Πρόκειται για ένα από τα πιο «μαρτυρικά» χωριά στην Ελλάδα. Το Μεσόβουνο Κοζάνης δύο φορές στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, υπέστη μαζικά αντίποινα, με αποτέλεσμα να «ξεκληριστεί» από τη ναζιστική θηριωδία. Η πρώτη φορά, ήταν την 23η Οκτωβρίου 1941, όταν εκτελέστηκαν 142 Μεσοβουνιώτες.
Η δεύτερη μετά από σχεδόν δυόμισι χρόνια… Στις 24 Απριλίου 1944, Γερμανοί, Τουρκμένιοι εθελοντές και Έλληνες δωσίλογοι συνεργάτες τους έκαναν επιδρομή στο χωριό, στο πλαίσιο της επιχείρησης Μαγιάτικη Καταιγίδα (Maigewitter) και εκτέλεσαν 150 ανθρώπους… Τα γυναικόπαιδα κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.