Στους πρώτης μήνες της πανδημίας του κορωνοϊού έχει αυξηθεί κατακόρυφα η ζήτηση για τις μάσκες, καθώς και για άλλα ατομικά μέσα προστασίας.
Μέχρι στιγμής, ωστόσο, οι Αρχές και οι αρμόδιοι φορείς χωρών έχουν δώσει πλήθος διαφορετικών -ακόμη και αντικρουόμενων- οδηγιών για τις μάσκες, ιδίως σε ό,τι αφορά τη χρήση τους από υγιή άτομα.
Σύμφωνα με το Bloomberg, οι Αρχές της Κίνας, του Χονγκ Κονγκ και της Ταϊβάν συστήνουν τη χρήση μάσκας για τον κορωνοϊό σε μέρη όπου υπάρχει συνωστισμός, όπως τα λεωφορεία ή το μετρό. Παρά ταύτα, οι ειδικοί του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και των ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι δεν είναι αναγκαία η χρήση μάσκας στην παραπάνω περίπτωση.
Το Bloomberg απαντά στις 7 βασικές ερωτήσεις που τίθενται για τον κορωνοϊό και τις μάσκες:
1. Γιατί δίνονται διαφορετικές οδηγίες για τις μάσκες;
Η χρήση προστατευτικών μασκών είναι μια συμπεριφορά πιο εδραιωμένη στις χώρες της ανατολικής Ασίας. Ξεκίνησε κατά την επιδημία του ιού SARS -«ξαδέλφου» του νέου κορωνοϊού SARS CoV 2- την περίοδο 2002-2003. Επιπλέον, δεν υπάρχει γενική συναίνεση σε ό,τι αφορά τη σημασία χρήση μάσκας στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα. Κάποιες μικρές μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ευρεία χρήση μασκών από το κοινό θα μπορούσε να περιορίσει τη μετάδοση στις εξάρσεις της γρίπης και του SARS που, όπως ο νέος κορωνοϊός, είναι αναπνευστικές νόσοι. Παρά ταύτα, τα συγκεκριμένα στοιχεία δεν λογίζονται ως αδιάσειστα.
2. Γιατί να μη φορά μάσκα κάποιος ώστε να είναι ασφαλής;
Κάποιοι ειδικοί προτείνουν ότι πρέπει να χρησιμοποιούνται μάσκες. Η θέση αυτή ενισχύθηκε ύστερα από τις πρόσφατες αποκαλύψεις που δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό φορέων του νέου κορωνοϊού είναι ασυμπτωματικοί, με συνέπεια να κυκλοφορούν (να κάνουν ψώνια κ.λπ). Αλλοι υποστηρίζουν ότι η αγορά μασκών είναι ανεύθυνη συμπεριφορά λόγω των ελλείψεων που προκαλούνται, με συνέπεια να εκτίθεται σε κίνδυνο το υγειονομικό προσωπικό. Οι ίδιοι τονίζουν ότι η διασφάλιση του υγειονομικού προσωπικού με μάσκες και άλλα μέσα προστασίας είναι προς το γενικό καλό. Διότι αν νοσήσουν γιατροί και νοσηλευτές δεν θα μπορούν να φροντίζουν ασθενείς.
3. Σε ποια περίπτωση πρέπει ένας πολίτης (όχι υγειονομικός) πρέπει να φορά μάσκα;
Αν βήχει ή φταρνίζεται. Ο βήχας είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα του κορωνοϊού και της Covid-19. Ενας φορέας μπορεί να μεταδώσει τον κορωνοϊό με τα σταγονίδια που «απελευθερώνει» όταν βήχει, φταρνίζεται ή και όταν μιλά. Αυτά τα σταγονίδια είναι αρκετά βαριά ώστε να πέφτουν αμέσως στο έδαφος ή σε κοντινές επιφάνειες. Η επιμόλυνση συμβαίνει όταν αυτά τα σταγονίδια φτάνουν στο στόμα, τη μύτη ή τα μάτια, είτε απευθείας (από βήχα, φτάρνισμα, ομιλία ενός φορέα) είτε έμμεσα -δηλαδή από ένα χέρι που έχει πιάσει μολυσμένη επιφάνεια και στη συνέχεια αγγίζει το πρόσωπο. Ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με κορωνοϊό καθώς και οι συγγενείς τους ή όσοι τους φροντίζουν πρέπει να φορούν μάσκες όταν βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο.
