10+3 Σκάνδαλα που έπληξαν το ποδόσφαιρο

Σαν βόμβα έσκασε η εισήγηση του μέλους της Επιτροπής Δεοντολογίας, Παναγιώτας Σπανού, η οποία ζητά τον υποβιβασμό των Ολυμπιακού και τον ισόβιο αποκλεισμό του ιδιοκτήτη της ΠΑΕ, Βαγγέλη Μαρινάκη, για «σύσταση συμμορίας και αλλοίωση αποτελεσμάτων». Παρόμοιες κατηγορίες αντιμετωπίζουν Ατρόμητος και Γιώργος Σπανός.

Δεν είναι η πρώτη φορά, όμως, που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Στον παγκόσμιο χάρτη πολλές υποθέσεις έχουν έρθει στο φως που εμπλέκουν διαιτητές, παράγοντες ή/ και ομάδες με εργασίες παρασκηνίου. Στοίχημα, χρήματα κάτω από το τραπέζι, στήσιμο αγώνων και άλλα. Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Πορτογαλία και Ελλάδα έχουν να θυμούνται αρκετά.

Αγγλία 1915

Την Μεγάλη Παρασκευή του Πάσχα των καθολικών Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και Λίβερπουλ βρέθηκαν αντιμέτωπες. Οι «κόκκινοι διάβολοι» ήθελαν τους τρεις βαθμούς για να μην υποβιβασθούν και οι παίκτες μίλησαν και συνεννοήθηκαν μεταξύ τους για να έρθει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μάλιστα, το έπαιξαν και στο στοίχημα. Η Γιουνάιτεντ κέρδισε με 2-0 και η Τσέλσι υποβιβάσθηκε.

«Τα λουλούδια»

Οι παίκτες του Ηρακλή, Ζαχαρίας Χαλιαμπάλιας και Τάκης Νικολούδης, αποκαλύπτουν μετά τον ημιτελικό κυπέλλου με τον Παναθηναϊκό το 1975 ότι ο παράγοντας των «πρασίνων», Αντώνης Μαντζαβελάκης, ζήτησε μέσω του συμπαίκτη τους, Γιώργου Ροκίδη, να έχουν μειωμένη απόδοση στο παιχνίδι.

Το «τριφύλλι» θα κριθεί ένοχο στα ποινικά δικαστήρια αλλά τον Δεκέμβρη του 1975 θα αθωωθεί από την Τριμελή Επιτροπή της ΕΠΟ με τη βοήθεια και του τότε προέδρου του Ολυμπιακού, Γιώργου Αδριανόπουλου, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δεν επείσθην περί της ενοχής του σωματείου».

«Μαρσέιγ»

Στη Γαλλία το 1993 ήρθε στο φως το μεγαλύτερο σκάνδαλο της χώρας και ονομάστηκε «Μαρσέιγ». Η ομώνυμη ομάδα ήθελε τους τρεις βαθμούς της νίκης στο παιχνίδι κόντρα στη Βαλενσιέν για να εξασφαλίσει και μαθηματικά το πρωτάθλημα. Ο Ζακ Γκλασμάν, που αγωνιζόταν στη Βαλενσιέν, αποκάλυψε ότι ο γενικός διευθυντής του συλλόγου προσπάθησε να τον δωροδοκήσει με στόχο να έχει χαμηλή απόδοση στο παιχνίδι. Η γαλλική ομοσπονδία αφαίρεσε το πρωτάθλημα από την Μαρσέιγ και την υποβίβασε στη δεύτερη κατηγορία ενώ ο πρόεδρος της, Μπερνάρ Ταπί, κρίθηκε ένοχος και τιμωρήθηκε με διετή φυλάκιση.

Σκάνδαλο «Τοτονέρο»

Το 1980 στην Ιταλία αποκαλύφθηκε η δωροδοκία ποδοσφαιριστών για μειωμένη απόδοση σε αγώνες της πρώτης και της δεύτερης κατηγορίας. Μίλαν και Λάτσιο υποβιβάσθηκαν ενώ Νάπολι, Περούτζια, Μπολόνια, Αβελίνο, Ταράντο και Παλέρμο τιμωρήθηκαν με αφαίρεση βαθμών. Σκληρή ήταν και η τιμωρία του παίκτη της Περούτζια, Πάολο Ρόσι, στον οποίο απαγορεύθηκε να αγωνίζεται για τρία χρόνια. Ωστόσο, η ποινή του μειώθηκε και εκείνος κατάφερε να συμμετάσχει στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982.

