Μπορεί ο Άρης να πετύχει την ανατροπή των καταδικαστικών αποφάσεων που του επέβαλλε η Πειθαρχική Επιτροπή της FIFA; Με ποια κριτήρια η Παγκόσμια Ομοσπονδία καθορίζει τις αποφάσεις της; Τι μπορεί να επιδιώξει ο Άρης με την προσφυγή του στο CAS; Παίζει ρόλο στην όλη ιστορία ότι δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της εκκαθάρισης;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα βασικά ερωτήματα που τίθενται σε καθημερινή βάση στην Κιτρινόμαυρη επικαιρότητα και φυσικά αφορούν την απαγόρευση μεταγραφών για έναν χρόνο (δηλαδή για δύο μεταγραφικές περιόδους), το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι η FIFA πέρασε… χειροπέδες στον Άρη. Υπάρχει η δυνατότητα να του τις βγάλει και η ομάδα να συνεχίσει απρόσκοπτα και δίχως εμπόδια την επόμενη μέρα;
Σε αυτό το ερώτημα, έως ότου κινηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες, κατατεθεί δηλαδή η έφεση στο Ανώτατο Διαιτητικό Δικαστήριο της Λωζάνης, ξεδιαλύνει το τοπίο με τη στάση της Κυβέρνησης στη συζήτηση που πρόκειται να ανοίξει με την Ομοσπονδία για το μνημόνιο του ελληνικού ποδοσφαίρου και το πώς μπορεί σε αυτό να συμπεριληφθεί το ζήτημα του Άρη, ουδείς μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα. Ακόμα και οι ίδιοι οι νομικοί έχουν τις αμφιβολίες τους.
Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένα νομικά επιχειρήματα με βάση και το Διεθνές Αθλητικό Δίκαιο, τα οποία ρίχνουν λίγο φως στην υπόθεση. Χωρίς κι αυτά όμως να “απαντούν” ξεκάθαρα στο ερώτημα που περιμένει να λάβει απάντηση ο Αρειανός. Το αν η ομάδα του θα απεμπλακεί απ’ αυτήν την κατάσταση με τα χρέη της υπό εκκαθάριση Ποδοσφαιρικής Ανώνυμης Εταιρίας.
Η Metrosport ζήτησε τη βοήθεια και τις γνώσεις μίας ομάδας εξειδικευμένων δικηγόρων στο Αθλητικό Δίκαιο. Της νεοσύστατης εταιρίας “Sport on Court”, προεξέχοντος του Αντώνη Βογιατζάκη. Δικηγόρος με εξειδίκευση στο Αθλητικό Δίκαιο (μεταπτυχιακό στο πανεπιστήμιο της Μαδρίτης) και με παραστάσεις στο CAS, ο οποίος μας απάντησε σε καίρια ερωτήματα και παρουσιάζει τη νομική διάσταση του προβλήματος που αντιμετωπίζει η νέα ΠΑΕ Άρης. Αφενός λόγω των χρεών της παλιάς ΠΑΕ σε ποδοσφαιριστές (βλ. Σιστόν, Πορτίγια, Ούμπιντες) και αφετέρου γιατί με τη μεταγραφή του Φιορίν Ντουρμισάι έδειξε να μη συμμορφώνεται στους κανονισμούς της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, με ευθύνη βέβαια και της ΕΠΟ. Οπως εξηγεί, δύο είναι τα βασικά κριτήρια με τα οποία η FIFA προχώρησε στην επιβολή ποινών. Το πρώτο αφορά καθαρά τα αθλητικά κριτήρια (χρώματα, ιστορία, γήπεδο, διεύθυνση κ.α.). Το δεύτερο και βασικό είναι ο βαθμός επιμέλειας του εκάστοτε πιστωτή έναντι των οφειλών προς το πρόσωπό του.
«Αυτά ενδιαφέρουν την Παγκόσμια Ομοσπονδία»
Για την ιστορία, η πρώτη απόφαση της Πειθαρχικής Επιτροπής της FIFA, η οποία καλούσε τη νέα ΠΑΕ Άρης να πληρώσει τις οφειλές που είχε δημιουργήσει η παλιά ως αθλητικός διάδοχος, κοινοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο. Οπότε και επιβλήθηκε το πρώτο μεταγραφικό ban, για να ακολουθήσει το δεύτερο λόγω της μη τήρησης των κανόνων στην περίπτωση της μεταγραφής του Ντουρμισάι, τον περασμένο Δεκέμβριο.
