ΕΝΦΙΑ: Τι πρέπει να προσέξετε πριν πληρώσετε την 1η δόση

Δυο ημέρες προθεσμία, έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων για ελέγξουν τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους στο Ε9 προκειμένου να βεβαιωθούν ότι θα πληρώσουν το σωστό ΕΝ.Φ.Ι.Α. Δηλαδή, το φορο που τους αναλογεί βάσει των όσων έχουν καταχωρήσει στο έντυπο Ε9.

Με τον χρόνο πληρωμής της πρώτης δόσης του να λήγει στις 31 Μαΐου 2023 η εφορία δίνει τη δυνατότητα σε όσους φορολογούμενους διαπίστωσαν στο εκκαθαριστικό τους λάθη στα στοιχεία των ακινήτων ή δεν έχει υπολογιστεί η έκπτωση που δικαιούνται να υποβάλουν εμπρόθεσμα αρχική ή τροποποιητική δήλωση Ε9 έως τις 30 Ιουνίου 2023 «ξεφουσκώνοντας» το ραβασάκι του φόρου ακινήτων.

Μπορούν δε να υποβάλουν εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις, χωρίς την επιβάρυνση με το αυτοτελές πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής των 100 ευρώ. Αυτή η ευνοϊκή ρύθμιση ισχύει τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθεί η ένταξη των περιοχών των ακινήτων τους στο Κτηματολόγιο. Η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει σε νέα εκκαθάριση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. για όσους διορθώσουν την περιουσιακή τους εικόνα. Ανάλογα με το είδος των λαθών και παραλείψεων στα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων η μείωση του φόρου μπορεί να κυμανθεί από 20% έως 90%.
Τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι φορολογούμενοι στο Ε9 που τους στοιχίζουν, συνήθως σε φόρο, είναι τα εξής:

1. Δήλωση της επιφάνειας, της ηλικίας του ακινήτου και του ορόφου. Στην περίπτωση της επιφάνειας πρέπει να αναγράφεται η καθαρή επιφάνεια των κύριων χώρων και οι βοηθητικοί χώροι σε ξεχωριστό σημείο. Όταν οι βοηθητικοί χώροι αθροίζονται και δηλώνονται μαζί τότε προκύπτει μεγαλύτερος φόρος από αυτόν που πραγματικά αναλογεί. Σε αυτήν την περίπτωση χρεώνεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Ένα πολύ συνηθισμένο λάθος είναι να δηλώνεται ως κύριος χώρος η υπόγεια επιφάνεια ακινήτου ή το πατάρι που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα με τον κύριο χώρο καταστήματος.

Στην περίπτωση της ηλικίας του ακινήτου πρέπει να αναγραφεί το έτος έκδοσης της οικοδομικής αδείας του και όχι το έτος αποπεράτωσής του. Στην περίπτωση των ορόφων πολύ συχνά είναι τα λάθη που αφορούν τον τρόπο δήλωσης των μεζονετών. Η φορολογική νομοθεσία ορίζει ότι στην περίπτωση δήλωσης των μεζονετών ως όροφος θα πρέπει να δηλωθεί ο υψηλότερος όροφος της μεζονέτας. Για παράδειγμα, αν μια μεζονέτα έχει τρεις ορόφους με είσοδο στο ισόγειο τότε θα πρέπει να δηλωθεί ως όροφος ο δεύτερος, δηλαδή ο υψηλότερος όροφος της συγκεκριμένης ιδιοκτησίας.

2. Λανθασμένη αναγραφή απόστασης αγροτεμαχίου από τη θάλασσα. Εφόσον η απόσταση από τη θάλασσα είναι χαμηλότερη των 700 μέτρων τότε υπάρχει προσαύξηση στον οφειλόμενο ΕΝΦΙΑ.

3. Δήλωση χώρων ως επαγγελματικών που στην οριζόντια ιδιοκτησία εμφανίζονται ως αποθήκη. Αυτό συνήθως συμβαίνει στις περιπτώσεις που το ακίνητο είναι μισθωμένο ως επαγγελματικός χώρος. Όμως οι αποθήκες, ακόμη και αν είναι ξεχωριστή οριζόντια ιδιοκτησία, έχουν σημαντικά μειωμένο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με τους κανονικούς επαγγελματικούς χώρους ή κατοικίες.

4. Δήλωση ακινήτων στα οποία υπάρχει επικαρπωτής. Σημαντικό σε αυτήν την περίπτωση είναι να δηλώνεται το σωστό έτος γέννησης του επικαρπωτή διότι από την ηλικία του εξαρτάται και το ποσοστό του φόρου του ακινήτου το οποίο θα χρεωθεί σε αυτόν και αντίστοιχα το ποσοστό του φόρου που θα χρεωθεί στον ψιλό κύριο. Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του επικαρπωτή τόσο μεγαλύτερο μέρος του φόρου του ακινήτου χρεώνεται στον ψιλό κύριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν ο επικαρπωτής έχει περάσει το 80ό έτος της ηλικίας του, τότε ο ίδιος πληρώνει μόνο το 10% του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στο ακίνητο και ο ψιλός κύριος το υπόλοιπο 90%.

5. Στις περιπτώσεις που έχει εκχωρηθεί δικαίωμα οίκησης (π.χ. από ένα τέκνο σε γονέα) τότε το δικαίωμα αυτό δηλώνεται ως επικαρπία και ο φορολογούμενος που το έχει εκχωρήσει δηλώνει ψιλή κυριότητα με ανάλογη διαφοροποίηση και του φόρου.

6. Λάθη και παραλείψεις στην αναγραφή των στοιχείων για κτίσματα που βρίσκονται μέσα σε αγροτεμάχια. Η νομοθεσία προβλέπει ότι σε περίπτωση κατά την οποία μέσα σε ένα αγροτεμάχιο υφίσταται κτίσμα το οποίο χρησιμοποιείται ως κατοικία, ο φόρος του αγροτεμαχίου πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή 5 και έτσι ο φόρος αυξάνεται σημαντικά. Αν όμως το κτίσμα δεν είναι κατοικία, αλλά γεωργικό κτίσμα ή αποθήκη ή επαγγελματική στέγη, ο φόρος δεν αυξάνεται.

7. Λάθη στη δήλωση ημιτελών κτισμάτων. Οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.

Σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν δοθεί από τη φορολογική διοίκηση προκειμένου να υπολογιστεί η έκπτωση κατά 60% στον ΕΝΦΙΑ, ο φορολογούμενος πρέπει, κατά την αναγραφή των στοιχείων του συγκεκριμένου κτίσματος στον πίνακα 1 του Ε9, να έχει συμπληρώσει, οπωσδήποτε, στη στήλη 10 του πίνακα 1, να έχει αναγράψει τον κωδικό αριθμό 99 που σημαίνει «ημιτελές κτίσμα» και στη στήλη 30 του πίνακα 1 πρέπει να έχει συμπληρώσει την ένδειξη ΟΧΙ εάν το ημιτελές κτίσμα είναι «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή την ένδειξη ΝΑΙ εάν το ημιτελές κτίσμα ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα. Στην περίπτωση συμπλήρωσης της ένδειξης «ΝΑΙ», θα πρέπει να έχει αναγραφεί και ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στη στήλη 31 του πίνακα 1. Στη στήλη 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό 8 που σημαίνει ότι το δηλούμενο κτίσμα είναι «κενό».