«Καλτσόπολις»

26 χρόνια αργότερα, η γειτονική χώρα δοκιμάσθηκε από ένα νέο σκάνδαλο, που ονομάστηκε «Καλτσόπολις» και σχετιζόταν με τον έλεγχο αγώνων. Αποκαλύφθηκε ότι υπήρχε ένα δίκτυο προπονητών, παραγόντων και διαιτητών που επηρέαζαν με τις αποφάσεις τους το αποτέλεσμα των αναμετρήσεων. Η Γιουβέντους υπέστη την μεγαλύτερη τιμωρία αφού της αφαιρέθηκαν τα πρωταθλήματα των 2005 και 2006 και υποβιβάσθηκε στη δεύτερη κατηγορία. Μίλαν, Λάτσιο, Φιορεντίνα και Ρετζίνα στάθηκαν πιο τυχερές αφού οι συνέπειες δεν ήταν τόσο σοβαρές. Τιμωρήθηκαν με αφαίρεση βαθμών.

«Der Bundesligaskandal»

Την ημέρα γενεθλίων του, ο πρόεδρος της Όφενμπαχ, Χορστ Γκρεγκόριο Κανέγιας, έφερε στο φως κασέτες που αποκάλυπταν ότι ποδοσφαιριστές δωροδοκούνται για να διαμορφώνουν αποτελέσματα.

53 παίκτες και οι προπονητές Έγκον Πίχατσεκ και Γκίντερ Μπρόκερε τιμωρήθηκαν με αποβολές και επιβολή προστίμου ενώ οι Κίκερς Όφενμπαχ και Αρμίνια Μπίλεφελντ έχασαν την άδεια συμμετοχής τους.

Η «παράγκα του 2002».

Τηλεοπτική εκπομπή φέρνει στο φως κασέτες με ηχογραφημένες συνομιλίες ανάμεσα στον πρόεδρο του Συνδέσμου Διαιτητών Πειραιά, Γιάννη Σπάθα, και τον Θωμά Μητρόπουλο. Οι δύο άνδρες φαίνεται πως κανόνιζαν αμοιβές για διαιτητές και επόπτες. Μάλιστα, ο Μητρόπουλος ακούγεται να λέει: «Ο Ολυμπιακός και το Αιγάλεω να κερδίζουν. Όλοι οι άλλοι να πάνε να γα…». Είναι και η πρώτη φορά που δίνεται ο χαρακτηρισμός «παράγκα» για το παρασκήνιο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η υπόθεση δεν προχώρησε.

«Χρυσή σφυρίχτρα»

Το 2004 στην Πορτογαλία η αστυνομία κατηγόρησε για διαφθορά και απόπειρες δωροδοκίας αρκετά άτομα από το χώρο του ποδοσφαίρου. Ανάμεσα τους και ο πρόεδρος της Πόρτο, Νούνο Πίντο ντα Κόστα, και ο πρόεδρος της Μποαβίστα και της λίγκας, Βαλεντίμ Λουρέιρο. Δύο χρόνια μετά η πρώην γυναίκα του Πίντο, Καρολίνα Σαλγάδο, προχώρησε στην έκδοση ενός βιβλίου στο οποίο αποκάλυπτε ότι ο άλλοτε σύντροφος της είχε εμπλακεί σε στήσιμο αγώνων. Εκείνος παραπέμφθηκε σε δίκη και η Μποαβίστα το 2008 υποβιβάσθηκε στη δεύτερη κατηγορία.

«Σκερντέμπεου»

Η πρωταθλήτρια Αλβανίας, Σκερντέμπεου, αποκαλύφθηκε ότι είχε στήσει από τον Νοέμβριο του 2010 μέχρι και τον Απρίλιο του 2016, 53 αγώνες, εκ των οποίων οι 41 ήταν εντός των συνόρων. Στην Ευρώπη οι αναμετρήσεις με Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Λοκομοτίβ Μόσχας και Κορουσέιντερς θεωρήθηκαν ύποπτα καθώς παρατηρήθηκαν εξωφρενικά ύποπτα στοιχήματα live με ποντάρισμα εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων. Στο σύλλογο της Αλβανίας επιβλήθηκε ποινή αποκλεισμού από τα κύπελλα της Ευρώπης για 10 χρόνια.

