ολοκληρώνονταν το 2020, είχε προϋπολογιστεί με $ 1,08 δισεκατομμύρια.

Τον Οκτώβριου του 2013 ο Αμερικανικός Στρατός εξέδωσε νέα RfP σύμφωνα με την οποία ο χρόνος ανάπτυξης του προγράμματος (φάσεις EMD και LRIP) επιμηκύνεται κατά ένα (1) έτος με επιβάρυνση του προϋπολογισμού κατά $ 218 εκατομμύρια. Το RfP του Οκτωβρίου ανέφερε πενταετή φάση EMD (2014-2019), υπό την προϋπόθεση της υπογραφής της σύμβασης το Μάιο του 2014, και τριετή φάση LRIP (2020-2023). Ίδιες παρέμειναν οι πρόνοιες της παραγωγής 29 πρωτότυπων, στη φάση EMD, και 289 οχημάτων, στη φάση LRIP. Ο προϋπολογισμός της φάσης EMD αναθεωρήθηκε στα $ 458 εκατομμύρια, ενώ ο προϋπολογισμός της φάσης LRIP αναθεωρήθηκε στα $ 1,228 δισεκατομμύρια. Συνολικά, το κόστος ανάπτυξης του προγράμματος AMPV αναθεωρήθηκε/αυξήθηκε στα $ 1,686 δισεκατομμύρια.

Και στις δύο RfP οι συνολικές απαιτήσεις του Αμερικανικού Στρατού παρέμειναν στο ίδιο επίπεδο, δηλαδή στα 2.907 AMPV (289 της φάσης LRIP και άλλα 2.618 οχήματα σε 10 χρόνια). Λίγο μετά την έκδοση της δεύτερης RfP, στα τέλη Νοεμβρίου του 2013, ο Αμερικανικός Στρατός εξέδωσε τρίτη RfP, η οποία ήταν και η τελική και με βάση την οποία η πρόταση της BAE Systems επιλέχθηκε. Η μόνη διαφορά, μεταξύ της δεύτερης και της τρίτης RfP είναι ο ελαφρώς μειωμένος προϋπολογισμός κόστους της φάσης EMD, από τα $ 458 στα $ 436 εκατομμύρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι και στις τρείς (3) RfP το ζητούμενο κόστος για κάθε AMPV είναι $ 1,8 εκατομμύρια ανά όχημα (συν το ποσό από τις δαπάνες ανάπτυξης, που αντιστοιχεί σε κάθε όχημα, τις δαπάνες οπλισμού/πυρομαχικών, υποστήριξης και εκπαίδευσης).

Επίσης, ο Αμερικανικός Στρατός ζητά το μέγιστο κόστος χρήσης και υποστήριξης των AMPV να μην υπερβαίνει τα $ 90 ανά μίλι (1.609 μέτρα), τη στιγμή που το αντίστοιχο κόστος χρήσης και υποστήριξης του M-113A3 είναι της τάξεως των $ 58 ανά μίλι, με ανοδική τάση λόγω παλαίωσης του οχήματος. Καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης προτάσεων ήταν η 28 Μαΐου του 2014. Τελικά επιλέχθηκε η πρόταση της BAE Systems, στην οποία συμμετέχουν η DRS Technologies, η Northrop Grumman, η Air Methods Corporation και το Red River Army Depot. Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2014 η BAE Systems υπέγραψε σύμβαση με τον Αμερικανικό Στρατό, ύψους $ 383 εκατομμυρίων και διάρκεια 52 μηνών, για τη φάση EMD (ανάπτυξη του οχήματος και παραγωγή 29 πρωτότυπων όλων των εκδόσεων.

Σύμφωνα με την απαίτηση του Αμερικανικού Στρατού η BAE Systems έπρεπε να αναπτύξει/παραδώσει ένα όχημα που να είναι ταχύ, όσο τα κύρια οχήματα μάχης των Τεθωρακισμένων Ταξιαρχιών του Αμερικανικού Στρατού (M-1 Abrams και M2 Bradley), να είναι ικανό για κίνηση σε διαφορετικά εδάφη και να είναι πιο ευέλικτο, ασφαλέστερο, καλύτερα προστατευμένο και με μεγαλύτερο βαθμό επιβιωσιμότητας από το M-113A3. Να σημειωθεί ότι κύρια αποστολή των AMPV δεν θα είναι η μάχης, αλλά η υποστήριξης των M-1 Abrams, των M2 Bradley και της Ταξιαρχίας γενικότερα σε αποστολές μεταφοράς προσωπικού, γενικού ανεφοδιασμού, διοίκησης και ελέγχου μάχης και πεδίου, παροχής πυρών υποστηρίξεως, διακομιδής τραυματιών και περίθαλψης επί του πεδίου μάχης.

Το AMPV έχει πολύ μεγάλο βαθμό κοινών συστημάτων με τα M2 Bradley και τα M-109A7, κάτι που διευκολύνει την υποστήριξη τους. Τα 2.907 AMPV θα παραδοθούν σε πέντε (5) εκδόσεις. H έκδοση γενικής χρήσης M-1283 GP (General Purpose) θα αντικαταστήσει τα M-113A3 (θα παραδοθούν 522 οχήματα). Θα μεταφέρει διμελές πλήρωμα και εξαμελή Ομάδα Μάχης συν ένα (1) φορείο. Η έκδοση διακομιδής τραυματικών M-1284 MEV (Medical Evacuation Vehicle) θα αντικαταστήσει τα M-113A4 AMEV (Armored Medical Evacuation Vehicle). Θα έχουν τριμελές πλήρωμα και δυνατότητα μεταφοράς έξι (6) καθήμενων τραυματιών ή τεσσάρων (4) σε φορεία ή τριών (3) καθήμενων τραυματιών και δύο (2) σε φορεία. Επίσης, θα ενσωματώνουν ιατροφαρμακευτικό υλικό και ιατρικά μηχανήματα. Συνολικά θα παραδοθούν 790 οχήματα.

