Όλα φαίνονταν εντάξει στο νότιο τμήμα της Ανταρκτικής Χερσονήσου μέχρι το 2009. Ξαφνικά, γιγάντιες ποσότητες πάγου άρχισαν να κατρακυλούν στη θάλασσα.
Η απότομη και «ανησυχητική» απώλεια πάγου είναι τόσο μεγάλη ώστε επηρεάζει το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη, αναφέρει διεθνής ερευνητική ομάδα στο περιοδικό Science.
Από το 2009, οι παγετώνες που καλύπτουν μια παράκτια περιοχή μήκους 750 χιλιομέτρων άρχισαν να χάνουν πάγο με ρυθμό 60 κυβικών χιλιομέτρων, ή περίπου 55 τρισεκατομμύρια λίτρα νερό, κάθε χρόνο. Και η απώλεια αυτή δεν δείχνει σημάδια επιβράδυνσης.
«Μέχρι σήμερα, οι παγετώνες έχουν προσθέσει στον ωκεανό περίπου 300 κυβικά χιλιόμετρα νερού. Αυτό αντιστοιχεί στον όγκο 350.000 κτιρίων σαν το Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ» σχολιάζει ο Μπερτ Γούτερς του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ στη Βρετανία, επικεφαλής της διεθνούς ερευνητικής ομάδας.
Οι απώλειες που καταγράφηκαν, επισημαίνουν οι ερευνητές, καθιστούν το νότιο τμήμα της Ανταρκτικής Χερσονήσου στον δεύτερο μεγαλύτερο παράγοντα της Ανταρκτικής στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι δραματικές μεταβολές καταγράφηκαν με τον ευρωπαϊκό δορυφόρο CryoSat-2, του οποίου το ραντάρ στέλνει παλμούς ακτινοβολίας που ανακλώνται στον πάγο και επιστρέφουν στο όργανο. Η καθυστέρηση στην επιστροφή τους επιτρέπει τον ακριβή προσδιορισμό του υψομέτρου της επιφάνειας του πάγου. Οι μετρήσεις αποκάλυψαν ότι από το 2009 ως σήμερα ορισμένοι παγετώνες της περιοχής λεπταίνουν έως και κατά 4 μέτρα το χρόνο.
Η απώλεια επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια με δεδομένα των δίδυμων αμερικανικών δορυφόρων CRACE, οι οποίοι χαρτογραφούν το γήινο βαρυτικό πεδίο και καταγράφουν μικρές μεταβολές του.
Η δύναμη της βαρύτητας σε ένα οποιοδήποτε σημείο της επιφάνειας της Γης εξαρτάται όχι μόνο από την απόστασή αυτού του σημείου από το κέντρο της Γης, αλλά και από την κατανομή της μάζας: η απώλεια πάγου στη νότια Ανταρκτική ουσιαστικά εξασθένησε τη βαρύτητα σε τοπικό επίπεδο.
Προσπαθώντας να βρουν τα αίτια της απότομης μεταβολής, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντέλα του ανταρκτικού κλίματος, και διαπίστωσαν ότι η απώλεια δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα μεταβολών στη χιονόπτωση ή τη θερμοκρασία.
Το πιθανότερο είναι ότι ο πάγος χάνεται λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας των νερών γύρω από την Ανταρκτική. Οι δυτικοί άνεμοι που περικυκλώνουν τη λευκή ήπειρο έχουν δυναμώσει τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης και της τρύπας του όζοντος. Οι ολοένα και ισχυρότεροι άνεμοι σπρώχνουν θερμό νερό από το Νότιο Ωκεανό και λιώνουν τον πάγο από κάτω προς τα πάνω.
Ήδη, προειδοποιούν οι ερευνητές, η νότια Ανταρκτική Χερσόνησος είναι η δεύτερη σημαντικότερη περιοχή της ηπείρου όσον αφορά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο.