4. Τι ισχύει για το υγειονομικό προσωπικό και τις μάσκες;
Τα ιατρικά πρωτοκόλλα προβλέπουν πως όσοι ασθενείς είναι ύποπτοι για κορωνοϊό θα πρέπει να απομονώνονται και να φορούν μάσκα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με το Bloomberg, χρησιμοποιούνται οι λεγόμενες χειρουργικές μάσκες. Αυτό συμβαίνει με σκοπό να προστατευτούν άλλοι άνθρωποι (υγειονομικό προσωπικό σε αυτή την περίπτωση) από τα σταγονίια. Μια ακόμα πιο ειδική μάσκα (αναπνευστήρας/respirator) πρέπει να φορούν και υγειονομικοί που έρχονται σε επαφή με άτομα που είναι θετικά σε κορωνοϊό ή ύποπτα για κορωνοϊό. Αυτή η μάσκα προσφέρει επαρκή προστασία στον χρήστη της.
5. Σε τι διαφέρουν οι μάσκες τύπου αναπνευστήρα (respirators);
Οι συγκεκριμένες μάσκες έρχονται σε διαφορετικά μεγέθη ώστε να ταιριάζουν στο πρόσωπο του χρήστη και να «κλείνουν» σφιχτά. Με αυτόν τον τρόπο εφαρμογής, ο χρήστης αναπνέει μόνο μέσα από τη μάσκα και το προστατευτικό φίλτρο και όχι από τα κενά της μάσκας στα πλάγια, όπως συμβαίνει στις κοινές χειρουργικές ή και τις υφασμάτινες μάσκες. Γι' αυτόν τον λόγο, ωστόσο, είναι οι λιγότερο άνετες μάσκες για πολύωρη χρήση (δυσκολία στην αναπνοή, πίεση στο πρόσωπο, αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή κ.λπ).
Οι μάσκες αυτού του τύπου είναι σχεδιασμένες ώστε να «μπλοκάρουν» τόσο τα σταγονίδια από το αναπνευστικό όσο και τα αιωρούμενα (αεροζόλ) σωματίδια. Να σημειωθεί ότι o κορωνοϊός δεν μεταδίδεται με τον αέρα. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σε συγκεκριμένες ιατρικές πράξεις, όπως η τραχειοτομή.
6. Τι κάνουν οι επαγγελματίες υγείας όταν υπάρχουν ελλείψεις μασκών;
Προ ημερών το αμερικανικό CDC (Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) εξέδωσε έναν οδηγό, αναφορικά με το πώς εξασφαλίζονται αποθέματα και το τί πρέπει να κάνουν όταν υπάρχουν ελλείψεις. Τα μέτρα -που δεν ακολουθούν τις συνήθεις, ασφαλείς πρακτικές- προβλέπουν χρήση των respirators για μεγαλύτερο χρόνο από τον προβλεπόμενο ή και χρήση της ίδιας μάσκας κατά τη φροντίδα αρκετών ασθενών (κανονικά πρέπει να αλλάζονται μετά από κάθε «επίσκεψη» σε ασθενή).
Το CDC επισήμανε ότι μπορεί να χρειαστεί η περιορισμένη επαναχρησιμοποίηση ειδικών μασκών, καλώντας άπαντες να είναι προσεκτικοί. Η ύστατη λύση, σύμφωνα με το CDC, είναι η χρήση ιδιοκατασκευών, δηλαδή οι υφασμάτινες μάσκες που έχουν δημιουργηθεί από τους πολίτες. Λόγω των ελλείψεων, αρκετά νοσοκομεία έχουν ήδη υιοθετήσει αυτή την επιλογή.
7. Υπάρχουν μειονεκτήματα στη χρήση μάσκας;
Ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι το κοινό δεν είναι εκπαιδευμένο στη χρήση μάσκας. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν μάθει να μην αγγίζουν το πρόσωπό τους. Ο ΠΟΥ έχει διαμηνύσει ότι όσοι σχεδιάζουν να φορούν μάσκα πρέπει να ακολουθούν αυτές τις ζωτικής σημασίας οδηγίες:
-φορέστε τη μάσκα με καθαρά χέρια
-αλλάξτε την όταν γίνει υγρή
-αφαιρέστε τη χωρίς να αγγίζετε τη μάσκα, αλλά τους ιμάντες που «πιάνουν» στα αυτιά
-πλύντε αμέσως τα χέρια σας μετά την αφαίρεση της μάσκας
-απορρίψτε τη μάσκα σύμφωνα με τις οδηγίες στα σκουπίδια
-μην επαναχρησιμοποιείτε μάσκες μιας χρήσης
πηγή: economistas.gr
