Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στη Βρετανία και στην έγκυρη ιστοσελίδα offthepitch.com ο δόκτωρ αθλητικού δικαίου Γρηγόρης Ιωαννίδης και οι συνάδελφοί του Ρομπ Γουίλσον και Νταν Πλάμλεϊ αναφέρονται σε ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου που έχει να κάνει με τη στρατηγική που αναμένεται να ακολουθήσει η UEFA στην «μετά Financial Fair Play εποχή».
Μεταξύ άλλων στο άρθρο αναφέρεται:
«Οι κανονισμοί της UEFA για το Financial Fair Play (FFP) συνοδεύτηκαν στο παρελθόν από ένταση και διαμάχες. Από την εφαρμογή του το 2011, το FFP δέχτηκε κριτική από διάφορες κατευθύνσεις για τη νομιμότητα των κανονισμών, τον αντίκτυπο στο παιχνίδι, τους μισθούς των παικτών και το γεγονός ότι το FFP εμποδίζει την ποδοσφαιρική βιομηχανία (και τους συλλόγους) να επωφεληθούν από σημαντικές ενέσεις εξωτερικής χρηματοδότησης.
Κατά κάποιο τρόπο, το FFP έχει χρησιμεύσει μόνο για να διατηρήσει (και να ενισχύσει) το status quo οδηγώντας στο στραγγαλισμό των λεγόμενων «μεγάλων» ομάδων στον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Αλλά ας μην παραπλανηθούμε όταν εξετάζουμε τη λογική του FFP. Η δηλωμένη πρόθεση ήταν πάντα να παρέχει οικονομική σταθερότητα, περιορίζοντας την αφερεγγυότητα και αναγκάζοντας τους συλλόγους να ξοδεύουν μόνο από αυτά που κερδίζουν.
Για πολλούς, αυτή ήταν μια καλή εξίσωση για εξισορρόπηση. Ίσως όμως, ήταν οι ακούσιες συνέπειες του FFP που προκαλούν ανησυχία στους οπαδούς και (ορισμένους) αξιωματούχους των ομάδων».
Η UEFA σκέπεται να σπάσει τους κανόνες του FFP που θεωρούνται άσκοποι λόγω COVID
Συνεχίζει:
«Γιατί να αλλάξουν τώρα οι κανονισμοί στο FFP; Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο covid-19 εξέθεσε την εύθραυστη κατάσταση των οικονομικών των ποδοσφαιρικών κλαμπ. Καθώς οι περισσότεροι σύλλογοι στην Ευρώπη έπαιξαν σε κεκλεισμένων των θυρών για το μεγαλύτερο μέρος των 12 μηνών, τα έσοδα από τα εισιτήρια έχουν... αποδεκατιστεί. Τα προβλήματα με τις συμφωνίες μετάδοσης, τις εκπτώσεις και τις αναβαλλόμενες πληρωμές, αλλά και τον περιορισμό των εμπορικών συμφωνιών, έχουν ασκήσει πίεση στη ροή των εσόδων.
Ωστόσο, οι ομάδες αναμένεται να διατηρήσουν το υψηλό λειτουργικό κόστος του ποδοσφαίρου και των πληρωμών των αθλητών κι αυτό «παραμορφώνει» την εξίσωση του FFP ακόμη περισσότερο. Οι σύλλογοι προσπαθούν να εξισορροπήσουν το κόστος με το ανύπαρκτο εισόδημα. Με απλά λόγια, πολλοί θα αποτύχουν στους ισχύοντες κανονισμούς του FFP της UEFA τα επόμενα χρόνια εάν αυτοί παραμείνουν ως έχουν. Ευρύτερα, σε αυτό υπήρξε κάποια αποδοχή από την ίδια την UEFA καθώς το ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό τοπίο έχει εξελιχθεί από το 2011 και οι κανονισμοί φαίνονται όλο και πιο ξεπερασμένοι».
Tο salary cup δημιουργεί παρόμοια προβλήματα
Το άρθρο συνεχίζει και για τους κανονισμούς του salary cup:
«Η υπόθεση μεταξύ της UEFA και της Μάντσεστερ Σίτι ανέδειξε και τη νομική πλευρά του FFP. Πράγματι, σε ένα πρόσφατο άρθρο στο Off The Pitch αναφέρθηκε ότι ο δικαστής της Σλοβενίας, Πέτρα Στανόνικ Μπόσνιακ, ο οποίος ήταν στην αποτυχημένη υπόθεση της UEFA εναντίον της Μάντσεστερ Σίτι για παραβιάσεις του FFP πέρυσι, δήλωσε ότι τα οικονομικά του ποδοσφαίρου και οι τίτλοι ιδιοκτησίας των ομάδων είχαν γίνει πολύ πιο περίπλοκες από ό,τι όταν οι κανόνες FFP σχεδιάστηκαν πριν από μια δεκαετία.
