Οποιος παρακολουθεί προσεκτικά τις αναλύσεις και τις δηλώσεις επιστημόνων και πολιτικών σε όλο τον πλανήτη το τελευταίο διάστημα, καταλαβαίνει ότι η πανδημία του κορωνοϊού πηγαίνει προς το τέλος, ότι σύντομα θα είναι εφικτό να αρθούν τα σκληρά περιοριστικά μέτρα και από το καλοκαίρι να ξαναζούμε σε κανονικές συνθήκες, όπως ζούσαμε μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, αρχές Μαρτίου του 2020.
Η πανδημία του κορωνοϊού θα ξεχαστεί, διότι θα θέλουμε να την ξεχάσουμε. Θα θέλουμε να βγάλουμε από την σκέψη μας όλες τις δυσάρεστες στιγμές, το φόβο, την ανασφάλεια που βιώσαμε, τον πόνο που νιώσαμε.
Δεν θα μπορέσουμε, όμως, να αποφύγουμε τις συνέπειες, τα ίχνη που θα αφήσει στις ζωές μας. Οπως κάθε πανδημία στο παρελθόν, έτσι κι αυτή του κορωνοϊού θα επηρεάζει για πολύ καιρό μετά την ανακοίνωση του τέλους της από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τις πολιτικές ισορροπίες, την οικονομία, την ανθρωπογεωγραφία κάθε χώρας από την οποία πέρασε με ορμή, με επιθετικότητα.
Τι θα μας κληροδοτήσει, άραγε, αυτή η πανδημία; Θα επενδύσουμε στα συστήματα δημόσιας υγείας, καθώς και στην έρευνα, ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για την επόμενη αντίστοιχη περιπέτεια; Θα ωριμάσουμε ως πολίτες και ως κοινωνίες; Ή θα συμβεί ακριβώς το αντίθετο; Θα διευρυνθούν, δηλαδή, οι ανισότητες στον κόσμο, θα περιθωριοποιηθούν οι ευπαθείς ομάδες, θα σκληρύνουμε, θα γιγαντωθεί ο ατομικισμός μας;
Για την Ελλάδα, η μεγάλη ατυχία ήταν ότι μετά την πρωτοφανή καταστροφή της περιόδου 2009-2019 ακολούθησε η πανδημία του κορωνοϊού, η οποία έχει ήδη οδηγήσει σε τεράστια ύφεση και αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Η υγειονομική κρίση έχει προκαλέσει βαριές επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα και στην απασχόληση και θα επηρεάσει σημαντικά τις οικονομικές προοπτικές μεσοπρόθεσμα.
Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο για τέτοιας έκτασης ύφεση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το χειρότερο είναι ότι διεθνείς έρευνες δείχνουν ότι η απλή άρση των υφιστάμενων υγειονομικών περιορισμών αποτελεί την αναγκαία, αλλά όχι την ικανή συνθήκη για την επανάκαμψη των οικονομιών στα επίπεδα του 2019. Έχει εκτιμηθεί ότι μια καθυστέρηση τριών μηνών στην εξουδετέρωση του ιού συνεπάγεται μια εξάμηνη καθυστέρηση στην επαναφορά του ΑΕΠ στα προ κρίσης επίπεδα.
Η επόμενη, μετά τη λήξη της πανδημίας, ημέρα δεν θα είναι... πανηγυρική. Δεν θα μοιάζει με λουλούδι αλλά θα φέρνει, μάλλον, προς την... κόλαση.
Όλες οι μέχρι στιγμής μελέτες συγκλίνουν στην άποψη ότι η απόσυρση των μέτρων στήριξης θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα δεύτερο ισχυρό σοκ στις οικονομίες ανάλογο εκείνου της πανδημίας.
Για τον λόγο αυτό συνιστούν, αφενός, τον συντονισμό των νομισματικών και δημοσιονομικών πολιτικών και αφετέρου την προσαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής στην αντιμετώπιση του δεύτερου κύματος χρεών που θα ακολουθήσει, όχι αμέσως μετά την πανδημία αλλά, με χρονική υστέρηση περί τα δύο έτη.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε τουλάχιστον στην Ευρωζώνη γίνεται έντονη προσπάθεια να προσαρμοσθεί το πτωχευτικό δίκαιο σε συνθήκες που να μπορούν να αντιμετωπίσουν τα νέα δεδομένα (εξού και η πρόσφατη προαγγελία ημι-αναστολής της Οδηγίας BRRD) και ειδικά την κατακόρυφη αύξηση του ιδιωτικού κυρίως χρέους, έτσι ώστε να αποφύγει ένα δεύτερο σοκ το τραπεζικό σύστημα.