Γράφει ο Γιάννης Πάγκος
Η Μάργκαρετ διετέλεσε πρωθυπουργός της Μ. Bρετανίας από το 1979 μέχρι το 1990. Ήταν η πρώτη γυναίκα που βρέθηκε στον πρωθυπουργικό θώκο έχοντας αναλάβει τα ηνία των Συντηρητικών το 1975. Εδώ και χρόνια όποτε υπάρχει πρόβλημα με το ποδόσφαιρο (καλή ώρα με το ελληνικό) αρκετοί ανατρέχουν στα δικά της χρόνια.
Με… “όπλο” το αφαιρετικό “να αποκλειστούμε από την Ευρώπη” βρίσκουν… “λύση” στο πρόβλημα νομίζοντας ότι έτσι φτιάχνει. Νομίζοντας ότι (τότε) στην Αγγλία, επί Θάτσερ, έγινε μόνο αυτό. Αποκλείστηκαν οι αγγλικές ομάδες από την Ευρώπη και όταν επέστρεψαν όλα είχαν αλλάξει. Εχει αλήθεια αυτό αλλά έχει και μύθο…
Κόντρα στο ποδόσφαιρο
Η Θάτσερ θεωρούσε ότι το ποδόσφαιρο ήταν ένα άθλημα για πολίτες «κατώτερης κατηγορίας». Η πολιτική της Θάτσερ έχει χαρακτηριστεί ως αντιλαϊκή αρκετές φορές. Η διαμάχη της με τα εργατικά συνδικάτα ήταν μόνιμη. Η διαμάχη της με την εργατική τάξη είχε αντίκτυπο και στο ποδόσφαιρο καθώς πίστευε ότι οι χούλιγκανς προερχόταν από αυτή. Ετσι, της ήτανε πιο εύκολο να προτείνει μέτρα τρελά όπως… και την κατασκευή ηλεκτροφόρων φρακτών στα γήπεδα!
Χέιζελ και Χίλσμπορο
Η τραγωδία στο Χέιζελ στις 29 Μαϊου 1985, μία ώρα πριν την έναρξη του τελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ανάμεσα στη Λίβερπουλ και την Γιουβέντους, ήταν η αιτία και η αφορμή. Οι αγγλικές ομάδες έμειναν εκτός ευρωπαϊκών διοργανώσεων και στην Αγγλία άρχισε να γίνεται μια μεγάλη συζήτηση για την εξάλειψη του χουλιγκανισμού. Κι όταν το 1989 ακολούθησε νέα τραγωδία στο "Χίλσμπορο" αυτή τη φορά στον ημιτελικό του Κυπέλλου Αγγλίας ανάμεσα στη Λίβερπουλ και την Νότιγχαμ Φόρεστ ήταν για όλους εύκολο -ειδικά για την αστυνομία- να ρίξει τις ευθύνες στους χούλιγκανς και στους “κακούς οπαδούς” με μερίδα του Τύπου να (περί)γράφει… “όργια” για συμπεριφορές με αντίκτυπο στην κοινή γνώμη.
Η “συγνώμη” της “SUN”
Βέβαια, στο Χίλσμπορο δεν ήταν αυτή η αλήθεια. Το 2012 η κυβέρνηση έλαβε το πόρισμα της ανεξάρτητης επιτροπής που είχε αναλάβει να ερευνήσει τα απόρρητα έγγραφα (40.000 σελίδες), τα οποία έκρυβαν οι πρωταγωνιστές της υπόθεσης, για δεκαετίες. Σε αυτό γινόταν ξεκάθαρο πως ουδείς είχε κάνει χρήση βίας ή είχε προβεί σε παραβατική συμπεριφορά που προκάλεσε ή έπαιξε τον όποιο ρόλο στο δυστύχημα. Φάνηκε ότι την πλήρη ευθύνη την είχε η αστυνομία. Η εφημερίδα “SUN” βγήκε τότε με τίτλο στο πρωτοσέλιδο “Η πραγματική αλήθεια” απαντώντας στον… εαυτό της και στο πρωτοσέλιδο του 1989 που έγραφε “Η αλήθεια”, μόνο που εκείνη δεν ήταν η πραγματικότητα.
“Θα διαβούμε ξανά τη θάλασσα…”
Μετά το Χέιζελ η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε πει μεταξύ άλλων τα εξής: “Δεν υπάρχουν λέξεις, δεν υπάρχουν δικαιολογίες. Το φταίξιμο είναι αποκλειστικά της Αγγλίας. Πρέπει να πατάξουμε τον χουλιγκανισμό και θα διαβούμε ξανά τη θάλασσα για να παίξουμε σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις, μόνο αν και όταν τελειώσουμε με αυτό το πρόβλημα”.
Σε ανάλογο ύφος και ο τότε Γραμματέας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Αγγλίας, Τεντ Κρόκερ. “Τώρα ήλθε η ώρα για το αγγλικό ποδόσφαιρο να νοικοκυρέψει το σπίτι του”. Μόνο που στην πραγματικότητα, τούτο το νοικοκυριό δεν προήλθε από τον αποκλεισμό των αγγλικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Για να θαυμάζουμε εδώ και χρόνια την Premier League έγιναν κι άλλα πράγματα.