Είπε ότι το «κύριο μειονέκτημα» της UEFA ήταν ότι δεν είχε «τις ερευνητικές δυνάμεις όπως τα κρατικά όργανα» και ότι «οι δομές των συλλόγων έχουν γίνει όλο και πιο περίπλοκες, με θυγατρικές και εταιρείες χαρτοφυλακίου με έδρα σε διαφορετικές περιοχές, όχι μόνο στην Ευρώπη».
Ποιο είναι το επόμενο?
Φυσικά, οι κανονισμοί πρέπει να εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου, αλλά η επόμενη κίνηση είναι κρίσιμη που θα διαμορφώσει το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο τοπίο για τα επόμενα χρόνια. Η UEFA θα μπορούσε να επιλέξει να δυναμώσει περαιτέρω τους περιορισμούς ή να τους διευρύνει, εάν το FFP καταργηθεί πλήρως και δεν αντικατασταθεί.
Η μέση λύση θα ήταν μια προσωρινή κατάργηση του FFP να επικεντρωθεί στην επιβίωση των συλλόγων βραχυπρόθεσμα, με την άποψη να ληφθεί υπόψη η αλλαγή των κανονισμών για την προώθηση μεγαλύτερης οικονομικής βιωσιμότητας στο μέλλον.
Ανώτατο όριο μισθών
Για άλλη μια φορά γίνεται λόγος για salary cap ή για πρόταση για περιορισμό των δαπανών μεταγραφών με βάση τους προϋπολογισμούς. Είναι μια προσέγγιση που χρησιμοποιείται σήμερα από τη La Liga. Τα οικονομικά των ισπανικών συλλόγων εξετάζονται από αναλυτές που στη συνέχεια καθορίζουν ένα όριο κόστους ομάδας.
Αυτά τα χρήματα μπορούν στη συνέχεια να χωριστούν μεταξύ των δαπανών για μεταγραφές και των μισθών, ωστόσο ο σύλλογος αποφασίζει καθώς η La Liga δεν χρησιμοποιεί όριο μισθού. Οι κανόνες εξελίσσονται πάντα σύμφωνα με τις αλλαγές στη λειτουργία των συλλόγων.
Η διαφάνεια και η από κοινού δημιουργία οποιωνδήποτε νέων κανόνων μεταξύ της UEFA και των συλλόγων είναι φυσικά ζωτικής σημασίας, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα ανώτατα όρια μισθών και τα ανώτατα όρια μεταγραφών θα ωφελήσουν ακόμα τους μεγαλύτερους συλλόγους.
Στην Ισπανία, για παράδειγμα, το όριο κόστους της Μπαρτσελόνα και της Ρεάλ Μαδρίτης είναι σχεδόν διπλάσιο από το επόμενο μεγαλύτερο όριο για την Ατλέτικο Μαδρίτης και την αναλογία μεταξύ του μεγαλύτερου ορίου το 19/20 (FC Barcelona στα 656,4 εκατ. Ευρώ) και του χαμηλότερου (η RCD Mallorca στα 33,5 εκατ. Ευρώ) εξακολουθεί να είναι 19,58:1.
Δεν υπάρχει έλεγχος σε κάθε πρωτάθλημα
Το salary cap δημιουργεί παρόμοια προβλήματα. Πρέπει να οριστεί σε ποσοστό κύκλου εργασιών βάσει εσόδων; Ή πρέπει να είναι ένα σκληρό και σταθερό «όριο» που ισοδυναμεί με ένα συγκεκριμένο αριθμό ανά κλαμπ; Το πρώτο εξακολουθεί να ωφελεί τους μεγαλύτερους συλλόγους και το δεύτερο μπορεί να αναγκάσει ορισμένους από τους μικρότερους συλλόγους του πρωταθλήματος να υπερβούν οικονομικά τα όρια, πράγμα που θα μπορούσε πραγματικά να βλάψει την οικονομική βιωσιμότητα μακροπρόθεσμα.
Το «όριο» αυτό είναι η καλύτερη επιλογή και των δύο. Τα ανώτατα όρια μισθών μπορούν να λειτουργήσουν, όπως αποδεικνύεται στα αμερικανικά ομαδικά αθλήματα, αλλά υπάρχουν και άλλοι διαρθρωτικοί παράγοντες σε αυτά τα αθλήματα που συμβάλλουν στην προώθηση του ανταγωνισμού, όπως ίση κατανομή εσόδων, κλειστά πρωταθλήματα (χωρίς οικονομικό κίνδυνο υποβιβασμού) και τα draft.
