Ένας αξιωματικός-σύνδεσμος της αστυνομίας τοποθετημένος στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα διεξήγαγε μια μυστική επιχείρηση συλλογής πληροφοριών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αποκαλύπτει ένα απόρρητο έγγραφο της τουρκικής κυβέρνησης που εξασφάλισε το Nordic Monitor.
Το έγγραφο, που στάλθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας (Emniyet) στις 2 Σεπτεμβρίου 2020 σε σχεδόν δώδεκα επαρχιακά αστυνομικά τμήματα, ανέφερε ότι το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε διαβιβάσει πληροφορίες που συγκέντρωσε ένας αστυνομικός που εργάζεται στην τουρκική πρεσβεία.
Το ανακοινωθέν, που χαρακτηρίστηκε απόρρητο, ανέφερε έξι επιχειρηματικές εγκαταστάσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και 13 κατοίκους που φέρεται να συνδέονται με το κίνημα Γκιουλέν, μια ομάδα που επικρίνει την κυβέρνηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Τα άτομα που κατασκοπεύτηκαν ήταν ιδιοκτήτες και διαχειριστές διαφόρων επιχειρήσεων, όπως ένα εστιατόριο, μια αγορά, μια μεσιτεία ακινήτων και ένα πρακτορείο ενοικίασης αυτοκινήτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις στοχοποιήθηκαν και σύζυγοι των ιδιοκτητών.
Το έγγραφο σημείωσε ότι οι πληροφορίες ήταν μέρος μιας ευρύτερης μυστικής επιχείρησης που ξεκίνησε η τουρκική κυβέρνηση στην Ελλάδα για τον εντοπισμό στόχων από την ομάδα Γκιουλέν, επιβεβαιώνοντας ότι πολλές υπηρεσίες συμμετείχαν σε κατασκοπεία σε ξένο έδαφος.
Η κατασκοπευτική δραστηριότητα δείχνει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν όχι μόνο αγνοεί το νόμο σε μια σύμμαχο του ΝΑΤΟ —μια γειτονική χώρα— με την ενασχόληση με επιθετικές κατασκοπευτικές δραστηριότητες, αλλά επίσης δεν αισθάνεται δεσμευμένη από τους τουρκικούς νόμους που απαγορεύουν στην τουρκική αστυνομία να διεξάγει τέτοιου είδους εργασίες.
Σύμφωνα με το νόμο, η τουρκική αστυνομία, μέρος του Υπουργείου Εσωτερικών, απαγορεύεται να συλλέγει πληροφορίες πέρα από τα σύνορα της Τουρκίας. Μόνο η Εθνική Οργάνωση Πληροφοριών (ΜΙΤ) είναι εξουσιοδοτημένη να συλλέγει τέτοιες πληροφορίες σε ξένες χώρες, ενώ η αστυνομία επιτρέπεται να συλλέγει πληροφορίες εντός της Τουρκίας.
Επιπλέον, η αστυνομία που έχει αναπτυχθεί στο εξωτερικό σε τουρκικές πρεσβείες και προξενεία είναι επιφορτισμένη με την ασφάλεια των κτιρίων των αποστολών καθώς και των κατοικιών των πρεσβευτών. Δεν είναι εξουσιοδοτημένοι να συλλέγουν πληροφορίες ενώ τους ανατίθενται καθήκοντα προστασίας για την πρεσβεία και τα προσαρτημένα κτίρια στο διπλωματικό συγκρότημα.
Μάλιστα, οι αστυνομικοί που αναπτύχθηκαν για αυτό που χαρακτηρίστηκε «προστασία της αποστολής» στο εξωτερικό τέθηκαν προσωρινά στην απασχόληση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών. Με άλλα λόγια, δεν περιλαμβάνονταν ως «αστυνομικοί» καθεαυτές στη διπλωματική λίστα, αλλά τόσο τα κράτη αποστολής όσο και τα κράτη υποδοχής γνώριζαν ποιοι ήταν και τι έκαναν. Το κύριο καθήκον τους ήταν να συντονιστούν με τοπικούς αξιωματούχους επιβολής του νόμου.
