«Κλείδωσε» στις Βρυξέλλες μετά από σκληρό αλισβερίσι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το Προσφυγικό. Οι «28» και ο Αχμέτ Νταβούτογλου έδωσαν το τελικό «πράσινο φως» στη συμφωνία -με ημερομηνία έναρξης ισχύος την 20ή Μαρτίου για τις επαναπροωθήσεις.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός επέστρεψε στο Συμβούλιο για την τελική επισφράγιση της συμφωνίας αφότου οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενέκριναν το αναθεωρημένο σχέδιο με το οποίο ήλθε ενώπιόν τους ο Ντόναλντ Τουσκ μετά την πολύωρη διαπραγμάτευση με τον Αχμέτ Νταβούτογλου στις Βρυξέλλες.
Ως ημερομηνία έναρξης ισχύος της συμφωνίας ορίζεται η 20ή Μαρτίου, οπότε αρχίζει η εφαρμογή των επαναπροωθήσεων όλων των προσφύγων και μεταναστών που θα φθάνουν από την ημέρα αυτή στην Ελλάδα.
Υψηλόβαθμος Τούρκος αξιωματούχος που επικαλείται το πρακτορείο Reuters δήλωσε επί της διαδικασίας επαναπροώθησης ότι οι επιστροφές (όσων φθάνουν στην Ελλάδα μετά την Κυριακή) θα αρχίσουν ένα δεκαπενθήμερα αργότερα, στις 4 Απριλίου.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία
Το αναθεωρημένο προσχέδιο που κατέθεσε ο Ντόναλντ Τουσκ -και το οποίο εγκρίθηκε χωρίς αλλαγές, σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή- εμπεριέχει προτάσεις συμβιβασμού για τα τέσσερα αμφιλεγόμενα σημεία:
- Σε σχέση με τις ενστάσεις τις Κύπρου για το άνοιγμα των κεφαλαίων, υπάρχει συμβιβασμός που ικανοποιεί σύμφωνα με την ίδια πηγή τόσο την Κύπρο όσο και την Τουρκία, για το άνοιγμα του Κεφαλαίου 33(προϋπολογισμός), το οποίο δεν έχει μπλοκαριστεί από την Κύπρο, εντός της ολλανδικής προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ -δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο.
«Το Κεφάλαιο 33 δεν ανήκει σε αυτά που έχει μπλοκάρει η Κύπρος. Νίκη για τον Νίκο Αναστασιάδη» αναφέρει σε tweet o Πίτερ Σπίγκελ των Financial Times.
- Σε σχέση με την ημερομηνία εφαρμογής του σχεδίου επανεισδοχής/επανεγκατάστασης «ένας προς έναν» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας προτείνεται να οριστεί η 20ή Μαρτίου.
- Σε σχέση με τη νομιμότητα του εν λόγω σχεδίου επισημαίνεται ότι θα είναι σε πλήρη συμφωνία με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο, θα σέβεται δηλαδή την αρχή της ατομικής εξέτασης κάθε αίτησης ασύλου, ενώ στην τελική συμφωνία θα υπάρχει σαφής αναφορά στην αρχή μη επαναπροώθησης και στις μη συλλογικές επιστροφές.
- Σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση της Τουρκίας για τους πρόσφυγες, στην τελική συμφωνία προτείνεται να μην υπάρχουν νέα ποσά, αλλά σαφής αναφορά σε συγκεκριμένα έργα που μπορούν να επωφεληθούν από τα ήδη υπάρχοντα τρία δισ. μέσα στην εβδομάδα για ταχύτερη εκταμίευση.
Οι «28» ήλθαν απέναντι στον Τούρκο πρωθυπουργό με κείμενο κοινών θέσεων-πακέτο ανταλλαγμάτων στο οποίο κατέληξαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα της Παρασκευής χωρίς να δοθεί επίσημη συνέντευξη Τύπου.
Μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης σε επίπεδο «28» για να υπάρξει «συμφωνία για τη συμφωνία» πήραν τη σκυτάλη οι πρόεδροι ΕΕ και Κομισιόν, Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, μεταφέροντας τις ευρωπαϊκές θέσεις στον Αχμέτ Νταβούτογλου.