Βραζιλία

Το 2005 πολλά παιχνίδια στη Βραζιλία τέθηκαν σε έλεγχο αφού μια εφημερίδα αποκάλυψε ότι υπάρχει πιθανότητα να έχει γίνει αλλοίωση αποτελέσματος μετά από δωροδοκία των διαιτητών. Ο ρέφερι, Edilson Pereira de Carvalho, είχε δεχθεί χρήματα από επιχειρηματίες για να αλλάξει το αποτέλεσμα κάποιων παιχνιδιών και να κερδίσουν στο στοίχημα. Όταν έγινε γνωστό, απομακρύνθηκε.

Δωροδοκία FIFA

Το 2015, ο ποδοσφαιρικός πλανήτης βρέθηκε αντιμέτωπος ίσως με το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία του αθλήματος. Στις 27 Μάϊου, το FBI σε συνεργασία με την αστυνομία της Ελβετίας προχώρησαν στη σύλληψη υψηλόβαθμων στελεχών της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας και τους απήγγειλαν κατηγορίες για εκβιασμό, δωροδοκία και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Οι αστυνομικοί πήραν τα κλειδιά των δωματίων των κατηγορούμενων από τη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου και τους αιφνιδίασαν. Δύο άνδρες από όσους συνελήφθησαν βγήκαν από το ξενοδοχείο χωρίς χειροπέδες ενώ ο Εντουάρντο Λι από την Κόστα Ρίκα βγήκε από την πλαϊνή έξοδο του κτηρίου.

«Κοriopolis»

Το 2011 οι ελληνικές αρχές σε συνεργασία με την UEFA και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών εντόπισαν 68 ύποπτους για στημένους αγώνες. Στις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες που είδαν το φως της δημοσιότητας προστέθηκαν και οι κατηγορίες για δωροδοκία, εξαγορά, νόθευση ανταγωνισμού καθώς και απειλή χρήση βίας.

Ανάμεσα τους ηχηρά ονόματα του ελληνικού ποδοσφαίρου όπως οι Αχιλλέας Μπέος (πρόεδρος του Ολυμπιακού Βόλου), Μάκης Ψωμιάδης (πρόεδρος της Καβάλας), Βαγγέλης Μαρινάκης (πρόεδρος του Ολυμπιακού) που αθωώθηκε, οι διεθνείς ποδοσφαιριστές, Αβραάμ Παπαδόπουλος και Κώστας Μενδρινός, οι Θωμάς Μητρόπουλος, Ιωάννης Κομπότης (ιδιοκτήτης του Λεβαδειακού), Γιώργος Μποροβήλος (πρόεδρος του Αστέρα Τρίπολης), Δημήτρης Μπάκος (ιδιοκτήτης του Αστέρα Τρίπολης), Δημήτρης Ελευθεριάδης (πρόεδρος του Πιερικού), οι διαιτητές Γιάχος, Καλόπουλος, Τρύφωνας, Σπάθας και πολλοί ακόμη.

Στις 28 Ιουλίου εκείνης της χρονιάς η Πειθαρχική Επιτροπή της Super League αποφάσισε τον υποβιβασμό των Ολυμπιακού Βόλου και Καβάλας. Οι ομάδες άσκησαν έφεση και πέτυχαν την παραμονή τους στην κατηγορία αλλά με αφαίρεση βαθμών. Ένα μήνα μετά η UEFA απέκλεισε τον Ολυμπιακό Βόλου από το Europa League. Η έφεση δεν είχε καμία τύχη.

Η υπόθεση δεν σημείωσε κάποια ιδιαίτερη πρόοδο ενώ το 2015 παραπέμφθηκαν σε δίκη οι Αβραάμ Παπαδόπουλος, Κώστας Μενδρινός, Αχιλλέας Μπέος, Γιώργος Τσακογιάννης, Ιωάννης Κομπότης, Γιώργος Μποροβήλος, Δημήτρης Μπάκος, Μιχάλης Κουντούρης και πολλοί άλλοι. Εν τέλει, μόνο ο Γιώργος Τσακογιάννης καταδικάστηκε για διεξαγωγή παράνομου στοιχήματος κατ' εξακολούθηση και για συμμετοχή σε παράνομο στοίχημα.