Το 2017 η κυβέρνηση Ερντογάν δημιούργησε μια νέα θέση για τις τουρκικές διπλωματικές αποστολές: ειδικά επιλεγμένα άτομα από το Υπουργείο Εσωτερικών για να λειτουργήσουν ως σύμβουλοι. Εργάζονται με τον τίτλο των Συμβούλων του Υπουργείου Εσωτερικών (İçişleri müşaviri) σε πρεσβείες και στο ακόλουθο τμήμα του Υπουργείου Εσωτερικών (İçişleri ataşesi ) στα προξενεία. Επιβλέπουν αστυνομικούς και στις αποστολές που τους έχουν ανατεθεί.
Τη θέση στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα καλύπτει σήμερα ο αρχηγός της αστυνομίας Uygar Elmastaşı, ο οποίος μέχρι πέρυσι διηύθυνε το τμήμα αεροπορίας στη Γενική Διεύθυνση Ασφαλείας, η οποία διαθέτει πολλαπλά αεροσκάφη, από αεροπλάνα επιτήρησης και drones μέχρι επιθετικά ελικόπτερα. Ο Elmastaşı είναι ακροδεξιός Τούρκος εθνικιστής. Είχε συνεργαστεί με τον Selçuk Bayraktar, τον γαμπρό του Erdoğan που διευθύνει την εταιρεία που κατασκευάζει drone Bayraktar.
Ο διορισμός του Elmastaşı δείχνει ότι η κυβέρνηση Ερντογάν σχεδιάζει να ενισχύσει τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα, μια χώρα που είναι ήδη πρωταρχικός στόχος της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών MIT. Με άλλα λόγια, η Emniyet, με πολύ μεγαλύτερους πόρους και ανθρώπινο δυναμικό από τη MIT, θα βαρύνει επίσης τις μυστικές επιχειρήσεις στη γειτονική χώρα.
Η ολοένα και πιο πολεμική ρητορική του Προέδρου Ερντογάν και άλλων κυβερνητικών αξιωματούχων προς την Ελλάδα έχει σαφώς μεταφραστεί σε πολιτικές ενέργειες και επιχειρήσεις. Μυστικά έγγραφα που δημοσιεύθηκαν από το Nordic Monitor επιβεβαιώνουν μια τέτοια δραστηριότητα.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το έγγραφο υπεγράφη από τον Ερντογάν Καρτάλ, αναπληρωτή αρχηγό του τμήματος αντιτρομοκρατίας της Emniyet, και διανεμήθηκε σε 10 τουρκικές επαρχίες σε ένα μυστικό μήνυμα για περαιτέρω αστυνομικές ενέργειες εναντίον Τούρκων υπηκόων που προβάλλονται από τον αστυνομικό στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα.
Προφανώς ανήσυχος για μια διαρροή του εγγράφου που παραβίαζε τους τουρκικούς νόμους και πιθανές συνέπειες από τη σκανδαλώδη δραστηριότητα στην Ελλάδα, ο Kartal αναφέρθηκε στην πηγή των πληροφοριών ως «το πληροφοριακό σημείωμα που ελήφθη από το συνδεδεμένο ίδρυμα (V). Ο λατινικός αριθμός V είναι ο κωδικός αριθμός της Διεύθυνσης Ασφάλειας και Έρευνας του Υπουργείου Εξωτερικών (αλλιώς γνωστός ως τμήμα πληροφοριών ή Araştırma ve Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü στα τουρκικά).
Προκειμένου να αποφευχθούν διπλωματικές αντιδράσεις και προβλήματα σε διμερές επίπεδο σε περίπτωση που αποκαλυφθούν οι παράνομες κατασκοπευτικές δραστηριότητες στην Ελλάδα, ο αρχηγός της αστυνομίας Kartal προειδοποίησε ότι οι πληροφορίες που διαβιβάζονται από το Υπουργείο Εξωτερικών πρέπει να αντιμετωπίζονται με βάση την «ανάγκη να γνωρίζουν» και «δεν έπρεπε να κοινοποιηθεί σε μη εξουσιοδοτημένα άτομα/ιδρύματα».
Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση Ερντογάν έχει μετατρέψει τους αστυνομικούς που έχουν τοποθετηθεί στο εξωτερικό για προστατευτικά καθήκοντα και εργασίες συνδέσμου σε πράκτορες πληροφοριών που έχουν εντολή να κατασκοπεύουν επικριτές, αντιπάλους και αντιφρονούντες. Η κυβέρνηση δεν ανακοινώνει τα στοιχεία για το πόσοι τέτοιοι πράκτορες εργάζονται στο εξωτερικό. Όμως το 2021 οι τουρκικές αρχές πήραν συνέντευξη από 1.400 αστυνομικούς για καθήκοντα προστασίας της αποστολής και 700 από αυτούς επελέγησαν στις 11 Φεβρουαρίου 2021 για ανάπτυξη σε διπλωματικές αποστολές.
