Ταξιδεύοντας στις πόλεις του Μουντιάλ

Η Ρωσία φοράει τα καλά της... Σε λίγες ώρες θα βρίσκεται στο επίκεντρο του κόσμου καθώς επί έναν μήνα θα αποτελέσει τον ομφαλό της ποδοσφαιρικής γης, έχοντας στραμμένα επάνω της τα βλέμματα όλων των ποδοσφαιρόφιλων του πλανήτη. Αυτή είναι μόλις η πρώτη φορά στην ιστορία που η Ρωσία θα φιλοξενήσει τη διοργάνωση, καθώς και το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο που θα διεξαχθεί στην Ανατολική Ευρώπη.

Θα είναι, επίσης, η πρώτη διοργάνωση που θα διεξαχθεί σε δυο ηπείρους (Ευρώπη και Ασία), δεδομένου ότι το Εκατερίνμπουργκ, υπάγεται στο ασιατικό τμήμα της Ρωσίας, ενώ οι υπόλοιπες δέκα πόλεις ανήκουν στο ευρωπαϊκό τμήμα. Διεκδικώντας την ανάθεση, η Ρωσία πρότεινε τις ακόλουθες οικοδέσποινες πόλεις: Μόσχα, Καζάν, Καλίνινγκραντ, Κράσνονταρ, Νίζνι, Ροστόφ, Αγία Πετρούπολη, Σαμάρα, Σαράνσκ, Σότσι, Βόλγκογραντ, Γιάροσλαβλ και Εκατερίνμπουργκ, αλλά λίγους μήνες αργότερα, άφησε Κράσνονταρ και το Γιάροσλαβλ εκτός λίστας. Οι περισσότερες πόλεις θεωρούνται γνωστές, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για όλες, γι’ αυτό και μέσω της «Μ» θα επιχειρήσουμε να τις προσεγγίσουμε από ιστορικοκοινωνικής άποψης.

ΜΟΣΧΑ

Με σχεδόν 12,5 εκατομμύρια κατοίκους είναι μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης και θα είναι η μοναδική με δύο στάδια για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Η ονομασία της προέρχεται από τον ποταμό Μόσκβα που τη διαρρέει. Σημεία αναφοράς στην καρδιά τής αποτελούν το κτιριακό συγκρότημα του Κρεμλίνου και η Κόκκινη Πλατεία, με τα γειτνιάζοντα μνημεία της Νεκρόπολης του Τείχους του Κρεμλίνου και του Ναού του Αγίου Βασιλείου. Εχει τέσσερα αεροδρόμια, από τα οποία τα τρία είναι επιβατικά και εξυπηρετούν τις εξωτερικές αερογραμμές. Η πρωτεύουσα της Ρωσίας διαθέτει περίπου 70 μουσεία, πολύ μεγάλα θέατρα, αλλά και αναρίθμητες βιβλιοθήκες, με πιο γνωστή εκείνη του Λένιν. Ο ορθόδοξος χριστιανισμός είναι η κυρίαρχη θρησκεία, αποτελεί την θρησκευτική έδρα της χώρας και αριθμεί 600 και πλέον εκκλησίες.

ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ

Η Πόλη του Αγίου Πέτρου (σ.σ. Λένινγκραντ επί σοβιετικής εποχής) είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη και πολιτιστική πρωτεύουσα της Ρωσίας. Βρίσκεται στη βορειοδυτική Ρωσία και πολύ κοντά στα σύνορα με τη Φινλανδία, στο σημείο που ο Νέβας εκβάλλει στη Βαλτική. Είναι κτισμένη επάνω σε σύμπλεγμα μικρών νησιών, τα οποία χωρίζονται από φυσικά και τεχνητά κανάλια και συγκοινωνούν μεταξύ τους με γέφυρες. Η UNESCO έχει ανακηρύξει το κέντρο και πολλά προάστιά ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, ενώ όλη η πόλη αποκαλείται και «πρωτεύουσα του Βορρά» όντας μια τεράστια έκθεση μνημειακής, διακοσμητικής και χρηστικής αρχιτεκτονικής, γεμάτη μεγαλοπρεπή κτήρια με λεπτομέρειες, κήπους και πάρκα, πλατιές λεωφόρους, σκαλιστές γέφυρες, αγάλματα και μνημεία. Χαρακτηριστικό τής είναι οι «λευκές νύχτες» του Ιουνίου όταν και ο ουρανός φαίνεται να μη σκοτεινιάζει ποτέ.

