Σε όλον τον πλανήτη κάθε δυο εβδομάδες «εξαφανίζεται» μια ομιλούμενη γλώσσα ή διάλεκτος, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο των Ηνωμένων Εθνών για τις γλώσσες του κόσμου. Φαντάζει απίθανη η σκέψη ότι μια ομάδα ανθρώπων θα μπορούσε να σταματήσει ξαφνικά να μιλάει κάποια γλώσσα, αλλά συμβαίνει.
Η κατάσταση αυτή δεν αποτελεί καινούριο φαινόμενο. Από το 8.000 π.Χ., η Γη έχει φιλοξενήσει περισσότερες από 20.000 διαλέκτους. Σήμερα, ο αριθμός των διαλέκτων που είναι ακόμα «ζωντανές» κυμαίνεται μεταξύ 6.000 και 7.000, ενώ 2.000 κινδυνεύουν σοβαρά να εξαφανιστούν, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και την UNESCO.
1. Jedek
Σε ένα μικρό χωριό στη Μαλαισία, οι γλωσσολόγοι έχουν ανακαλύψει μια ιδιαίτερη διάλεκτο που μιλούν οι ντόπιοι. Η γλώσσα Jedek είναι μοναδική γιατί αντανακλά την κουλτούρα των κατοίκων του χωριού. Δεν υπάρχουν λέξεις για να περιγράψουν βίαιες πράξεις ή ανταγωνισμό. Επίσης, επειδή πρόκειται για μια φυλή που αποτελείται από κυνηγούς, λέξεις για να περιγράψουν τα επαγγέλματα, την κλοπή, την αγορά, την πώληση ή το δανεισμό, δεν υφίστανται. Δυστυχώς, η διάλεκτος Jedek ομιλείται μόνο στο συγκεκριμένο χωριό των 280 κατοίκων και πιθανότατα θα εξαφανιστεί μελλοντικά.
2. Elfdalian
Η διάλεκτος αυτή πιστεύεται ότι είναι ο πλησιέστερος απόγονος των αρχαίων σκανδιναβικών ή αλλιώς της γλώσσας των Βίκινγκς. Μιλιέται στην κοινότητα Älvdalen σε ένα απομακρυσμένο χωριό της Σουηδίας, που περιβάλλεται από βουνά, κοιλάδες και δάση. Η απομακρυσμένη θέση του βοηθάει τον πολιτισμό να παραμένει «αυθεντικός» εδώ και αιώνες, αν και πρόσφατα, οι ντόπιοι έχουν αρχίσει να δανείζονται λέξεις από τα σουηδικά που μιλιούνται σήμερα. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι περίπου 2.500 άνθρωποι μιλούν τη διάλεκτο Elfdalian, εκ των οποίων μόνο 60 είναι παιδιά. Στο βίντεο μπορείτε να το ακούσετε δύο άντρες και δύο γυναίκες να διαβάζουν ένα κείμενο.
3. Marshallese
Oι ντόπιοι εγκαταλείπουν τις νήσους Μάρσαλ, που βρίσκονται μεταξύ Αυστραλίας και Χαβάης, λόγω των έντονων κλιματικών αλλαγών και της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Οι ντόπιοι γίνονται μετανάστες και τείνουν να αφομοιώνουν τη γλώσσα της περιοχής που μεταναστεύουν. Αυτή η πρακτική φαίνεται ότι θα οδηγήσει σε «εξασθένιση» της διαλέκτου Marshallese σε λίγες γενιές.
4. Wintu
Wintu ονομάζεται μια φυλή Αμερικανών που ζουν στην κοιλάδα Σακραμέντο της βόρειας Καλιφόρνια. Άποικοι και ασθένειες ευθύνονται για τη μείωση του πληθυσμού τους, που σήμερα φτάνει τα 150 άτομα. Κατά το παρελθόν η φυλή αριθμούσε 14.000 άτομα. Σύμφωνα με την UNESCO, μόνο ένας άνθρωπος υπάρχει σήμερα στον πλανήτη που μιλάει άπταιστα τη διάλεκτο των Wintu.
5. Tofa
Γνωστή και ως Karagas, η γλώσσα αυτή μιλιέται στη Σιβηρία και συγκεκριμένα στην περιοχή Ιρκούτσκ από τους ντόπιους Tofalars. Η UNESCO την χαρακτηρίζει ως απειλούμενη γλώσσα με περίπου 40 ομιλητές! Τα τρία απομακρυσμένα χωριά της Σιβηρίας που μιλάνε αυτή τη γλώσσα είναι δύσκολα προσβάσιμα, γεγονός που είναι… ευλογία και κατάρα ταυτόχρονα. Αφενός η θέση τους συνέβαλε στη διατήρηση του πολιτισμού τους αφετέρου η έλλειψη σχολείων οδήγησε τα παιδιά να φεύγουν εκτός περιοχής για να μάθουν ρώσικα. Χωρίς η νέα γενιά να μαθαίνει τη γλώσσα, το μέλλον της φαντάζει δυσοίωνο.
6. Aka
Στην Ινδία η γλώσσα Aka μιλιέται στην περιοχή Arunachal Pradesh, που βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας. Ο μοναδικός τρόπος να φτάσει κανείς μέχρι εκεί είναι η οδήγηση πέντε ωρών μέσα στη ζούγκλα. Οι κάτοικοι είναι αυτάρκεις έχοντας τα δικά τους ζώα και χτίζοντας τα δικά τους σπίτια. Παρά την απομακρυσμένη τοποθεσία του χωριού, οι νέοι δε μαθαίνουν πια την ντόπια διάλεκτο, αλλά την επίσημη γλώσσα της χώρας με τις όποιες επιρροές της αγγλικής. Σήμερα, η γλώσσα μιλιέται από μερικές χιλιάδες ανθρώπους, ωστόσο οι επιστήμονες δεν είναι ιδιαίτερα θετικοί για το μέλλον που μπορεί να έχει.
