Πόρισμα - «βόμβα», το οποίο αποκαλύπτει τη λειτουργία παρακυκλώματος στο Πρόγραμμα Προμηθέας του ΚΕΘΕΑ που λειτουργούσε στις φυλακές Διαβατών, στη Θεσσαλονίκη, αποκάλυψε στη Βουλή ο υπουργός Υγείας, Βασίλη Κικίλιας. Σύμφωνα με όσα καταγράφονται, το κύκλωμα επιδιδόταν σε παράνομες αποφυλακίσεις εμπόρων ναρκωτικών, βαφτίζοντάς τους χρήστες ουσιών. Παράλληλα, αποκαλύπτονται οικονομικές ατασθαλίες, χρήση ουσιών και υποκλοπή στοιχείων.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του υπουργείου, η πρώτη μονάδα απεξάρτησης που λειτουργεί από το 2015 μέσα σε ελληνικές φυλακές είχε καταντήσει... πλυντήριο για την αποφυλάκιση εμπόρων ναρκωτικών που εμφανίζονταν σαν χρήστες. Όπως τονίζεται στην έκθεση, ως σημαντικό ζήτημα αναδείχθηκε «η έκδοση βεβαιώσεων σε μέλη που παράτυπα εντάχθηκαν στο Πρόγραμμα (γιατί προφασιζόμενα πρόβλημα εξάρτησης εντάσσονταν στη θεραπευτική διαδικασία), αλλά και κυρίως η χρήση νομικών ευεργετημάτων σε μέλη του Προγράμματος και απόφοιτους που χρησιμοποιούσαν το Πρόγραμμα χωρίς να έχουν κανένα πρόβλημα με τη χρήση ουσιών».
Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, έφτασε να αμφισβητείται δημόσια η αξία των βεβαιώσεων που εκδίδει το ΚΕΘΕΑ, ενώ γίνεται λόγος και για «παρακύκλωμα» που μπορεί να συνδεόταν με δικηγόρους, σωφρονιστικούς υπαλλήλους και στελέχη του οργανισμού. Τονίζεται, δε, ότι πρόκειται για παραβάσεις που «μπορούσαν να επιφέρουν μέχρι και τη νομική έγκλιση του ΚΕΘΕΑ».
«Η αίσθηση έλλειψης προστασίας από το προσωπικό, οι ασαφείς διαδικασίες και τα κριτήρια για τις προϋποθέσεις ένταξης στη Θεραπευτική Κοινότητα στα Διαβατά είναι προφανές ότι διακυβεύουν τους θεραπευτικούς στόχους του προγράμματος και συμβάλλουν στην αλλοίωση του κύρους του Οργανισμού», προειδοποιούν τα μέλη της ομάδας εργασίας.
Στο πόρισμα που συντάχθηκε από εσωτερική ομάδα εργασίας του ΚΕΘΕΑ για τα τεκταινόμενα στη Θεραπευτική Κοινότητα μέσα στις φυλακές Διαβατών περιλαμβάνονται κι άλλα στοιχεία που προκαλούν σοκ, όπως για παράδειγμα η διαπίστωση ότι υπήρξε εκτεταμένη και συστηματική χρήση παράνομων ουσιών από προσωπικό και μέλη για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, «στο διάστημα αυτό, ζητήματα που ανέκυπταν σχετικά με οικονομικές ατασθαλίες, διοικητικές υπερβάσεις, και αστοχίες κλινικού σχεδιασμού, αντιμετωπίστηκαν ως θέματα δευτερεύουσας προτεραιότητας».
Στην έκθεση αποκαλύπτεται ότι μεταξύ προσωπικού στο πρόγραμμα Προμηθέας, όπως ονομάζεται το πρόγραμμα της θεραπευτικής κοινότητας του ΚΕΘΕΑ που λειτουργούσε μέσα στις φυλακές Διαβατών διαπιστώθηκαν και ερωτικές σχέσεις όχι μόνο μεταξύ εργαζομένων αλλά και μεταξύ μελών του προσωπικού και μελών του προγράμματος αλλά και χρήση παρανόμων ουσιών από εργαζόμενους στο πρόγραμμα. Παραλλήλως, από συγκεκριμένα πρόσωπα καταβλήθηκε προσπάθεια να συγκαλυφθούν παραβατικές συμπεριφορές ή δραστηριότητες «οριακής νομιμότητας», αφού, όπως αναφέρεται, «διαδικασία που διατυπωνόταν από στοιχεία ιδιότυπου εφησυχασμού που κατέληγε στο ότι “ό,τι συνέβη τελείωσε… τώρα μπορούμε να συνεχίσουμε τη δουλειά μας, χωρίς να εκλαμβάνονται ως σημαντικά και κρίσιμα ανασταλτικά σημεία, οι ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους, μεταξύ μελών του προσωπικού και μελών, η χρήση παράνομων ουσιών από εργαζόμενους στο Πρόγραμμα”».