Το σκάνδαλο Κοσκωτά

Ήταν Σάββατο 29 Οκτωβρίου 1988 όταν ξέσπασε το σκάνδαλο Κοσκωτά, το μεγαλύτερο της νεότερης οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας της χώρας μας. Κεντρικό του πρόσωπο ο τραπεζίτης, Γιώργος Κοσκωτάς, και κορυφαία κυβερνητικά στελέχη της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Κατηγορήθηκαν για υπεξαίρεση κεφαλαίων ύψους 33.500.000.000 δραχμών.

Ο Κοσκωτάς ήρθε από την Αμερική και ήταν ένας πολλά υποσχόμενος επιχειρηματίας. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα έγινε ο κυρίαρχος σχεδόν στα πάντα. Εξαγόρασε το 1984 το 56% της Τράπεζας Κρήτης και αργότερα επέκτεινε το ποσοστό του στο 82%. Αγόρασε εφημερίδες, όπως η Βραδυνή, η Εβδόμη και η Καθημερινή και δημιούργησε τον εκδοτικό οίκο «Γραμμή ΑΕ» ενώ εξέδωσε και τις «24 Ώρες». Το 1987 αγόρασε και τον Ολυμπιακό.

Τα ερωτήματα είναι πολλά για το νέο πρόσωπο στο χώρο των επιχειρήσεων και την προέλευση των χρημάτων του. Μια μέρα ο υπουργός Παιδείας Γιώργος Παπανδρέου τον καταγγέλλει για παράνομες συναλλαγές με την τράπεζα Μέριλ Λιντς. Εκεί το νήμα άρχισε να ξετυλίγεται. Τρεις μέρες μετά ο επίτροπός της Τράπεζας Κρήτης ασκεί ποινική δίωξη εναντίον του. Ο Κοσκωτάς επιχειρεί να φύγει στις ΗΠΑ αλλά τον Νοέμβριο του 1988 συλλαμβάνεται από το FBI. Δύο χρόνια μετά θα καταδικασθεί σε φυλάκιση. Το Μάρτιο του 2001 θα αποφυλακιστεί έχοντας εκτίσει τα 3/5 της ποινής του.

Εκτός, από τον Ελληνοαμερικανό επιχειρηματία, παραπέμφθηκαν σε δίκη ο Ανδρέας Παπανδρέου, πρώην Πρωθυπουργός, ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης, τέως Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο Μένιος Κουτσόγιωργας, πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης, ο Δημήτρης Τσοβόλας, πρώην Υπουργός Οικονομικών και ο Γιώργος Πέτσος, πρώην Υφυπουργός Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας.

Ο Παπανδρέου κρίθηκε αθώος σε όλες τις κατηγορίες, ο Ρουμελιώτης δεν δικάστηκε γιατί είχε ήδη εκλεγεί Ευρωβουλευτής και το Ευρωκοινοβούλιο αρνήθηκε να άρει την ασυλία του, ενώ ο Κουτσόγιωργας πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της δίκης.

Ο Τσοβόλας και ο Πέτσος κρίθηκαν ένοχοι για παράβαση του νόμου περί ευθύνης υπουργών και τιμωρήθηκαν με αφαίρεση των πολιτικών τους δικαιωμάτων για τρία και δύο χρόνια αντίστοιχα.

Η υπόθεση είχε αντίκτυπο και στο ποδόσφαιρο αφού ο Κοσκωτάς εάν και φίλαθλος του Παναθηναϊκού, είχε αγοράσει τις μετοχές του «αιωνίου αντιπάλου». Η έλευση του στον Ολυμπιακό σκορπά τον ενθουσιασμό στις τάξεις των φιλάθλων αλλά η ιστορία έδειξε ότι η θητεία του ήταν καταστροφική για την ομάδα. Ο Λάγιος Ντέταρι «έπνιξε» τον Πειραιά αλλά η θητεία του τραπεζίτη ήταν η αιτία των «πέτρινων» χρόνων που βίωσε ο σύλλογος για περίπου μια δεκαετία.