Ίσως ένας καλύτερος τρόπος θα μπορούσε να είναι μέσω στόχων μείωσης του κόστους - με κίνητρα στην αναδιανομή τηλεοπτικών δικαιωμάτων - για τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας και την προώθηση του ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα. Ίσως στα κλαμπ θα μπορούσαν να δοθούν περισσότερα χρηματικά μπόνους εάν παρουσιάζουν βελτιωμένη οικονομική απόδοση στις μεταδόσεις των αγώνων τους.
Αυτό θα ωφελούσε αυτούς τους συλλόγους που είναι πιο συνετοί με τα οικονομικά τους, αλλά δεν θα σταματούσε άλλους συλλόγους να επενδύουν μέσω των μοντέλων ιδιοκτησίας τους σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν και να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ των κορυφαίων συλλόγων και των υπόλοιπων.
Τι γίνεται με UEFA και ECA
«Η σύγκρουση μεταξύ της UEFA και των λεγόμενων μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή της συζήτησης. Φαίνεται ότι μια τέτοια σύγκρουση φτάνει στο αποκορύφωμά της καθώς η UEFA σε περίπτωση κατάργησης των κανονισμών του FFP θα βρεθεί χαμένη με βάση τον αρχικό στόχο της για διαφανή οικονομική διαχείριση και κάθαρση μεταξύ των συλλόγων.
Επιπλέον, οι συζητήσεις για τη δημιουργία μιας κοινής επιχείρησης μεταξύ της UEFA και του ECA (Ενωση συλλόγων) σχετικά με τα δικαιώματα χορηγίας και τα τηλεοπτικα δικαιώματα, φαίνεται να είναι ένας συμβιβασμός που προτείνεται από την UEFA, αν και μια στενότερη ανάλυση μπορεί να υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια αναγκαία συνθηκολόγηση.
Εκτός από αυτήν την εξέλιξη, είναι πιθανές περαιτέρω αλλαγές στην άσκηση εξουσίας και τον έλεγχο, όπου η ECA θα έχει λόγο στις εμπορικές συμβάσεις και θα έχει και ένα αίτημα για τη δημιουργία περισσότερων αγώνων μεταξύ των συλλόγων. Κάτι που δείχνει μια μεταβολή της εξουσίας προς τους λεγόμενους μεγάλους ευρωπαϊκούς συλλόγους.
Άλλες αλλαγές μπορεί να περιλαμβάνουν την ικανότητα των συλλόγων να προσφέρουν στους χορηγούς τους πιο εξέχουσες θέσεις στα στάδια, την ανάπτυξη υπηρεσιών διαδικτυακής ροής, τις επαναλήψεις αγώνων που θα μεταδοθούν αμέσως μετά το τέλος ενός ζωντανού παιχνιδιού και πιθανώς, την εισαγωγή ιδιωτικών εταιρειών στην ανάπτυξη και την επένδυση στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Συμπερασματικά, υποστηρίζεται ότι όλες αυτές οι εξελίξεις θα επηρέαζαν σημαντικά τα οικονομικά του ποδοσφαίρου και την αυτορρύθμιση στο ευρύτερο πεδίο της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής βιομηχανίας.
Εάν η UEFA παραδώσει περισσότερη εξουσία στους ευρωπαϊκούς συλλόγους, αυτό θα προκαλέσει μόνο την αύξηση του οικονομικού χάσματος μεταξύ των συλλόγων γενικά. Η μετατροπή του Champions League σε ένα ελβετικού τύπου πρωτάθλημα είναι επίσης προ των πυλών. Στην πραγματικότητα, αυτό θα είναι ένα ευρωπαϊκό σούπερ πρωτάθλημα που εκτός από το όνομα θα υποδηλώνει ότι η UEFA μπορεί να έχει ήδη παραχωρήσει κάποιο έδαφος εδώ στους μεγαλύτερους συλλόγους για να διατηρήσει την εμπορική δύναμη του Champions League.
Ό, τι κι αν συμβεί στη συνέχεια, ένα πράγμα είναι σίγουρο: Τα επόμενα βήματα που λαμβάνει η UEFA με το FFP και τα ευρύτερα θέματα διακυβέρνησης θα διαμορφώσουν το τοπίο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και θα διατηρήσει υπεραπασχολημένους τους αθλητικούς δικηγόρους και τους αναλυτές οικονομικών ποδοσφαίρου για τα επόμενα χρόνια.