Η επιλογή γίνεται βασικά μέσω μιας προφορικής συνέντευξης που διεξήχθη από πιστούς του Ερντογάν, η οποία υποδηλώνει ότι η ιδεολογία και οι πολιτικές απόψεις, και όχι η αξία, είναι κρίσιμοι παράγοντες για την αξιολόγηση των υποψηφίων.
Η τουρκική αστυνομία, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εσωτερικών, είχε προσωπικό 328.719 από πέρυσι. Διευθύνθηκε από τον Süleyman Soylu, έναν ακροδεξιό πολιτικό που κάποτε είχε οριστεί υπό κυρώσεις από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για τον ρόλο του στην παράνομη φυλάκιση ενός Αμερικανού πολίτη στην Τουρκία.
Η αστυνομία δέχτηκε τεράστιο πλήγμα από την κυβέρνηση Ερντογάν με εκκαθαρίσεις που ξεκίνησαν το 2014 και εντάθηκαν το 2016 και το 2017. Μεταξύ 43.648 ατόμων που εκκαθαρίστηκαν χωρίς αποτελεσματικές διοικητικές ή δικαστικές έρευνες, οι 14.000 ήταν βετεράνοι αρχηγοί της αστυνομίας. Η κίνηση θεωρήθηκε ως προσπάθεια του Ερντογάν να μετατρέψει την αστυνομική δύναμη σε ένα δικό του ιδιωτικό γραφείο ντετέκτιβ για να κυνηγά τους πολιτικούς του αντιπάλους, δημοσιογράφους, ακτιβιστές και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην πραγματικότητα, οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν από την αστυνομία για τη διεξαγωγή εγκληματικών ερευνών στην Τουρκία. Σε ανακοίνωσή του που στάλθηκε στην Γενική Εισαγγελία της Άγκυρας στις 27 Ιανουαρίου 2021, ο Χουσεΐν Αγκίρ, ο εκτελών χρέη αρχηγού του αντιτρομοκρατικού γραφείου του αστυνομικού τμήματος της Άγκυρας, ζήτησε άδεια να ερευνήσει άτομα που κατασκόπευαν στην Ελλάδα. Ανέφερε τις πληροφορίες που διαβιβάστηκαν από την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα στην ανακοίνωσή του για να δικαιολογήσει την έρευνα.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2022 ο δημόσιος εισαγγελέας Ali Tanil Gören έστειλε επιστολή στα δικαστήρια και τις εισαγγελίες σε εννέα επαρχίες όπου τηρούνταν τα μητρώα πληθυσμού των ατόμων με προφίλ, προκειμένου να ληφθούν περαιτέρω νομικά μέτρα.
Η όλη διαδικασία δείχνει ότι το κράτος δικαίου έχει ουσιαστικά ανασταλεί στην Τουρκία υπό την προεδρία του Ερντογάν και ότι το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης και οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου καταχράστηκαν για να τιμωρήσουν επικριτές και αντιπάλους με κατασκευασμένες κατηγορίες για τρομοκρατία.
Το έγγραφο πληροφοριών που εστάλη από το Υπουργείο Εξωτερικών και κοινοποιήθηκε στην εισαγγελία από το αστυνομικό τμήμα δεν μπορεί να θεωρηθεί αποδεικτικό στοιχείο, το οποίο αναφέρεται στο κάτω μέρος όλων αυτών των εγγράφων σύμφωνα με τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (CMUK). Τα αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να συλλέγονται μόνο αφού η αστυνομία λάβει εξουσιοδότηση από δικαστήριο υπό την επίβλεψη εισαγγελίας.
Η κατασκοπεία των επικριτών που ζουν στο εξωτερικό έχει τρομερές συνέπειες για εκείνους που έγιναν στόχος της τουρκικής κυβέρνησης. Όχι μόνο αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις με πολιτικά κίνητρα αλλά κινδυνεύουν επίσης με φυλάκιση των μελών της οικογένειάς τους στην Τουρκία και παράνομη κατάσχεση των περιουσιακών τους στοιχείων.