Ο ρόλος του λόρδου Τέιλορ
Ο Λόρδος Τέιλορ, δικαστής τότε και υπουργός Δικαιοσύνης αργότερα εκπόνησε ένα σχέδιο και μια σειρά από 76 μέτρα για να φτιάξει το ποδόσφαιρο. Σχεδόν όλα εφαρμόστηκαν μετά την παραίτηση της Θάτσερ, τον Νοέμβριο του 1990. Διαβάζοντας μερικά από αυτά, εύκολα κάνει κάποιος τις συγκρίσεις με το ελληνικό ποδόσφαιρο και την εφαρμογή που μπορούν να έχουν εδώ. Κι ας έχουν περάσει χρόνια από τότε. Η τελική έκθεση του Τέιλορ παραδόθηκε τον Γενάρη του 1990. Αρκετά από αυτά που αναφέρει -κι ας μην άρεσαν όλα στη Θάτσερ- είναι επίκαιρα.
Νέο νομοθετικό πλαίσιο
Η Θάτσερ είχε κάνει λόγο για… “ηλεκτροφόρα σύρματα”, ο Τέιλορ όμως είπε ότι θα πρέπει να φτιάξουν τα γήπεδα. Να μπούνε καθίσματα σε όλες τις εξέδρες. Να βγούνε τα κάγκελα, να μετατραπούν όλες οι εξέδρες σε θέσεις καθήμενων, με χρήματα της πολιτείας. Χωρίς απαγόρευση μετακινήσεων και με σωστή αστυνόμευση.
Απέρριψε την ιδέα της Θάτσερ να έχει κάθε οπαδός, ταυτότητα και άρα να ποινικοποιηθεί η ιδιότητα του φιλάθλου. Της είπε και ότι“αν φέρεσαι στους οπαδούς σαν ζώα, τότε κι αυτοί θα φερθούν αναλόγως”.
Προέκυψε νέο νομοθετικό πλαίσιο, για την αντιμετώπιση κρουσμάτων βίας, ρατσιστικών συνθημάτων, ρίψεις φωτοβολίδων και γενικά ανάρμοστης συμπεριφοράς.
Μπήκε ο Μέρντοχ και η τηλεόραση
Και στα χρόνια που η Αγγλία κορυφώνει τις συζητήσεις της για να φτιάξει το ποδόσφαιρο εμφανίζεται (1992) ο Ρούπερτ Μέρντοχ, ο Aυστραλός δισεκατομμυριούχος, ιδιοκτήτης media, σε όλον τον πλανήτη. Ενημερώνει πως ενδιαφέρεται να κάνει το αγγλικό Πρωτάθλημα το βασικό προϊόν των καναλιών του. Δίνει χρήματα που δεν τα έπαιρνε τότε το αγγλικό ποδόσφαιρο. Με μια προϋπόθεση. Να φτιάξει το προϊόν, να μην υποβαθμίζει την αξία του.
Οι υποχρεώσεις των συλλόγων
Οι σύλλογοι άρχισαν να έχουν υποχρεώσεις. Τουρνικέ. Έλεγχος του αριθμού των θεατών που θα μπαίνουν στο γήπεδο. Το κλειστό κύκλωμα με τις κάμερες πρέπει να είναι εγκατεστημένο σε όλα τα γήπεδα, ώστε να γίνεται εφικτή η παρακολούθηση της προσέλευσης κοινού και κατά τη διάρκεια του αγώνα. Στα εισιτήρια πρέπει να υπάρχουν σαφείς, απλές και κατανοητές πληροφορίες για το πού πρέπει να πάει ο κάθε θεατής. Όλα αυτά ήταν μέσα στα προτεινόμενα μέτρα του Τέιλορ. Και η Αστυνομία… Ο αρχηγός της αστυνομικής δύναμης κάθε περιοχής -στην οποία υπάρχει στάδιο- θα πρέπει να ορίζει έναν επικεφαλής που να συνεργάζεται με τη διοίκηση κάθε ποδοσφαιρικού συλλόγου για την ασφάλεια και τον έλεγχο του πλήθους.
Η αστυνομία θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι η πυροσβεστική και τα ασθενοφόρα θα έχουν τις πλήρεις λεπτομέρειες, για τη διεξαγωγή του όποιου αγώνα -γήπεδο, ώρα έναρξης, αναμενόμενο αριθμό θεατών, πιθανές εισόδους και εξόδους και αναμενόμενες ή δυνητικές δυσκολίες, σχετικά με τον έλεγχο ή την μετακίνηση του πλήθους. Και άλλα… Λογικά. Αναμενόμενα.
Η κυβέρνηση Μέιτζορ
Το 1994, η κυβέρνηση Τζον Μέιτζορ έβαλε στον προϋπολογισμό κονδύλι για να φτιάξουν τα γήπεδα. Αρχισαν στις εξέδρες να εμφανίζονται οι οικογένειες. Δεν έγιναν όλα από τη μια στιγμή στην άλλη αλλά η Αγγλία όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με το πρόβλημα έβγαλε προς τα έξω συνεργασία φορέων. Η αξία του πρόϊόντος αυξάνεται διαρκώς και η Premier League είναι το ακριβότερο Πρωτάθλημα στον πλανήτη. Με εικόνες, συμπεριφορές που τις ζηλεύεις. Τίποτε όμως από αυτά δεν έγινε τυχαία. Κάθισαν στο τραπέζι και συζήτησαν. Με ειλικρινή διάθεση να φτιάξουν το πρόβλημα.