Η έκδοση περίθαλψης πεδίου μάχης M-1285 MTV (Medical Treatment Vehicle) θα αντικαταστήσει τα M-577A3/A4. Θα έχουν τετραμελές πλήρωμα, δυνατότητα μεταφοράς τεσσάρων (4) τραυματιών σε φορεία, ιατροφαρμακευτικό υλικό και ιατρικά μηχανήματα. Θα παραδοθούν 216 οχήματα. Η έκδοση διοίκησης και ελέγχου μάχης M-1286 MCmd (Mission Command) θα αντικαταστήσει τα M-1068A3 SICPSC (Standard Integrated Command Post System Carrier), έκδοση των M-577. Θα έχουν διμελές πλήρωμα και διμελές πλήρωμα διοίκησης και ελέγχου. Θα παραδοθούν 993 οχήματα. Τέλος, η έκδοση μεταφοράς όλμου M-1287 MCV (Mortar Carrier Vehicle) θα αντικαταστήσει τα M-1064A3 MC (Mortar Carrier). Θα έχουν διμελές πλήρωμα και διμελές πλήρωμα όλμου M-121 των 120 χιλιοστών (έκδοση του M-120). Η αναχορηγία του M-1287 MCV θα είναι 69 πυρομαχικά. Θα παραδοθούν 386 οχήματα.

Ο τυπικός οπλισμός των AMVP αποτελείται από ένα (1) πολυβόλο M2 Browning των 12,7 χιλιοστών, σε θέση προστατευμένη από θωρακισμένα ασπίδια (περιμετρικά) με αλεξίσφαιρα τζάμια (ενδιάμεση λύση, ο Αμερικανικός Στρατός έχει δηλώσει ότι θα ενσωματώσει τηλεχειριζόμενο πύργο οπλισμού). Εναλλακτικά, μπορεί να επιλεγεί πολυβόλο M-249 των 5,56 χιλιοστών ή M-240 των 7,62 χιλιοστών ή αυτόματο εκτοξευτή βομβίδων Mk.19 των 40 χιλιοστών. Η θέση του οδηγού βρίσκεται στο εμπρός τμήμα του οχήματα και αριστερά. Προστατεύεται από θυρίδα με τέσσερα (4) περισκόπια παρατήρησης ημέρας (τρία με πεδίο όραση εμπρός και ένα με πεδίο όρασης πλευρικά). Δίπλα από τη θέση του οδηγού βρίσκεται ο πετρελαιοκινητήρας Cummins VTA-903T μέγιστης ισχύος 600 ίππων.

Πίσω από τη θέση του οδηγού και του κινητήρα βρίσκεται το τμήμα όπου μεταφέρονται οι στρατιώτες. Η είσοδος και η έξοδος από το όχημα επιτυγχάνει μέσω υδραυλικά ελεγχόμενης θυρίδας. Το τμήμα του προσωπικού είναι υπερυψωμένο, σε σχέση με το εμπρός τμήμα του οδηγού και του κινητήρα. Έτσι διαμορφώνεται περισσότερος εσωτερικός χώρος. Εκτός της οπίσθιας θύρας οι στρατιώτες έχουν στη διάθεση τους και θυρίδα οροφής. Το πήγμα ενσωματώνει εργοστασιακή θωράκιση αλουμινίου και επιπλέον θωράκιση τύπου ERA (Explosive Reactive Armor), στο εμπρός τόξο και πλευρικά, για αυξημένη προστασία εναντίων απειλών κατηγορίας RPG. Κάθε όχημα ενσωματώνει οκτώ (8) τροχούς σε κάθε πλευρά, οι οποίοι και προστατεύονται από θωρακισμένη ποδιά.

Εξωτερικά, εκατέρωθεν της οπίσθιας θύρας εισόδου/εξόδου, το όχημα ενσωματώνει θωρακισμένες δεξαμενές καυσίμου. Το βάρος μάχη του οχήματος εξαρτάται από την έκδοση και είναι μεταξύ των 34 και των 36 τόνων. Ο κοινός εξοπλισμός τους περιλαμβάνει σύστημα προστασίας από ραδιολογικές, βιολογικές και χημικές ουσίες, κλιματιστικό σύστημα, σύστημα κατάσβεσης πυρκαγιάς, σύστημα νυχτερινής οδήγησης, ασυρμάτους και σύστημα ενδοεπικοινωνίας και το σύστημα διαχείρισης μάχης FBCB2 (Force XXI Battle Command Brigade and Below). Κοινό είναι επίσης και το λογισμικό των οχημάτων με ικανότητα διαχείρισης, επεξεργασίας και προβολής δεδομένων για την κατάσταση του οχήματος, τα δεδομένα της κίνησης του, τη θέση του, την πλοήγηση, τα αποτελέσματα διαγνωστικών ελέγχων κ.ά.

Πηγή: enoplos.gr