Πώς αποδεικνύεται λοιπόν, βάσει του Πειθαρχικού Δικαίου, ότι προκύπτει αθλητική διαδοχή;
«Στον Πειθαρχικό κώδικα της FIFA, στο άρθρο 15 στην παράγραφο 4, αναφέρονται ξεκάθαρα τα κριτήρια που λαμβάνει η Ομοσπονδία προκειμένου να καθορίσει αν μία ομάδα είναι αθλητικός διάδοχος μιας ΠΑΕ η οποία έχει πτωχεύσει. Τα στοιχεία αυτά δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με τη νομική μορφή την οποία έχει μία ποδοσφαιρική ομάδα. Λέει λοιπόν ξεκάθαρα ότι μία ποδοσφαιρική ομάδα από νομική άποψη είναι μια οντότητα πολύ ευρύτερη από το νομικό πρόσωπο το οποίο τη διοικεί”. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; “Ότι τα νομικά πρόσωπα μπορεί ν’ αλλάζουν, να πτωχεύουν, αλλά η ποδοσφαιρική ομάδα είναι κάτι ευρύτερο. Επομένως, όταν πρόκειται να αποφασίσει η FIFA το αν μια ομάδα είναι ο αθλητικός διάδοχος μίας που έχει πτωχεύσει εξετάζει συγκεκριμένα στοιχεία”. Ποια είναι αυτά; “Τα χρώματα, το γήπεδο, το όνομα, το σήμα, τα γραφεία της, η ιστορία της κι αν την οικειοποιείται το νέο νομικό πρόσωπο, ακόμα και το TMS (Διεθνές σύστημα μεταγραφών), που έχει επίσης ληφθεί κάποιες φορές ως κριτήριο κ.α.”. Όπως εξηγεί ο Αντώνης Βογιατζάκης… “η αλλαγή ΑΦΜ ή οτιδήποτε άλλο έχει να κάνει με τη νομική μορφή, δεν παίζει ρόλο για την FIFA. Ούτε το αν έχει ολοκληρωθεί ή όχι η εκκαθάριση παίζει ρόλο. Υπάρχουν δύο αποφάσεις δημοσιευμένες, μία εξ αυτών της ΤΣΣΚΑ Σόφιας, όπου η διαδικασία εκκαθάρισης ήταν σε εξέλιξη. Αυτό που κοιτάνε είναι η συμμετοχή και η επιμέλεια των πιστωτών. Το αν ολοκληρώθηκε, το αν πέτυχε η εκκαθάριση, δεν την αφορά την FIFA. Την ενδιαφέρουν μόνο τα αθλητικά κριτήρια κι όχι αυτά που έχουν να κάνουν με την νομική μορφή και τα οποία αλλάζουν από χώρα σε χώρα. Επίσης, αν δεν έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση αλλά υπάρχει ένα περιουσιακό στοιχείο τότε παίζει ρόλο για τον δικαστή η αξία του και το απαιτητό ποσό προς άλλους πιστωτές (βλ. Δημόσιο) με τελεσίδικες αποφάσεις έτσι ώστε να διαπιστωθεί αν ο εκάστοτε παίκτης μπορεί να πάρει μέσω αυτού τα χρήματά του».
«Το CAS και το ελβετικό δίκαιο»
Επί της δεύτερης ποινής απαγόρευσης μεταγραφών, λόγω Ντουρμισάι, ο Άρης κινεί τις απαραίτητες διαδικασίες για να εφεσιβάλλει την απόφαση στο CAS και να διεκδικήσει το δίκιο του, αφού ευθύνες βαραίνουν ξεκάθαρα και την ΕΠΟ. Τι μπορεί να αποδείξει; “Στο CAS εφαρμόζεται το ελβετικό Δίκαιο, επομένως είναι πιθανό να βρεθεί κάποια φόρμουλα μέσω αυτού και να έχει ο Άρης ελπίδες να αποδείξει ότι δεν είναι αθλητικός διάδοχος. Οταν δικάζει το CAS τις εφέσεις σε διάφορες αποφάσεις εφαρμόζει τους κανονισμούς της FIFA και συμπληρωματικά για ό,τι δεν προβλέπεται αυτούς του ελβετικού Δικαίου. Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι ότι με βάση τη νομολογία του CAS, την οποία έχει εφαρμόσει και η FIFA, είναι εξίσου σημαντικό το αν ο εκάστοτε πιστωτής (παίκτης, προπονητής, άλλη ομάδα) έχει επιδείξει μία συγκεκριμένη επιμέλεια στο να κινήσει τις διαδικασίες ώστε να λάβει τα χρήματά του. Αυτό για παράδειγμα έγινε δεκτό στις υποθέσεις της Πάρμα, τόσο στα τροφεία που διεκδίκησε ο Παναθηναϊκός για τον Νίνη, όσο και στην υπόθεση με την Tiendas Margos F.C..