Οι συνομιλίες διακόπτονταν ανά διαστήματα για να λάβουν χώρα διαβουλεύσεις σε τεχνικό επίπεδο, καθώς και για να ενημερωθούν σχετικά με την πορεία τους οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες. Ακολούθησε η συνεδρίαση των «28» και η έγκριση του αναθεωρημένου σχεδίου για να επιστρέψει ο Νταβούτογλου στο Συμβούλιο για την τελική επικύρωση.
Την είδηση της έγκρισης της συμφωνίας από τους «28» είχε δώσει μέσω Twitter ο Φινλανδός πρωθυπουργός Γιούχα Σίπιλα λίγη ώρα αφότου είχαν έλθει οι πρώτες πληροφορίες από ευρωπαϊκές πηγές στις Βρυξέλλες ότι ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης αποδέχεται το τελευταίο κείμενο συμφωνίας με τον οποίο προσήλθε ο Ντόναλντ Τουσκ ενώπιον των Ευρωπαίων ηγετών καλώντας στην υιοθέτησή του.
Οι ίδιες πληροφορίες ανέφεραν πως ο Αχμέτ Νταβούτογλου έχει καταδείξει επίσης πως αποδέχεται το σχέδιο συμφωνίας. «Θα τα καταφέρουμε σήμερα» ήταν η δήλωση που είχε κάνει και ο επικεφαλής Γραφείου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σηματοδοτώντας τη μεταστροφή του κλίματος.
Η τουρκική πλευρά είχε ζητήσει κατά πληροφορίες ισχυρότερη γλώσσα για τα ενταξιακά κεφάλαια χωρίς επίσης να συμφωνεί στον νομικό ορισμό για την προστασία των προσφύγων που θέλει η ΕΕ. Η Αθήνα, επίσης κατά πληροφορίες, αντέδρασε σε αναφορά στο προσχέδιο κοινής δήλωσης ότι όσοι βρίσκονται στα νησιά πρέπει να μεταφερθούν στην ενδοχώρα πριν τεθεί σε ισχύ η συμφωνία.
Η ΕΕ προσφέρει οικονομικές και πολιτικές παραχωρήσεις έναντι της συνεργασίας της Τουρκίας για τη μείωση των προσφυγικών ροών, ωστόσο το «πακέτο» της προσφοράς είχε μετριαστεί και διεθνείς ανταποκριτές στις Βρυξέλλες αμφέβαλλαν κατά πόσο θα υπήρχε τελικώς συμφωνία.
Η τουρκική πλευρά είχε διαμηνύσει ότι επιμένει στο άνοιγμα νέων κεφαλαίων στην ενταξιακή διαπραγμάτευση και αφήνει ανοικτό το εάν θα συμφωνήσει με όλα τα σημεία της ευρωπαϊκής θέσης.
Από κυπριακής πλευράς ξεκαθαρίστηκε στις Βρυξέλλες ότι εναπόκειται στην Τουρκία και μόνον το άνοιγμα κεφαλαίων μέσω της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από το Πρωτόκολλο της Άγκυρας για το άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών και αεροδρομίων στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.
Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης ερωτηθείς από δημοσιογράφους αν προτίθεται να θέσει βέτο είχε δηλώσει την Πέμπτη πως «αν χρειαστεί, ναι».
«Ελπίζουμε σε κοινό έδαφος» ήταν η δήλωση με την οποία προσήλθε από πλευράς του την Παρασκευή ο Νταβούτογλου στην συνάντηση με τους Ντόναλντ Τουσκ, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τον πρωθυπουργό της προεδρεύουσας χώρας του Συμβουλίου της ΕΕ Μαρκ Ρούτε. Οι συνομιλίες διακόπτονταν ανά διαστήματα για να λάβουν χώρα διαβουλεύσεις σε τεχνικό επίπεδο, καθώς και για να ενημερωθούν σχετικά με την πορεία τους οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες.
