Με ριζικές αλλαγές στον τομέα της Ψυχικής Υγείας ως προς την τομεοποίηση και αποκέντρωση των υπηρεσιών, αλλά και επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου των ακούσιων εισαγωγών, σκοπεύει να αντιμετωπίσει το υπουργείο Υγείας την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην ψυχιατρική περίθαλψη. Ο αναπληρωτής υπουργός, Ανδρέας Ξανθός, μιλώντας σήμερα στο συνέδριο Mental Health Conference παραδέχθηκε ότι «πολλές δομές βρίσκονται πλέον στο όριο της κατάρρευσης».
Σύμφωνα με τον κ. Ξανθό τα ψυχιατρικά περιστατικά έχουν αυξηθεί, με τις εισαγγελικές εντολές και τις ακούσιες νοσηλείες να αγγίζουν το 60% των νοσηλειών στα ψυχιατρικά τμήματα και καθημερινά να χρειάζονται τέσσερις κλίνες για κάθε εκατομμύριο πληθυσμού για ακούσιες νοσηλείες, ενώ μόνο στην Αττική εκτιμάται ότι χρειάζονται 20 κλίνες για τη νοσηλεία ασθενών κατόπιν εισαγγελικής εντολής.
«Πολλές δομές βρίσκονται πλέον στο όριο της κατάρρευσης», είπε ο κ. Ξανθός, «ενώ η ανάπτυξη τους προσκρούει στην οικονομική ασφυξία που έχει επιβληθεί στη χώρα μας και αυτό τη στιγμή που ο αριθμός των ατόμων που παρουσιάζουν ψυχιατρικά προβλήματα αυξάνεται διαρκώς και δημιουργούνται συνεχώς και νέες ανάγκες, κυρίως ως αποτέλεσμα της ανθρωπιστικής κρίσης και του κοινωνικού αποκλεισμού».
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο επιπολασμός της σοβαρής κατάθλιψης έχει αυξηθεί από το 3,3% που ήταν το 2008 στο 8,2% το 2011 και στο 12% το 2013. Επίσης, μεγάλη διεθνής μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό έντυπο British Medical Journal, έδειξε ότι στα χρόνια των μνημονίων αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός αυτοκτονιών στη χώρα μας. Επίσης σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση του αριθμού των αυτοκτονιών συνδέεται με συγκεκριμένες χρονικές περιόδους κατά τις οποίες εφαρμόστηκαν συγκεκριμένα μέτρα λιτότητας.
Επιπλέον, μελέτη του Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, δείχνει πως το 40% των ανθρώπων που πάσχουν από κάποιο χρόνιο σωματικό νόσημα και αναζητούν φροντίδα στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών των Γενικών Νοσοκομείων πάσχει από κάποια μείζονα ψυχιατρική διαταραχή, με το 1/3 να παρουσιάζει μείζονα κατάθλιψη.
Δεδομένων όλων των παραπάνω, ο αναπληρωτής υπουργός έκανε λόγο για επιβεβλημένη ανάγκη επανασχεδιασμού της πολιτικής για την ψυχική υγεία, θέσπιση νέων στόχων, ενίσχυση των δημόσιων δομών παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ουσιαστικό έλεγχο των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, πραγμάτωση της τομεοποίησης και επαναδιαπραγμάτευση των δεσμεύσεων της χώρας με τους κοινοτικούς εταίρους.
Στο πλαίσιο αυτό, υποστήριξε την ενεργοποίηση και στελέχωση των δομών που υπάρχουν, τον επανασχεδιασμό της χωροθέτησής τους με βάση τις ανάγκες του πληθυσμού και μετά από εκτίμηση και αξιολόγηση της λειτουργικότητάς τους, αλλά και η ανάπτυξη νέων όπου οι πραγματικές ανάγκες το επιτάσσουν.
Σύμφωνα με τον κ. Ξανθό, είναι στις άμεσες προτεραιότητες του υπουργείου ο επανασχεδιασμός των Τομέων Ψυχικής Υγείας και η εκχώρηση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων στις Τομεακές Επιτροπές Ψυχικής Υγείας, με στόχο την ενίσχυση της κοινοτικής φροντίδας και της πρωτοβάθμιας περίθαλψης και πρόληψης. «Το σύστημα πρέπει να λειτουργήσει πλέον στη βάση ενός Δικτύου και η φορά της κατεύθυνσης των περιστατικών θα πρέπει να είναι φυγόκεντρη και όχι κεντρομόλος».
Ο αναπληρωτής υπουργός προανήγγειλε και την επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου των ακούσιων εισαγωγών, επισημαίνοντας ότι «ναι μεν το ζήτημα αυτό απαιτεί χρόνο και εμπλοκή συναρμόδιων υπουργείων και υπηρεσιών, ωστόσο μια θεσμική παρέμβαση εδώ μπορεί και θα πρέπει να αποτελέσει ένα πρώτο, σημαντικό βήμα που αφενός μεν θα έχει ως αποτέλεσμα την αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, αφετέρου, και το κυριότερο, θα συμβάλλει στην προάσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών».
Και κατέληξε λέγοντας ότι «αυτό που επείγει είναι να διασφαλίσουμε την επιβίωση των δημόσιων δομών ψυχικής υγείας και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, με σεβασμό στα δικαιώματα και στην αξιοπρέπεια εργαζομένων και ασθενών, διατηρώντας ζωντανό το όραμα και το πρόταγμα μιας ουσιαστικής και πραγματοποιήσιμης Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης».