Η Πειθαρχική της FIFA ναι μεν έκρινε ότι η νέα Πάρμα αποτελεί διάδοχο της παλιάς, αλλά το γεγονός ότι δεν επιδικάστηκαν τα αντίστοιχα ποσά στους πιστωτές είχε να κάνει με το ότι αυτοί δεν διεκδίκησαν με κανέναν τρόπο τα λεφτά τους κατά την διαδικασία της εκκαθάρισης του παλιού κλαμπ”. Στο εύλογο ερώτημα αν στον Αρη πιθανόν οι πιστωτές διεκδίκησαν τα χρήματά τους κατά τη διαδικασία της εκκαθάρισης, η απάντηση είναι… “δεν μπορούμε να το γνωρίζουν από τη στιγμή που δεν έχει ζητηθεί το σκεπτικό και οι αποφάσεις έχουν τελεσιδικήσει”.
Το μνημόνιο του ελληνικού ποδοσφαίρου
Πολύς λόγος γίνεται για τη στάση της ΕΠΟ στο θέμα, αλλά και της Πολιτείας, με τον Άρη να επισημαίνει ότι έκανε χρήση του εθνικού Δικαίου το οποίο υπερισχύει κάθε διάταξης FIFA, UEFA, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θίγει τις καταστατικές διατάξεις των διεθνών ομοσπονδιών και του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου.
Οι Κιτρινόμαυροι, μετά την συζήτηση που είχαν με τον Υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη, περιμένουν το αποτέλεσμα της συνάντησης που θα έχει η Κυβέρνηση με την FIFA για το μνημόνιο του ελληνικού ποδοσφαίρου και το πώς σε αυτό θα συμπεριληφθεί το πρόβλημα του Άρη. Αυτό που ενδιαφέρει και μεταφέρθηκε στον Υπουργό είναι, ανεξάρτητα από την πρώτη ποινή και τι θα γίνει με αυτή, έχει σημασία κάθε προσφυγή από εδώ και πέρα, που αφορά την παλιά ΠΑΕ, να μην υποχρεώνει τη σημερινή να επωμίζεται το οικονομικό βάρος. Σε ό,τι αφορά το μνημόνιο με την FIFA, ο Αντώνης Βογιατζάκης ξεκαθαρίζει πως ….”άπτεται δύο διαφορετικών θεμάτων. Το ένα είναι το αυτοδιοίκητο του ποδοσφαίρου. Η FIFA έχει την τάση να συνδιαλέγεται με τα μέλη της, την Ομοσπονδία της κάθε χώρας, γιατί έτσι προστατεύει το αυτοδιοίκητο που είναι και μία από τις σπουδαιότερες ρήτρες του καταστατικού της. Στην Ελλάδα, από τον Νόμο Κοντονή ουσιαστικά και μετά το αυτοδιοίκητο έχει περιοριστεί, γιατί πλέον το καταστατικό της ΕΠΟ λέει ότι πρέπει να υπακούει στους Εθνικούς κανονισμούς και στο Σύνταγμα. Αυτός είναι και ο λόγος που αρκετοί κανονισμοί της ΕΠΟ παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με το διεθνές Δίκαιο, γιατί ουσιαστικά ενσωματώνουν διατάξεις του ελληνικού Δικαίου. Η FIFA τώρα λέει ότι κατά την εκδίκαση υποθέσεων της εφαρμόζει τις διατάξεις του πειθαρχικού Δικαίου. Δεν λαμβάνει υπόψιν της το εθνικό Δίκαιο γιατί αν το εφάρμοζε σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση για κάθε χώρα θα επικρατούσε ένα χάος. Δεν θα ήταν ίδιες οι ποινές για όλους στις παραβάσεις”.