ΕΚΑΤΕΡΙΝΜΠΟΥΡΓΚ

Είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας και το διοικητικό κέντρο της περιφέρειας Σβέρτνλοφσκ, που βρίσκεται στον ποταμό Ισέτ, ανατολικά των Ουραλίων, στη μέση της Ευρασιατικής ηπείρου. Ιδρύθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1723 και πήρε το όνομά της από τη σύζυγο του Ρώσου αυτοκράτορα Μεγάλου Πέτρου, την Αικατερίνη. Τη σήμερον ημέρα αριθμεί περί το 1,5 εκατομμύριο κατοίκους, ενώ εκτείνεται σε 495 τ. χλμ. Χρησίμευε ως «πρωτεύουσα εξόρυξης» της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ενώ λόγω στρατηγικής τοποθεσίας, αποτελεί την πόλη που συνδέει Ευρώπη και Ασία. Είναι μια από τις βασικότερες πόλεις της Σιβηρίας,  διαθέτοντας πλούσιους πόρους. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής, η ηγεσία της χώρας την είχε μετατρέψει σε βιομηχανικό και διοικητικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην οικονομία της Σοβιετικής Ενωσης.

ΡΟΣΤΟΦ ΕΠΙ ΤΟΥ ΝΤΟΝ

Είναι μια παραποτάμια πόλη στη βορειοανατολική άκρη της Μαύρης Θάλασσας, στην Αζοφική Θάλασσα, στις εκβολές του ποταμού Ντον. Ιδρύθηκε το 1749 και πήρε το όνομά της από τον Αγιο Δημήτριο του Ροστόφ (1651-1709). Είναι άκρως ιστορική και φημίζεται για την επίδειξη της κουλτούρας των Κοζάκων. Αποτελεί σημαντικό λιμάνι και είναι η πρωτεύουσα της περιφέρειας Ροστόφ ενώ αριθμεί περίπου 1,5 εκατομμύριο κατοίκους. Είναι ένα πολύ μεγάλο κέντρο μεταφορών της χώρας και δεν είναι τυχαίο το ότι κάποιοι αναφέρονται σε αυτήν ως «Πύλη για τον Καύκασο». Οι δημόσιες μεταφορές συμπεριλαμβάνουν λεωφορεία, τρόλεϊ, τραμ, ενώ το μετρό της πόλης είναι υπό κατασκευή.

ΚΑΖΑΝ

Είναι η πρωτεύουσα του Ταταρστάν με πληθυσμό 1.143.535 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2010. Βρίσκεται στη συμβολή των ποταμών Βόλγα και Καζάνκα. Η ιστορία του αρχίζει πιθανότατα από τον 13ο αιώνα, την εποχή της Βουλγαρίας του Βόλγα. Το 1438 αποτέλεσε την πρωτεύουσα του Χανάτου του Καζάν. Το 1552 την κατέλαβε η Ρωσία με τον Ιβάν τον Τρομερό. Τότε, το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού σφαγιάστηκε κι η κουλτούρα των Τατάρων τέθηκε υπό διωγμό. Το 1774 καταστράφηκε εκ νέου κατά τη διάρκεια τοπικής επανάστασης, ξαναχτίστηκε όμως στα χρόνια της Αικατερίνης της Μεγάλης. Η Ταταρική κουλτούρα αφέθηκε να επανέλθει, όμως μόνο μετά τη Ρωσική επανάσταση του 1905.

ΒΟΛΓΚΟΓΚΡΑΝΤ

Αποτελεί την πρωτεύουσα της ομώνυμης Περιφέρειας, πληθυσμό 1.021.215 κατοίκους. Η πόλη ιδρύθηκε το 1589 με το όνομα Τσαρίτσιν, το οποίο έφερε μέχρι το 1925. Τότε μετονομάστηκε, προς τιμήν του Ιωσήφ Στάλιν σε Στάλινγκραντ (σ.σ. πόλη του Στάλιν). Το 1961 η πόλη άλλαξε και πάλι όνομα παίρνοντας το σημερινό της, χάρη στον ποταμό Βόλγα, ο οποίος τη διασχίζει. Εκτείνεται σε μήκος 80 χιλιομέτρων από βορρά προς το νότο, στις δυτικές όχθες του ποταμού Βόλγα. Η πόλη έγινε διάσημη για την αντίσταση και τις εκτεταμένες ζημιές που δέχτηκε κατά τη Μάχη του Στάλινγκραντ κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

ΣΑΡΑΝΣΚ

Είναι πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Μορδοβίας, καθώς και το οικονομικό της κέντρο. Βρίσκεται στην πεδιάδα του Βόλγα, στη συμβολή των ποταμών Σαράνκα και Ινσάρ, περίπου 630 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας. Ιδρύθηκε το 1641 ως οχυρό στα νοτιοανατολικά όρια του βασιλείου της Ρωσίας, τμήμα μιας μεγάλης σειράς φρουρίων τα οποία κατασκευάστηκαν από το 1638 μέχρι το 1653 και εκτείνονταν από το Μπέλγκοροντ μέχρι το Σιμπίρσκ. Το όνομά της προέρχεται από τη λέξη σάραχ, η οποία σημαίνει βάλτος και αντικατοπτρίζει τις συνθήκες της περιοχής. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Κοζάκοι, Στρελτσί και Πουσκάρι, οι οποίοι μεταφέρθηκαν από κοντινές πόλεις. Σήμερα αριθμεί περίπου 300 χιλιάδες κατοίκους.