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι έγινε προσπάθεια συγκάλυψης των παρανομιών και ατασθαλιών που καταγράφονται από την ομάδα εργασίας, καθώς όπως τονίζουν: «Έχουν με βεβαιότητα τεκμηριωθεί: η απώλεια υπολογιστών με στοιχεία μελών, απώλεια υπολογιστών που χρησιμοποιούνταν από πρόσωπα-κλειδιά, απώλεια δίσκων αποθήκευσης, έλλειψη παραστατικών από συναλλαγές, αλλά και ασυνήθιστες προσφορές προς το Πρόγραμμα στη φυλακή».
Στο πόρισμα γίνεται λόγος για κατάχρηση εξουσίας, κλίμα ανασφάλειας, αποφάσεις που δεν προκύπτουν ως αποτέλεσμα των θεσμοθετημένων διαδικασιών, αδιαφάνεια στις συνεργασίες και υποσυστήματα μεταξύ των εργαζομένων που ανέπτυσσαν γενικευμένα συναισθήματα φόβου και καχυποψίας. Επίσης αναφέρεται «ότι δεν υπάρχει κανενός είδους εμπιστοσύνη στο σύστημα σε κάθε εκδοχή δραστηριότητας. Το σύνολο σχεδόν των εμπλεκομένων δε πιστεύει ότι υπάρχει διέξοδος και διαφορετική προοπτική».
Τέλος, γίνεται ειδική αναφορά στην προσπάθεια συγκάλυψης, καθώς αναφέρεται «διαδικασία που διατυπωνόταν από στοιχεία ιδιότυπου εφησυχασμού που κατέληγε στο ότι “ότι συνέβη τελείωσε…τώρα μπορούμε να συνεχίσουμε τη δουλειά μας, χωρίς να εκλαμβάνονται ως σημαντικά και κρίσιμα ανασταλτικά σημεία, οι ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους, μεταξύ μελών του προσωπικού και μελών, η χρήση παράνομων ουσιών από εργαζόμενους στο Πρόγραμμα».
Ο κ. Κικίλιας κατέθεσε το πόρισμα στα πρακτικά της Βουλής λέγοντας ότι πρέπει να λάβουν γνώση όλα τα κόμματα προτού τοποθετηθούν, εξαπολύοντας παράλληλα σφοδρή επίθεση κατά της απερχόμενης διοίκησης του Οργανισμού κατηγορώντας την ότι «έπνιξε» το πόρισμα αντί να το δώσει στον εισαγγελέα. «Οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές», σημείωσε.
Όπως είπε ο υπουργός, «είναι προφανές ότι η διοίκηση ΚΕΘΕΑ το γνώριζε. Από τον Μάρτιο του 2018 φωνάζουν οι εργαζόμενοι και δεν είχε γίνει τίποτε. Τελικά 15 Μαρτίου 2019 το Δ.Σ αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα. Το απερχόμενο ΔΣ του ΚΕΘΕΑ ενώ γνώριζε όλα αυτά για τις οικονομικές ατασθαλίες, για το ότι βάφτιζαν ναρκέμπορους ως χρήστες ναρκωτικών για να τους αποφυλακίζουν, για την παράνομη χρήση ναρκωτικών δεν έκανε τίποτα».
«Ποιος από μας θα ήταν στο Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ, θα έπαιρνε αυτά τα στοιχεία και δεν θα πήγαινε στον εισαγγελέα; Ζητώ να προσκληθεί στην Επιτροπή όλο το προηγούμενο Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ, να έρθει να δώσει εξηγήσεις γιατί δεν έκανε καμία ενέργεια για να προφυλάξει το λαό», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κικίλιας.