Οι ευθύνες της ΕΠΟ
Σε ότι την δεύτερη ποινή που επιβλήθηκε στον Αρη, για τη μη τήρηση των κανόνων της FIFA στη μεταγραφή Ντουρμισάι, ευθύνες έχει και η Ελληνική Ομοσπονδία που εξέδωσε -σε δεύτερο χρόνο- το δελτίο του ποδοσφαιριστή. Γι’ αυτό εξάλλου τιμωρήθηκε ταυτόχρονα με τον Αρη. “Η FIFA δεν εγκαλεί τον Αρη επειδή χρωστάει, αυτή η απόφαση είναι τελεσίδικη. Τον εγκαλεί για μη συμμόρφωση, γι’ αυτό κλήθηκε και η ΕΠΟ. Να σημειωθεί εδώ βέβαια ότι το δελτίο του Ντουρμισάι πρωτόδικα ανακλήθηκε και μετά επικυρώθηκε από την Επιτροπή Εφέσεων. Εκεί η ΕΠΟ δεν έχει την διακριτική ευχέρεια να εκδώσει ή να μην εκδώσει δελτίο, αφού η Επιτροπή έδωσε το “ΟΚ”. Τώρα που η υπόθεση θα πάει στο CAS θα συζητήσει για ποιον λόγο δεν συμμορφώθηκε στους κανόνες της. Σύμφωνα με απόφαση η Επιτροπή Εφέσεων δεσμεύεται από το ελληνικό Δίκαιο και εφάρμοσε αυτό. Ξεκάθαρα. Στο σκεπτικό της για το δελτίο του Ντουρμισάι μιλάει για τον Ελληνικό Νόμο, ο οποίος για τις ΠΑΕ που δημιουργήθηκαν από 2016 και νωρίτερα δεν αναγνωρίζει οφειλές προς τους παλιούς παίκτες. Εκεί βασίστηκε και ανέτρεψε την πρωτόδικη και έβγαλε το δελτίο. Γι αυτό υπάρχει κι αυτή η ανισορροπία στο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΠΟ το οποίο δεν είναι 100% συμβατό με τους κανονισμούς της FIFA και επιφέρει αυτά τα αποτελέσματα. Εκεί είναι το πρόβλημα, πέρα από το αν κρίνει κάποιος για το αν ο Αρης ή η ΕΠΟ κρίνονται αμελείς”.
Μπορεί να βρεθεί λύση;
Στην ερώτηση αν το πρόβλημα λύνεται και με ποιον τρόπο θα μπορεί να βρεθεί μια κατάλληλη φόρμουλα, ο δικηγόρος Αθλητικού Δικαίου, με παραστάσεις στο CAS, απαντάει: “Έχει να κάνει με το τι θα πει η Ελληνική Ομοσπονδία, ο Άρης και με όλες εκείνες τις διεργασίες που απαιτούνται να γίνουν. Η περίπτωση του Σιστόν και των υπολοίπων παικτών (βλ. Ούμπιντες, Πορτίγια) έχουν τελεσιδικήσει και εκτός απροόπτου θα χρειαστεί να διακανονιστεί το χρέος. Όταν ο Αρης θα πάει στο CAS και συζητήσει την άλλη υπόθεση, ακόμα κι αν επιχειρήσει να αμφισβητήσει τα πραγματικά περιστατικά τα οποία οδηγήσανε στην έκδοση της πρώτης απόφασης, το δικαστήριο θα πει ότι μιλάμε για μια υπόθεση που έχει δεδικασμένο. Άρα ξεκινάμε από μία βάση, ότι ο Άρης – σύμφωνα με την FIFA - χρωστάει σε αυτούς τους παίκτες και μετά συζητάμε στο γιατί δεν συμμορφώθηκε στην απόφαση της. Στην υπόθεση του Ίμπε δε, θα κριθεί η διαφορά μόνο με τον συγκεκριμένο παίκτη, όχι με τους υπόλοιπους. Αν τώρα ο Αρης δικαιωθεί σε αυτήν την περίπτωση, τότε μπορεί να την χρησιμοποιήσει ως πρόκριμα και αποδεικτικό στοιχείο για τις υπόλοιπες που ενδεχομένως να προκύψουν, όχι για τις προηγούμενες”.
*Ο Αντώνης Βογιατζάκης είναι δικηγόρος με εξειδίκευση στο Αθλητικό Δίκαιο, με μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης και με παραστάσεις στο CAS. Τη νεοσύστατη δικηγορική εταιρία “Sport on Court” δημιούργησαν και συμμετέχουν επίσης, η Σοφία Σπανίδου, δικηγόρος με εξειδίκευση στο Αθλητικό Δίκαιο και σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Νότινγχαμ και ο Πασχάλης Παπαδόπουλος, δικηγόρος Αθλητικού Μάνατζμεντ και Μάρκετινγκ.