Σε ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας «Süddeutsche Zeitung» που τιτλοφορείται: «Μουσική παράσταση στο Meta – Theater – Ρέκβιεμ για ένα χωριό», γίνεται λόγος για “καταπιεσμένη μακεδονική μειονότητα σε χωριά της Βορείου Ελλάδας”.
Το δημοσίευμα αφορά την αναγγελία μίας παράστασης που δόθηκε το Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2018 στην πόλη του Μονάχου και στο πλαίσιο του προγράμματος του θεάτρου και της εταιρίας θεατρικών παραγωγών ‘Meta – Theater’ που εδρεύει στο Μόναχο.
Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας γίνεται λόγος για τη “μυστική μακεδονική κουλτούρα” της καταπιεσμένης “Μακεδονικής μειονότητας της Έδεσσας”.
Γράφει η εφημεριδα:
«Το Σάββατο 13 Οκτωβρίου, το θέμα στο Meta – Theater της οδού Moosacher θα είναι ‘η μυστική μακεδονική κουλτούρα’: ‘Ρούσιλβο’ είναι το παλαιό, σλαβικό όνομα για το χωριό Ξανθόγεια στη βορειοδυτική Ελλάδα, κοντά στα σύνορα με τη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Εκεί μεγάλωσε ο πολυ – οργανοπαίκτης, Dine Doneff, η οικογένειά του όμως απαγορευόταν να μιλά τη μητρική του γλώσσα, τα Μακεδονικά, και να καλλιεργεί την κουλτούρα της, διότι αυτό θεωρείτο ως κάτι το ανθελληνικό.
Ωστόσο, ο Doneff μάζεψε κρυφά τις μελωδίες του παλαιού Ρούσιλβο και της περιοχής πέριξ αυτού, μαγνητοφώνησε ηχητικό υλικό και με την πάροδο των ετών συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 250 τραγούδια. Μερικά από αυτά τα ενέταξε στη συνέχεια σε μία βαλκανική, τζαζ, λαϊκή όπερα για επτά τραγουδιστές και επτά μουσικούς. Ο Doneff ονόμασε αυτό το ρέκβιεμ ‘Ρούσιλβο’ από το εδώ και χρόνια εγκαταλελειμμένο και κατεστραμμένο ορεινό χωριό της μητέρας του.
Σημειώνεται στο σημείο αυτό ότι η παράσταση περιλαμβάνεται στο επίσημο πρόγραμμα του θεάτρου, ενώ σύντομη παρουσίασή της υπό τον τίτλο ‘ROUSILVO REQUIEM / BALKAN VOLKSOPER’ φιλοξενείται και στην επίσημη ιστοσελίδα του και έχει ως εξής:
‘Ρούσιλβο’ είναι το παλαιό, σλαβικό όνομα για το χωριό Ξανθόγεια, σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από την πόλη της Έδεσσας στη βορειοδυτική Ελλάδα, κοντά στα σύνορα με τη “Δημοκρατία της Μακεδονίας”. Εκεί μεγάλωσε ο πολύ – οργανοπαίκτης, Dine Doneff, στην οικογένειά του όμως και τους κατοίκους του Ρούσιλβο απαγορευόταν να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα, τα μακεδονικά, και να καλλιεργούν την κουλτούρα τους. Αυτό θεωρείτο στο ελληνικό τμήμα της Μακεδονίας ως κάτι το ανθελληνικό και η μακεδονική κοινότητα έπρεπε μάλιστα να φέρει ελληνικά ονόματα – ο Dine Doneff ονομαζόταν επί μακρόν Κώστας Θεοδώρου.
Ωστόσο, ο Doneff μάζεψε κρυφά τις μελωδίες του παλαιού Ρούσιλβο και της περιοχής πέριξ αυτού και συγκέντρωσε ηχητικό υλικό και με την πάροδο των ετών συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 250 τραγούδια. Και συνέθεσε μία βαλκανική, τζαζ, λαϊκή όπερα για επτά τραγουδιστές και επτά μουσικούς, στην οποία ενσωμάτωσε και το φωτογραφικό υλικό από την περιοχή. ‘Ρούσιλβο’ είναι το όνομα που έδωσε σε αυτό το ρέκβιεμ, από την ονομασία του εδώ και χρόνια κατεστραμμένου και εγκαταλελειμμένου ορεινού χωριού της μητέρας του.//
Τέλος, την Τετάρτη 16.10. και μετά την πραγματοποίηση της παράστασης, αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της ε/φ Süddeutsche Zeitung νέο εκτενές, σχετικό ρεπορτάζ με την υπογραφή του Peter Kees, υπέρτιτλο «Meta – Theater», τίτλο «Τραγωδία σε εικόνα και ήχο» και υπότιτλο «’Βαλκανική λαϊκή όπερα’ πραγματεύεται στην καταπίεση». Ακολουθεί το δημοσίευμα σε μετάφραση:
Ο κοντραμπασίστας στέκει σε σκοτεινή σκηνή ασάλευτος. Στον τοίχο πίσω του προβάλλονται παλιές, ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Απεικονίζουν πρώην κατοίκους ενός πάλαι ποτέ σλαβικού χωριού στη βορειοδυτική Ελλάδα, σπίτια που έχουν καταρρεύσει, ερείπια, έναν πολιτισμό που έχει ξαναδοθεί πίσω στη φύση.