ΣΟΤΣΙ

Eίναι μια πόλη στο Κράσνονταρ Κράρι της Ρωσίας, που βρίσκεται στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας, κοντά στα σύνορα μεταξύ Γεωργίας/Αμπχαζίας και Ρωσίας. Εχει συνολική έκταση 3.526 τ. χλμ. και εκτάσεις για 145 χιλιόμετρα κατά μήκος των ακτών της Μαύρης Θάλασσας κοντά στα βουνά του Καυκάσου. Θεωρείται η μακρύτερη πόλη της Ευρώπης. Οντας μέρος της Καυκάσιας Ριβιέρας, είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη στη χώρα με ένα υποτροπικό κλίμα, με ζεστά έως καυτά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες γι’ αυτό και οι Ρώσοι το χρησιμοποιούν ως θέρετρο. Ιδρύθηκε το 1838 και σύμφωνα με την απογραφή του 2010 αριθμεί περί τους 350 χιλιάδες κατοίκους. Το 2014 φιλοξένησε τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

ΚΑΛΙΝΙΝΓΚΡΑΝΤ

Παλιότερα γνωστό ως Κένιγκσμπεργκ, είναι πόλη-λιμάνι και διοικητικό κέντρο της ομώνυμης Περιφέρειας, του ρωσικού θύλακα που βρίσκεται μεταξύ Πολωνίας-Λιθουανίας στη Βαλτική. Η περιοχή αυτή συνορεύει με εδάφη μελών του NATO και της ΕΕ, ενώ είναι γεωγραφικά αποκομμένη από την υπόλοιπη Ρωσία. Είναι η πιο δυτική πόλη της ρωσικής επικράτειας που θα φιλοξενήσει αγώνες. Ηταν μέρος του Κράτους του Τευτονικού Τάγματος, της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, της Πρωσίας και της Γερμανίας (έως το 1945). Καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατελήφθη από τον Κόκκινο Στρατό το 1945 και ο γερμανικός πληθυσμός διέφυγε ή εκδιώχθηκε. Μετονομάστηκε σε Καλίνινγκραντ στις 4 Ιουλίου 1946 προς τιμήν του πολιτικού Μιχαήλ Καλίνιν.

ΝΙΖΝΙ ΝΟΒΓΚΟΡΟΝΤ

Συχνά-πυκνά θα τη συναντήσει κανείς απλά ως Νίζνι. Είναι η πέμπτη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας μετά τη Μόσχα, την Αγ. Πετρούπολη, το Νοβοσιμπίρσκ και το Εκατερίνμπουργκ, με πληθυσμό 1.250.619 κατοίκους. Είναι οικονομικό και πολιτισμικό κέντρο της μεγάλης οικονομικής περιοχής Βόλγα-Βιάτκα, ενώ παράλληλα αποτελεί και διοικητικό κέντρο της ομώνυμης περιφέρειας, αλλά και της Ομοσπονδιακής Περιοχής Βόλγα. Από το 1932 έως το 1990 η πόλη ήταν γνωστή σε όλους με το όνομα Γκόρκι, προς τιμήν του συγγραφέα Μαξίμ Γκόρκι που γεννήθηκε εκεί. Η πόλη αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό, επιστημονικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό κέντρο της Ρωσίας, ενώ είναι, παράλληλα, το επίκεντρο του αγροτουρισμού της χώρας.

ΣΑΜΑΡΑ

Είναι χτισμένη στην αριστερή όχθη του ποταμού Βόλγα, στα νοτιοανατολικά του ευρωπαϊκού τμήματος της χώρας. Από το 1935 έως το 1991, ονομάζονταν Κούιμπισεφ προς τιμήν του σοβιετικού αξιωματούχου Βαλέριου Κούιμπισεφ. Εχει πληθυσμό 1.164.685 κατοίκων και είναι σημαντικό οικονομικό και βιομηχανικό κέντρο. Διαθέτει πλήθος μεταλλουργικών βιομηχανιών, βιομηχανίες αυτοκινήτων και μηχανοκατασκευών, σιδηροδρομικού εξοπλισμού, χημικών, διύλισης πετρελαίου καθώς και αεροδιαστημική βιομηχανία, η οποία κατασκευάζει τους πυραύλους Σογιούζ για το διαστημικό πρόγραμμα. Για πρώτη φορά αναφέρεται σε επίσημα έγγραφα το 1586, όταν, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του τσάρου Φιοντόρ κατασκευάστηκε στην περιοχή της συμβολής του ποταμού Σαμάρα με τον Βόλγα, οχυρό που είχε σκοπό την προστασία από επιθέσεις νομάδων και τη διαφύλαξη της υδάτινης οδού από το Καζάν στο Αστραχάν