Τις προθέσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν απέναντι στην πώληση αμερικανικών F-16 στην Τουρκία περιέγραψε χθες ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος εμφανίστηκε θετικός ως προς την αναβάθμιση του εξοπλιστικού προγράμματος της Άγκυρας, αλλά υπό προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής του State Department εξήγησε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιθυμούν τα αμερικανικά αμυντικά συστήματα να γίνουν μέρος των κατά καιρούς διενέξεων μεταξύ χωρών -μελών του ΝΑΤΟ, όπως στην περίπτωση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του. Αφορμή για την τοποθέτηση του κ. Μπλίνκεν αποτέλεσε η ακρόασή του στην Επιτροπή Διεθνών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου ο Δημοκρατικός βουλευτής, Ντέιβιντ Σισιλίνι έθεσε θέμα παραβίασης της ελληνικής κυριαρχίας από τον στόλο των F-16, που ήδη διαθέτει η Τουρκία. Σύμφωνα, μάλιστα, με τον Βουλευτή των ΗΠΑ, η Άγκυρα δεν επιθυμεί να δώσει διαβεβαιώσεις ότι τα αναβαθμισμένα μαχητικά που θα αποκτηθούν από τις ΗΠΑ, δεν θα χρησιμοποιηθούν για τη παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρο.
Στο πλαίσιο αυτό και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συγκεκριμένες ενέργειες υπονομεύουν την ενότητα του ΝΑΤΟ, ιδίως σε μια κρίσιμη γεωπολιτική και χρονική συγκυρία, ο Αμερικανός βουλευτής απευθυνόμενος προς τον Άντονι Μπλίνκεν ζήτησε να πληροφορηθεί σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση, ώστε να διασφαλίσει ότι τα αμερικανικά όπλα δεν θα χρησιμοποιηθούν για την απειλή βασικών συμμάχων και εταίρων των ΗΠΑ, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, της Κύπρου και της βόρειας Συρίας.
Από την πλευρά του, ο κ. Μπλίνκεν επανέλαβε τη πάγια θέση της αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία στηρίζει την αναβάθμιση και τη πώληση νέων μαχητικών στην Τουρκία με στόχο τη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας εντός της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι η κυβέρνηση θέλει να διασφαλίσει ότι αυτός ο εξοπλισμός δεν θα χρησιμοποιηθεί για τη προώθηση διαφορών εντός της συμμαχίας.
Θα αμβλυθούν οι εντάσεις
«Στο επίκεντρο των προσπαθειών μας - είτε είναι με την Τουρκία, είτε με την Ελλάδα, είτε με οποιονδήποτε άλλο σύμμαχο του ΝΑΤΟ - είναι να διασφαλίσουμε ότι διαθέτουν τον εξοπλισμό και την τεχνολογία που χρειάζονται για να υπάρχει πλήρη διαλειτουργικότητα με το ΝΑΤΟ, για να μπορούν κάνουν ό,τι χρειάζεται να κάνουν ως σύμμαχοι του ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, φυσικά, (θέλουμε) να διασφαλίζουμε ότι στον βαθμό που υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ τους, ότι οποιοσδήποτε εξοπλισμός ή τεχνολογία παρέχουμε δεν χρησιμοποιείται για την προώθηση αυτών των διαφορών. Πιστεύουμε ότι η Τουρκία πρέπει να πάρει τα αναβαθμισμένα F-16 και τα πακέτα εκσυγχρονισμού» τόνισε ο κ. Μπλίνκεν. Και πρόσθεσε: «πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό για το ΝΑΤΟ, σημαντικό για τη συμμαχία. Την ίδια στιγμή, εργαζόμαστε επιμελώς για να προσπαθήσουμε να διασφαλίσουμε ότι οι όποιες εντάσεις υπάρχουν μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, σε αυτήν την περίπτωση της Ελλάδας και της Τουρκίας, θα αμβλυνθούν και ότι δεν θα εμπλακούν σε ενέργειες ή ρητορική που θα αναζωπυρώσει την κατάσταση».
Ρεσιτάλ Μενέντεζ
Παρών, ωστόσο, στην ίδια συνεδρίαση υπήρξε και ο Γερουσιαστής των Δημοκρατικών και επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ο οποίος δεν δίστασε να απαριθμήσει ενώπιον του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ τις προκλήσεις, αλλά και τα περιστατικά επίδειξης επιθετικής συμπεριφοράς εκ μέρους της Τουρκίας και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου. Μάλιστα, ο κ. Μενέντεζ έκανε ειδική αναφορά στην προσπάθεια της γειτονικής χώρας να διευκολύνει παντοιοτρόπως τη Ρωσία μετά την επιβολή των δυτικών κυρώσεων, αναγκάζοντας τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να παραδεχθεί πως η γειτονική χώρα είναι «ένας δύσκολος σύμμαχος», με τον Γερουσιαστή των ΗΠΑ να ανταπαντά πως «αυτή η χώρα είναι η Τουρκία. Μια χώρα που κάνει όλα αυτά τα πράγματα δεν αξίζει να λάβει τα F-16».
Το παρασκήνιο
Η μεταστροφή των ΗΠΑ, σε κάθε περίπτωση, απέναντι στην απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών F-16 από την Τουρκία έγκειται στην πρόθεση της Άγκυρας να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Δύση, στον απόηχο και των καταστροφικών σεισμών, επιστρέφοντας στο τραπέζι των συνομιλιών για την ένταξη της Φινλανδίας, στο ΝΑΤΟ. Σημειωτέον ότι η Ουγγαρία και η Τουρκία είναι τα μόνα μέλη του ΝΑΤΟ που δεν έχουν ανάψει το «πράσινο φως» την ένταξη της Φινλανδίας στην Συμμαχία, παρότι αμφότερες έχουν επισημάνει και οι δύο ότι θα το κάνουν σύντομα.
Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του τουρκικού Κοινοβουλίου ενέκρινε χθες το νομοσχέδιο με το οποίο επικυρώνεται το αίτημα ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, όπως μετέδωσε η κρατική τηλεόραση TRT Haber, κάνοντας ένα αποφασιστικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα, μεθαύριο, Δευτέρα η Βουδαπέστη έχει ανακοινώσει ότι θα θέσει προς ψήφιση την επικύρωση της ένταξης της Φινλανδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Θολή, ωστόσο, παραμένει η στάση της Άγκυρας σε σχέση με την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, καθώς η Τουρκία επιμένει στις αντιρρήσεις της, από τις οποίες δεν φαίνεται να υπαναχωρεί, ακόμη και συμμετέχοντας σε έναν νέο κύκλο διαβουλεύσεων. Στην μεγάλη εικόνα, ωστόσο, η επάνοδος της γειτονικής χώρας στις διαβουλεύσεις για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ θεωρείται και η αιτία αλλαγής γραμμής πλεύσης από πλευράς των ΗΠΑ, αναφορικά με την προμήθεια στην Τουρκία μαχητικών αεροσκαφών F-16 και πακέτων εκσυγχρονισμού.
Τούτων δοθέντων, τον νόμο για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ υπέγραψε χθες, κατά τη διάρκεια τελετής, ο πρόεδρος της χώρας Σάουλ Νιινίστο, σχολιάζοντας στο Twitter πως «η Φινλανδία είναι έτοιμη να ενταχθεί στην αμυντική συμμαχία του ΝΑΤΟ».