Επώδυνες εικόνες μνήμης. Διότι η μακεδονική μειονότητα καταπιεζόταν και καταπιέζεται στην Ελλάδα. Στους κατοίκους αυτών των χωριών απαγορευόταν να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα, να καλλιεργούν την κουλτούρα τους.
Ο συνθέτης και μουσικός Dine Doneff μεγάλωσε σε ένα από αυτά τα χωριά, το Ρούσιλβο. Σήμερα, η παρηκμασμένη περιοχή ονομάζεται στα ελληνικά Ξανθόγεια, το μακεδονικό όνομα αποτελεί ταμπού. Μετά την έκδοση του άλμπουμ του ‘Ρούσιλβο’ το 2014, στο οποίο καταπιάνεται με την ιστορία της καταγωγής του, ο Doneff μετανάστευσε στη Γερμανία διότι είχε προβλήματα με τους έλληνες Νεοναζί και τις ελληνικές υπηρεσίες ασφαλείας.
Το έργο του ‘Ρέκβιεμ για την εξαφάνιση’, η βαλκανική, λαϊκή όπερα ‘Ρούσιλβο’ παρουσιάστηκε τώρα στο Meta Theater, το θέατρο της οδού Moosacher: ένα κολλάζ από ζωντανή μουσική, ιστορικές μαγνητοφωνήσεις μελωδιών και φωτογραφίες.
Ο μπασίστας Dine Doneff στέκει λοιπόν αρχικά ακίνητος στη σκηνή, στις φωτογραφίες αντηχεί η μουσική από την μουσική μπάντα: Τραγούδια της μακεδονικής μειονότητας. Ο ίδιος ο Doneff συγκέντρωσε μελωδίες από την περιοχή γύρω από το χωριό του, έκανε μαγνητοφωνήσεις, μάζεψε περισσότερα από 250 τραγούδια. Μερικά από αυτά θα ακουστούν κατά τη διάρκεια της βραδιάς.
Καθώς η ηχογραφημένη μελωδία βαίνει προς το τέλος της, το κοντραμπάσο συνοδεύουν ένα φλικόρνο (Julian Hesse) και ένα τενόρο σαξόφωνο (Matthieu Bordenave). Οι τρεις μουσικοί εκτελούν ένα είδος Jazz, αναμεμειγμένο με τη μουσική των Βαλκανίων […].
Και πάλι θα ακουστεί μία φωνή από την μπάντα. Μετά από λίγο, ο μπασίστας, ο οποίος χρησιμοποιεί το μουσικό όργανο και ως κρουστό, ξεκινά να παίζει μαζί με το τραγούδι, ντροπαλά κι όμως αποφασισμένα. […] Το άκουσμα είναι θλιμμένο, μελαγχολικό. Είναι ένα ρέκβιεμ; Είναι ένα μουσικό σχόλιο για την κατάσταση της μακεδονικής μειονότητας στην Ελλάδα. […]
H συνάρθρωση των ιστορικών μαγνητοφωνήσεων των ήχων με τη ζωντανή μουσική αντικατοπτρίζει γεγονότα και αποτυπώνει τον πόνο, που μεγάλωσε αυτή η καταπίεση. Εδώ το θέμα είναι η καρδιά, η ψυχή ενός ανθρώπου που εξετέθη σε μία τραγωδία.
Η βαλκανική, λαϊκή όπερα ‘Ρούσιλβο’ δημιουργήθηκε το 2004, αλλά ο δημιουργός της τη δημοσιοποίησε αργότερα, λόγω ανησυχίας του για ‘εχθρικές αντιδράσεις’. Η πρωτότυπη σύνθεση ήταν για επτά τραγουδιστές κι επτά οργανοπαίκτες, στην αίθουσα της οδού Moosach θα παρουσιαστεί μία εκδοχή για τρία όργανα. Αυτό όμως δεν καταργεί καθόλου το μήνυμα του έργου.
Αργότερα, ο Doneff δείχνει αποσπάσματα μίας θεατρικής βραδιάς με σλαβικά τραγούδια. Ο μακεδόνας Έλληνας διηγείται πώς το συγκεκριμένο κομμάτι κατάφερε να το παρουσιάσει μόνον μία φορά, το 2009 στη Θεσσαλονίκη, στη συνέχεια προέκυψαν πάρα πολλά προβλήματα – και δεν ήθελε να θέσει σε κίνδυνο ούτε τους συναδέλφους του, ούτε το κοινό του.
Μεγάλη μελαγχολία χαρακτήρισε το βράδυ στο Meta Teater, τόσο σε επίπεδο περιεχομένου, όσο και μουσικό. Και εντούτοις, αυτό το ρέκβιεμ εξέπεμψε με τους περίπλοκους ρυθμούς του και τις αρμονίες του μια μεγάλη μαγεία. Άλλωστε, οι τρεις μουσικοί επιδόθηκαν σε μία άκρως εντυπωσιακή μουσική εκτέλεση.»
Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη αντίδραση του Αλέξη Τσίπρα ούτε προς την εφημερίδα, ούτε προς το Σκοπιανό ΥΠΕΞ, ούτε προς το κρατίδιο του Μονάχου που επέτρεψε τη διεξαγωγή της απαράδεκτης, αλυτρωτικής αυτής παράστασης.
